Od dnia 1 marca 2019 roku mają zacząć obowiązywać uchwalone przez Sejm ustawą z dnia 31 stycznia 2019 roku o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym przepisy o gwarantowanej emeryturze minimalnej dla matek, które urodziły i wychowały co najmniej czworo dzieci. Do zakończenia procedury legislacyjnej konieczna jest jeszcze decyzja Senatu i podpis Prezydenta RP.
Projekt ustawy zakłada, że świadczenie ma zapewnić środki osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej albo ich nie podjęły ze względu na wychowywanie dzieci. Przy czym chodzi o dzieci biologiczne, adoptowane, przyjęte w ramach rodziny zastępczej oraz dzieci drugiego małżonka. Prawo do emerytury będzie miała matka, która wychowała, co najmniej czworo dzieci. W wyjątkowych przypadkach, gdy matka umarła, porzuciła dzieci, albo trwale zaprzestała wychowywania o świadczenie będą mogli występować także ojcowie.
Emeryturę „Mama 4 plus” będzie przysługiwać po osiągnięciu wieku emerytalnego dla kobiet- 60 lat, zaś dla mężczyzn-65 lat. Świadczenie może być przyznane osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadającym po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez okres co najmniej 10 lat. Dotyczy zarówno obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, jak i lub cudzoziemców legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dodatkowym warunkiem jest nieposiadanie dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.
Ustawodawca przewiduje świadczenie w dwóch niejako wariantach: emerytura, albo rodzicielskie świadczenie uzupełniające – dopłata do emerytury już pobieranej, jeżeli jest ona niższa niż minimalna.
Ustawa budzi kontrowersje, bowiem nie przewiduje żądnych świadczeń dla rodziców, którzy wychowali, co najmniej czwórkę dzieci i łączyli to z pracą zarobkową. W związku z tym podnoszone jest, że przepisy są niezgodne z art. 33 Konstytucji RP, bowiem godzą w zasadę równości obywateli wobec prawa, zaś jak wynika z badań szacunkowych ok. 90 % rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci kontynuuje działalność zarobkową. Nadto promuje niepracowanie.
Emerytury będą przyznawane przez Prezesa ZUS lub Prezesa KRUS po złożeniu wniosku i danych szczegółowo opisanych w ustawie. Przyznanie albo odmowa przyznania emerytury będą ustalane w drodze decyzji administracyjnej od której nie przysługuje odwołanie, ale można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie