20 kwietnia 2024

Ile może zarobić emeryt i rencista?

Informacja ZUS na temat zasady zawieszania oraz zmniejszania emerytury lub renty (w tym renty socjalnej i świadczenia przedemerytalnego).

Osoby mające prawo do emerytury, jeśli ukończyły powszechnie obowiązujący wiek emerytalny tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn nie podlegają rozliczeniu. Przychód osiągany (bez względu na jego wysokość) przez wymienione wyżej osoby nie wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia.

Emerytura ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskanego przez osobę uprawnioną do emerytury z tytułu nadal kontynuowanego zatrudnienia, bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywane było zatrudnienie przed okresem nabycia prawa do emerytury. Uregulowanie powyższe dotyczy wszystkich emerytów (również tych którzy ukończyli wiek 60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni).

Zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczeń uzależnione jest od kwoty przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Za przychód uważa się min. zasiłek chorobowy, macierzyński, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, świadczenie rehabilitacyjne. Na wysokość przysługującej emerytury lub renty wpływa przychód uzyskany z tytułu wszystkich rodzajów działalności, która jest objęta obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Przykładowo rozliczeniu podlega również przychód z tytułu zatrudnienia lub prowadzenia działalności poza rolniczej za granicą.

Zasady dotyczące zawieszania świadczeń odnoszą się również do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego w związku z osiągnięciem uprawnień do emerytury lub renty, lub z uwagi na podleganie obowiązkowi ubezpieczeń z innego tytułu.
Na zawieszenie lub zmniejszenie mają również wpływ dochody uzyskane min. z zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy ajencyjnej, prowadzenia pozarolniczej
działalności.
Prawo do emerytury, renty, z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba ulega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS.
W razie osiągnięcia przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS nie więcej niż 130% kwoty świadczenie ulega zawieszeniu o kwotę przekroczenia nie większą niż kwota zmniejszenia tj. 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji emerytur lub rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 18% kwoty bazowej dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, 20,4% kwoty bazowej dla renty rodzinnej, do której jest uprawniona jedna osoba.

Od 01.09.2005r. kwoty przychodu równe 70% i 130% kwoty przeciętnego wynagrodzenia wynoszą odpowiednio 1623,00 zł i 3014,10 zł.

Każdy emeryt lub rencista w terminie do końca lutego danego roku kalendarzowego ma obowiązek powiadomienia ZUS o osiągnięciu przychodu za poprzedni rok kalendarzowy, natomiast świadczeniobiorca prowadzący działalność gospodarczą składa stosowne w tym zakresie oświadczenie.

Podstawa prawna:
-ustawa z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS /Dz. U. Nr 162 poz. 1118 z późn. zm./
-rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki socjalnej z dnia 22. lipca 1992r.w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania renty lub emerytury /Dz.U. Nr 58 poz. 290 z późn. zm./
-ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych /Dz. U. Nr 137 poz. 887 z późn. zm./

Renta socjalna

Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym świadczeniobiorca osiągną przychody w kwocie wyższej niż 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych.
Od 01.09.2005r. kwota równa 30% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 695, 60 zł.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135 z dnia 01 sierpnia 2003r. poz. 1268).

Świadczenie przedemerytalne

Ulega zmniejszeniu, jeśli łączna kwota świadczenia przedemerytalnego i osiągniętego przychodu przekracza miesięcznie kwotę 50% przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez Prezesa GUS do celów emerytalnych.
Jeśli łączna kwota świadczenia przedemerytalnego i osiągniętego przychodu przekracza tzw. dopuszczalną kwotę przychodu, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę tego przekroczenia, pomniejszoną o kwotę składki na ubezpieczenie społeczne.
W przypadku gdy kwota przychodu przekracza tzw. kwotę graniczną, świadczenie przedemerytalne zostaje zawieszone.

W sytuacji gdy świadczenie przedemerytalne jest wyższe od dopuszczalnej kwoty przychodu, świadczenie podlega zawieszeniu niezależnie od kwoty przychodu.

Dopuszczalna kwota przychodu jt. kwota stanowiąca 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji.
Natomiast graniczna kwota przychodu jt. kwota 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych.

Od 01.03.2005r. miesięczna kwota dopuszczalna przychodu wynosi 1144,80 zł, a graniczna 1602,70 zł.
Rocznie dopuszczalna kwota to 13737,60 zł, natomiast graniczna 19232,40 zł.

Podstawa prawna :
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniu przedemerytalnym (Dz. U. Nr 120 z dnia 28.05.2004r. poz. 1252).