19 kwietnia 2024

W prasie o Hrubieszowie 20 lat temu

Łagry pod Hrubieszowem? Autor o pseudonimie (C) artykułu „Łagry pod Hrubieszowem?” w „Tygodniku Zamojskim” twierdzi, że w Hrubieszowie były w latach 40 i 50 – tych XX wieku obozy pracy przymusowej żeński i męski.

Informację oparł o dokumenty archiwum Instytutu Hoovera w Stanford w Stanach Zjednoczonych, a przekazanych przez red. G. Sołtysiaka z Niezależnego Miesięcznika Historycznego „Karta”. Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym karała za wiele rzeczy np. za słuchanie obcej rozgłośni radiowej, czytanie zakazanych książek, ekstrawagancki ubiór, opowiadanie i słuchanie dowcipów, uchylanie się od służby wojskowej, za pisanie listów do ambasad państw kapitalistycznych, za to że w rodzinie byli członkowie AK. Najcięższą karą była kara bunkra wzorowana na hitlerowskich obozach śmierci. Obozy pracy zlikwidowano w grudniu 1954 r. Autor zwracał się z prośbą do czytelników o informacje na temat obozów pracy w Hrubieszowie i innych miejscach kraju.

 

Wystawa w Muzeum

„Kronika Zamojska” z 15 lipca 1992 r. i „Tygodnik Zamojski” z 22 lipca informują, że Muzeum w Hrubieszowie zorganizowało na okres wakacyjny wystawę pt. ”Hrubieszowska pocztówka”. Wystawa prezentuje 108 pocztówek dokumentujących wydarzenia i zabytki miasta na przestrzeni niemal 100 lat. Pocztówki pokazano w 10 zestawach tematycznych. Eksponaty pochodziły ze zbiorów Muzeum i 2 kolekcjonerów: Krzysztofa Wróblewskiego z Zamościa i Henryka Pelermutera z Hrubieszowa. Można było zakupić zestaw kartek wydanych przez TRH „Hrubieszów w starej fotografii W. Lejmana” oraz bieżące kolorowe pocztówki dzisiejszego Hrubieszowa.

 

Następna wystawa

„Kronika Zamojska” z 8 sierpnia 1992 r. i „Tygodnik Zamojski” z 2 września informują o wystawie zorganizowanej przez Muzeum im. St. Staszica w Hrubieszowie pt. „Rodzina Du Chateau”. Na wystawie znajdowały się portrety, dokumenty archiwalne oraz fotografie przodków i potomków hrubieszowskiej rodziny du Chateau. Prezentowana wystawa była efektem kontaktów Muzeum z p. J. Du Chateau z Lublina i p. E. Imielą ze Starachowic. We wrześniu odbyło się spotkanie z omawianymi członkami rodziny.

 

Szyby pod Hrubieszowem

Red. J. Kawałko z „Tygodnika Zamojskiego” informuje, że amerykańska firma AMOCO zajmie się poszukiwaniem ropy naftowej i gazu na Zamojszczyźnie. Pojawiły się głosy, że Amerykanie wykupili przyszłe zagłębie naftowe i przejmą kontrolę nad wydobyciem ropy i gazu. Ale dyr. M. Hoffman z Biura Koncesji Geologicznych MOSZNIL przekazał: „Nie ma takiej obawy. Umowa została podpisana tylko w zakresie poszukiwania. Nie ma mowy o eksploatacji, najwyżej próbne wydobycie.”

 

Paryż czy Hrubieszów?

„Kronika Tygodnia” z 27 października 1992 r. informuje o spotkaniu wicewojewody B. Kawałko z prof. Stefanem du Chateau. Omówiono sprawy związane z powołaniem dożycia fundacji kultury i przyjaźni polsko – francuskiej. Profesor zgromadził kapitał zakładowy fundacji, trwają prace przy opracowywaniu statutu, organizowany jest komitet honorowy. W najbliższym czasie zostanie podjęta decyzja o lokalizacji siedziby fundacji – Paryż, czy Hrubieszów.

 

Hrubieszowskie wykopaliska

„Kronika Zamojszczyzny” podaje, że efekty prac wykopaliskowych prowadzonych w Hrubieszowie – Podgórzu są całkowitym zaskoczeniem. W miejscu badań rozpoczęto roboty ziemne w celu założenia nowego śmietniska miejskiego, przy czym zniszczono ogromną ilość zabytków. Interwencja archeologów była natychmiastowa – wstrzymano prace koparek. Zarejestrowano ponad 70 obiektów. Za najciekawsze uznano budowle mieszkalne w postaci ziemianek i półziemianek, datowane na X-XII wiek i średniowiecze XIII – XV. Gdyby nie ludzka życzliwość, cenne zabytki by przepadły, dlatego należy takie roboty uzgadniać z archeologami. Zabytki takie mogą bowiem stanowić kulturalną wizytówkę regionu, stwierdziła autorka tekstu E. Prusicka.

 

Kość, Smal i Moskwa

Pod takim tytułem „Tygodnik Zamojski” z 15 listopada 1992 r. opublikował fragmenty wspomnień z „Pamiętników” generała broni, inspektora armii w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych Leona Berbeckiego opublikowanych w 1959 r., który był uczniem progimnazjum w Hrubieszowie w latach 1883 – 1887 i mieszkał na stancji u p. Horodyskiej, żony rządcy majątku Piwnik koło miasteczka Uściług. Tytuł artykułu zawiera nazwiska ciekawych osób z Hrubieszowa, żyjących w okresie nauki Berbeckiego. Warto by było ten pamiętnik przeczytać (ponownie opublikować?!) ponieważ opisuje życie Hrubieszowa i jego mieszkańców w tym trudnym okresie, a sam generał Berbecki był niezwykłym człowiekiem, zasłużonym dla kraju.

 

Z kroniki wykonanej przez L. Ksykiewicza z Zamościa pt. „Prasa o Hrubieszowie” tom I, a ofiarowanej Małgorzacie Muzyczuk, biegaczce z Hrubieszowa

wybrał i opracował – mak

Na zdjęciu obecna siedziba Fundacji Du Chateau.