W numerze 1 (29) 2017 czasopisma naukowego Instytutu Pamięci Narodowej „Pamięć i Sprawiedliwość” ukazał się artykuł dr. Mariusza Zajączkowskiego, pracownika ISP PAN oraz IPN w Lublinie, pt. „Legenda w najlepszym wypadku…” – Kilka uwag na marginesie wojennych losów Stanisława Basaja „Rysia”.
Autor prezentuje najnowsze ustalenia dotyczące Stanisława Basaja „Rysia”, słynnego dowódcy Batalionów Chłopskich z okresu II wojny światowej na Hrubieszowszczyźnie. Rzetelny artykuł, oparty na źródłach archiwalnych, prezentuje hrubieszowskiego dowódcę, jego działalność, a także oceny jakie wystawiali mu żołnierze Armii Krajowej. Dr Zajączkowski nie unika też kontrowersyjnych tematów. Próbuje odpowiedzieć na pytanie o skuteczność partyzantki dowodzonej przez „Rysia” w walce z Ukraińską Powstańczą Armią oraz skutki tych starć dla ludności cywilnej.
Drugi artykuł dr. Zajączkowskiego, który wnosi wiele do naszej wiedzy o regionie w okresie wojennym, nosi tytuł „Sformować dywizje siekierników – postrach Lachów”. Przyczynek do genezy i charakteru akcji antypolskiej OUN-B i UPA na Chełmszczyźnie w pierwszej połowie 1944 roku.
W tym samym numerze prof. Igor Hałagida z IPN Oddział w Gdańsku zamieścił artykuł „Ukraińskie straty osobowe w dystrykcie lubelskim (październik 1939−lipiec 1944) – wstępna analiza materiału statystycznego”. Jego autor skrupulatnie, opierając się na źródłach niemieckich, polskich i ukraińskich, miesiąc po miesiącu odtwarza straty, jakie poniosła ukraińska ludność naszego regionu w okresie okupacji niemieckiej ze strony Niemców, Polaków, Sowietów, UPA oraz nieustalonych sprawców. Dzięki temu autor dochodzi do nowatorskich ustaleń w kwestii przyczyn, skali konfliktu polsko-ukraińskiego na wspomnianym terenie oraz strat osobowych. Tekst godny polecenia. Ustalenia prof. Hałagidy mogą być zaskoczeniem zarówno dla Polaków i jak i Ukraińców…
Spis treści numeru:
http://ipn.gov.pl/pl/publikacje/pamiec-i-sprawiedliwosc/42632,nr-1-29-2017.html
źródło: IPN