Wiele osób wzbogaciło się dzięki spadkom. Zdarza się jednak, że spadkodawca poza majątkiem jak mieszkanie, pieniądze czy samochód pozostawia po sobie również długi. Jeśli spadkobierca nie chce mierzyć się z wierzycielami, powinien odrzucić spadek. Ma na to 6 miesięcy, od dnia dowiedzenia się o dziedziczeniu. Co dzieje się w przypadku niezachowania tego terminu?
Brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oznacza, że spadkobierca dziedziczy spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza czyli że odpowiada za długi spadkowe tylko do wysokości spadku. Teoretycznie więc przyjęcie spadku, na który składają się np. same zobowiązania nie spowoduje straty w majątku własnym spadkobiercy, ale będzie wiązało się z nakładem czasu i pracy.
W sytuacji gdy spadkodawca pozostawił po sobie wyłącznie długi, lepiej odrzucić spadek. Można to zrobić w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule dziedziczenia. Tym momentem może być np. śmierć osoby najbliższej. Sprawę można załatwić u notariusza albo w sądzie właściwym według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Co istotne, w imieniu małoletnich spadek odrzucają prawni opiekunowie, którzy zawsze muszą wystąpić do sądu o uzyskanie zgody na dokonanie tej czynności. Co dzieje się w przypadku przekroczenia terminu 6 miesięcy?
Po pierwsze niemożliwe jest zastosowanie w tym przypadku instytucji „przywrócenia terminu” i powołanie się np. na chorobę lub inną trudną sytuację życiową, która uniemożliwiła spadkobiercy zachowania terminu 6 miesięcy.
Jeżeli jednak termin nie został zachowany z uwagi na błąd istotny albo groźbę to zgodnie z art. 1019 § 1 i 2 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z tym, że:
1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem
2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.
Oznacza to, że spadkobierca, który działał pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie 6 miesięcy, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd. Istotne jest to, że można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby spadkobierca nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, złożyłby oświadczenie tej treści (błąd istotny).
Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych braku oświadczenia woli spadkobierca składa zawsze przed sądem, jednocześnie oświadczając, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.
Uchylenie się od skutków prawnych braku oświadczenia wymaga zatwierdzenia przez sąd, bowiem dopiero z chwilą takiego zatwierdzenia staje się ono skuteczne.
radca prawny Małgorzata Dąbek
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
oraz Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
Zobacz też:
Porady prawne: Alimenciarze niegodni dziedziczenia?
LubieHrubie na Instagramie
