25 kwietnia 2024

Lubelskie: 111 na LPT

Na Liście Produktów Tradycyjnych prowadzonej przez Ministra Rolnictwa został zarejestrowany kolejny produkt z naszego regionu – „jabłka kraśnickie”. To już 111 produkt z województwa lubelskiego! – co daje nam 4 miejsce w Polsce pod względem ilość zarejestrowanych na LPT produktów.

W dniu 31 lipca 2013 roku na Listę Produktów Tradycyjnych w kategorii warzywa i owoce zostały wpisane jabłka kraśnickie. 

Ze względu na wyjątkowy mikroklimat (sąsiedztwo lasów, ukształtowanie terenu) oraz ciepłe wapienne gleby, jabłka produkowane w rejonie powiatu kraśnickiego mają wyjątkowy smak, aromat oraz barwę nieosiągalną w innych rejonach kraju. Te obdarzone czerwonym rumieńcem owoce, charakteryzują się słodkim lub słodko-kwaśnym smakiem, niezwykłym aromatem oraz – co bardzo ważne – dużą zawartością cukrów prostych, witamin i błonnika. Jabłka z tego rejonu miały kiedyś i dzisiaj duże znaczenie w diecie mieszkańców. Spożywa się je w postaci świeżej i przetworzonej.  Z mieszanek odmian wyciskane są doskonałe soki  proste.

Jabłoń jest typową rośliną klimatu umiarkowanego, a w Polsce najpowszechniej uprawianym drzewem. W powiecie kraśnickim dość spore sady – głównie jabłoniowe – istniały już w połowie XIX w przy folwarkach w Moniakach i Wierzbicy.

Zmiany w produkcji jabłek w tym rejonie nastąpiły w sposób szczególny w latach 70. i 80. XX wieku wraz ze zmianą sposobu uprawy z tradycyjnego na intensywny i wzrostem plonów, a także wraz z pojawieniem się nowych odmian jabłoni.

Wzrost areału sadów wymusił dokształcanie się sadowników – dużą rolę odegrała tu Spółdzielnia Ogrodniczo-Pszczelarska w Kraśniku i Akademia Rolnicza w Lublinie (dziś to Uniwersytet Przyrodniczy), która poprzez działania prof. Eberharda Makosza stała się ośrodkiem  promującym nowoczesne formy uprawy jabłoni i ich nowe odmiany, takie jak: Jonagold, Golden Delicius, Elstar, Gloster.

W 1993 r. z inicjatywy sadowników zasiadających w Radzie Nadzorczej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej w Kraśniku – Władysława Solisa i Józefa Niewielskiego, wyodrębniono część majątku, z której powstała Spółdzielnia Ogrodnicza w Bobach. Skupia ona sadowników z rejonu kraśnickiego i jest największym przetwórcą na tym terenie. Dziś uprawia się tu jabłonie odmian tradycyjnych: Antonówka, Malinowa Oberlandzka, Oliwka żółta (Papierówka), Lobo, Grafsztynek Inflancki, Idared, Jonagold, Jonatan, Golden Delicius, Delikates, Starkrimson, Szara Reneta, Landsberska, James Grieve.