Tegoroczne obchody 91-ej rocznicy bitwy pod Stefankowicami miały wyjątkowy charakter. Czcząc bowiem pamięć żołnierzy 15 pp „Wilków”, którzy stanęli tu do nierównej lecz zwycięskiej bitwy z konnicą Budionnego 05.09.1920 r. w obronie niepodległej Polski, uczczono również pamięć tych, którzy walczyli o tę niepodległość w trudnych latach II wojny światowej.
Odsłonięto tablicę poświęconą mieszkańcom Stefankowic, żołnierzom Amii Krajowej obwodu Hrubieszów, wywiezionym w głąb Związku Sowieckiego w listopadzie 1944 r. żołnierzom 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, którzy tam na Wołyniu stanęli do walki z podwójnym wrogiem, a później tu znaleźli schronienie. Upamiętniono także ludność cywilną wywożoną na roboty przymusowe do Niemiec jak i tę, która uciekając z pogromu na Wołyniu tu znalazła swój drugi dom.
Tablicę odsłonili:
– Zbigniew Tomaszczuk, żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej,
– Leon Śliwa, żołnierz Armii Krajowej obwodu Hrubieszów, ostatni żyjący z grupy 12 wywiezionych w głąb Związku Sowieckiego w listopadzie 1944 r.
– Jan Mołodecki, wójt Gminy Hrubieszów, fundator tablicy.
Uroczystego poświęcenia dokonał proboszcz parafii Moniatycze, ks. Jerzy Sopel. Po złożeniu wieńców i wysłuchaniu melodii „Śpij kolego” w kilku słowach zwróciła się do zebranych Dorota Adach, wiceprezes Środowiska Borowiczan przy Związku Sybiraków w Lublinie.
W tradycyjnym pochodzie przeszli wszyscy do starego podworskiego parku, gdzie rozpoczęła się druga część uroczystości. Najpierw zaproszonych gości i wszystkich zebranych powitał wójt gminy Hrubieszów, Jan Mołodecki.
Na uroczystość przybyli:
Tadeusz Garaj, burmistrz Hrubieszowa,
Eugeniusz Paczała, przewodniczący Rady Miasta Hrubieszów
Dorota Adach, wiceprezes Środowiska Borowiczan przy Związku Sybiraków w Lublinie
Anna Frączek, z-ca kierownika Biura Powiatowego ARiMR
Zbigniew Bochen, kierownik BPS Filia Hrubieszów
por. SG Mariusz Kulczyński, komendant PSG Hrubieszów
kpt. SG Mariusz Papierz, przedstawiciel PSG Horodło
mł. chor. SG Grzegorz Kozik, przedstawiciel PSG Dołhobyczów
Arkadiusz Zaleski, prawnuk generała Bolesława Zaleskiego
Roman Bytniewski, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. 15 pp „Wilków” w Dęblinie
Marzenna Litwiniuk-Mizerska, dyrektor Szkoły Podstawowej im. 5 pp „Wilków” w Stefankowicach wraz z gronem nauczycielskim
Józef Mołodecki, prezes Związku Sybiraków w Hrubieszowie
Zbigniew Tomaszczuk, żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej
Leon Śliwa – żołnierz Armii Krajowej obwodu Hrubieszów.
Poczty sztandarowe wystawili:
Środowisko Borowiczan,
Liceum Ogólnokształcące im. 15 pp „Wilków” w Dęblinie
Szkoła Podstawowa im.15 pp „Wilków „ w Stefankowicach
Zespół Szkół Publicznych im. Papieża Jana Pawła II w Moniatyczach
Ochotnicza Straż Pożarna Stefankowice
Warta honorowa – Jednostka Strzelecka 2020
—
Uroczystą mszę św. odprawił ks. dziekan Andrzej Puzon, kapelan wojskowy, zaś homilię wygłosił proboszcz parafii Moniatycze ks. Jerzy Sopel. Zespół „Lechici, pod dyrekcją Leszka Opały, zaprezentował się z wiązanką pieśni legionowych i żołnierskich.
—
Tymczasem na polu obok trwały ostatnie przygotowania do rekonstrukcji, która w tym roku pokazywała znaczenie bitwy pod Stefankowicami w perspektywie walk o Hrubieszów. Rozpoczęto więc dwoma epizodami potyczek toczonych przez 4 pp legionów z bolszewikami z końca sierpnia i 1 września 1920 roku ze szczególnym uwzględnieniem postaci bohaterskiej sanitariuszki, Teresy Grodzińskiej. Kolejne sceny to fragmenty walk toczonych przez 15 pp „Wilków” z konnicą Budionnego: obrona w Moniatyczach z przedstawieniem postaci ks. Józefa Widawskiego oraz obrona sztabu w Stefankowicach, tu uwagę zwracała postać ówczesnego majora, Bolesława Zaleskiego.
W rekonstrukcji uczestniczyli:
Szwadron Jazdy Ochotniczej w barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich,
Szwadron Ziemi Tomaszowskiej w barwach 1 pułku Korpusu Ochrony Pogranicza
Jednostka Strzelecka 2020 oraz mieszkańcy Stefankowic.
Opiekę medyczną zapewnił zespół ratowników medycznych działający przy OSP Brodzica.
—
Rekonstrukcja współfinansowana była z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz dotacji celowej udzielonej stowarzyszeniu „Sosenka” przez Gminę Hrubieszów.
Stowarzyszenie „Sosenka składa podziękowanie za współpracę przy organizacji uroczystości dyrektorowi Gminnego Ośrodka Kultury w Hrubieszowie z siedzibą w Wołajowicach, Danucie Kloc.
—
Dziękujemy serdecznie sponsorom uroczystości:
Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta” SA
Panu Longinowi Wójcikowi – firma Rolmag
Panu Robertowi Szymańskiemu – firma Agros
Pani Dorocie Skorupskiej – sklep spożywczy
—
***
Wójt Gminy Hrubieszów
(-) Jan Mołodecki