24 kwietnia 2024

Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – marzec od 25 do 27

Poniżej prezentuję wiadomości, jakie wydarzyły się w latach dawnych i bliższych w dniach od 25 do 27 marca z tzw. obszaru „Ziemia Hrubieszowska”. Czy były inne, dla wielu ważniejsze, na pewno, dlatego można a nawet trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.

25.03.1945 r. – Stanisław Basaj „Ryś” był bardzo znienawidzony przez Ukraińców, z którymi w dalszym ciągu, ale już w ramach formacji MO toczył walki po przepędzeniu Niemców przez Armię Czerwoną. W miasteczku Kryłów Ukraińcy zorganizowali zasadzkę, w którą wpadł „Ryś”, pojmali go i w bestialski sposób zamordowali (miażdżąc ciało kieratem), a następnie pochowali w nieznanym do dzisiaj miejscu. Za ukrywanie „wroga Ukrainy” Upowcy urządzili tzw. Krwawą Niedzielę w Kryłowie, zamordowanych zostało wtedy 17 funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i 28 osób cywilnych. Imię Stanisława Basaja noszą: Szkoła Podstawowa w Małkowie, ulica w Hrubieszowie, osiedle w Hrubieszowie.

25.03.1928 r. – Zmarł Apoloniusz Du Chateau, który prowadził aptekę Aleksandra Du Chateau w Hrubieszowie a następnie odkupił aptekę filialną od Juliana Du Chateau, którą zarządzał aż do śmierci.

25.03.1962 r. – II Walny Zjazd TRH podjął uchwałę w sprawie odznaczenia „Zasłużony dla pow. hrubieszowskiego”, dzielące się na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy.

25.03.1983 – w marcu nauczyciel W-F, trener LA i instruktor P.C. przy Zespole Szkół Mechanizacji Rolnictwa w Hrubieszowie, mgr Henryk Lebiedowicz ogłosił nabór do sekcji podnoszenia ciężarów. Zajęcia treningowe podjęło około 20 uczniów w/w szkoły. Zajęcia odbywały się w siłowni zorganizowanej w piwnicy internatu szkolnego.

25.03.2012 r. – w wieku 86 lat zmarł Stanisław Paweł Pyra „Piro” – metaloplastyk, złotnik, rysownik, malarz, grafik, rzeźbiarz, poeta. Swoje bogate prace wielokrotnie prezentował w kraju i za granicą. W BWA Galerii Zamojskiej prowadził seanse rysunkowe i arteterapię. Kreślił kwadraty zdrowia, z zasadami zdrowego stylu życia. Artysta opracował autorską koncepcję zdrowia ”Faust”. Propagował twórczość genialnego artysty samouka – Edmunda Monsiela.

***

26.03.2002 – Marian Cisło wygrał drugi raz „Plebiscyt Na Najlepszego Trenera Piłki Nożnej na Zamojszczyźnie”.

26.03.2010 – Teatr Piosenki Młyn w HDK zaprezentował trzeci spektakl teatralny pt. Pamiętnik z miasteczka H scen. Adam Szabat, Andrzej Pakuła, Maciej Łyko, reż. Magdalena Sielicka. Cieszył się wielkim uznaniem, więc były wielokrotne bisy!

***

27.03.1890 r. – urodził się w Warszawie Władysław Kuczewski syn Michała i Michaliny. W okresie międzywojennym lekarz – społecznik w Kryłowie, a w 1938 r. objął stanowisko lekarza powiatowego i zamieszkał w Hrubieszowie przy ul. Piłsudskiego. Dzięki niemu m.in. powstała w Kryłowie Ochotnicza Straż Pożarna, której był pierwszym prezesem i orkiestra dęta, która zdobywała liczne wyróżnienia i uatrakcyjniała wszystkie możliwe występy. W październiku 1940 r. został prezesem delegatury Polskiego Komitetu Opiekuńczego. Kierował też hrubieszowskim oddziałem PCK. Niestety nacjonaliści ukraińscy za tą działalność postanowili doktora zlikwidować. Wyrok wykonał Wańka z Kryłowa 28.12.1943 r.

27.03.1944 r. – oddziały SS-Galizien i Wehrmachtu ze 154 Dywizji Piechoty (łącznie ok. 2 tysiące ludzi) zaatakowały placówkę BCh w Smoligowie; w okrążeniu znalazły się jednostki BCh z batalionu 'Rysia” oraz część plutonu „Hardego” (łącznie ok. 80 żołnierzy); doszło do wielogodzinnego krwawego boju, który zakończył się klęską otoczonych oddziałów; w walce zginęło 33 partyzantów, a wielu było rannych.

27.03.1970 – Z okazji „Dnia Olimpijczyka” PKKFiT w Hrubieszowie zorganizował wieczorek sportowy, na którym ogłoszono wyniki plebiscytu na 10 najlepszych sportowców Powiatu Hrubieszowskiego za sezon 1969 oraz odbyła się „Zgaduj – zgadula” o tematyce sportowej z odczytaniem Apelu Olimpijskiego. Pamiątkowe dyplomy oraz upominki wręczył przewodniczący PKKFiT w Hrubieszowie Lucjan Szeląg. Na wieczorku przygrywał zespół PDK „Pastele”.

Wyszukał i opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)

Fot. archiwum rodzinne Kuczewskich


Zobacz też:

Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – luty od 25 do 27

Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – luty od 25 do 27

LubieHrubie na YouTube