19 kwietnia 2024

Historia tkactwa hrubieszowskiego

Historia tkactwa na terenie powiatu hrubieszowskiego (poza wiedzą, że od kilku wieków tkano w każdym domu wiejskim na potrzeby własne) wiąże się z historią Szkółek Tkackich założonych po 1930 r. w czterech wsiach naszego powiatu, tj. Drodojówce, Horodle, Putnowicach, Ładyczynie.

Inicjatorem tego był Szczepan Gajewski, a jego brat malarz Paweł Gajewski pomagał w malowaniu projektów na kilimy. Pracownie te miały służyć biedocie wiejskiej. Wieś w tym okresie dysponowała środkami niezbędnymi do produkcji tkackiej czyli wełna i len, barwniki roślinne, zdolni ludzie, otoczenie przyrody inspirujące wzornictwo.
Do wojny powstało wiele kilimów na wysokim poziomie, o oryginalnym wzornictwie, które uczestniczyły w wystawach międzynarodowych.

Okres wojny prawie całkowicie zniszczył to dzieło, a później do lat 1970 – 1980 konstytuowała jeszcze częściowo rodzina Szczepana Gajewskiego. Później kilimy przestały być potrzebne, bo pojawiły się tanie wyroby wschodnie.

Do dzisiaj żyją tkacze m.in. Roman Gajewski (Feliksów), Maria Wilkos (Terebiniec), Marianna Oliwiak (Drogojówka).
Pałeczkę od nich przejęła Magdalena Sielicka – absolwentka Szkoły Rzemiosł Artystycznych i Technikum Włókienniczego w Cieplicach Śląskich oraz Studium Kulturalno – Oświatowego "Teatr" w Sandomierzu. Przez wiele lat pracowała jako pedagog w Zespole Szkół Mechanizacji Rolnictwa w Hrubieszowie. Obecnie jest instruktorem Hrubieszowskiego Domu Kultury.
Mieszka i tworzy w Nieledwi. To właśnie w tam ma swoją ostoję, czerpie siłę i zapał do pracy.
W swej trzydziestoletniej pracy twórczej wielokrotnie uczestniczyła w wystawach, przeglądach i konkursach.
Wystawy indywidualne m.in. w: Zamościu, Sandomierzu, warszawie, Rybniku, Rykach, Biłgoraju, Krasnymstawie, Tomaszowie Lubelskim. Okres ten obejmuje pracę twórczą i przekazywanie umiejętności młodszym pokoleniom.

Jej tkactwo podziwiane jest przez prywatnych nabywców w Szwecji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, USA, Francji, Kanadzie, Japonii.

Dwukrotnie otrzymała wyróżnienie na Ogólnopolskiej Wystawie Prac Plastyków – Instruktorów Placówek Kultury w Rzeszowie.
Jej prace brały udział w Ogólnopolskiej Wystawie Tkactwa Nieprofesjonalnego w Turku koło Konina.

Magda Sielicka oprócz tkaniny zajmuje się fotografią, teatrem i malarstwem. Wykonuje również gobeliny według projektów własnej siostry – Jadwigi Pietrek. Pani Sielicka gromadzi ponadto zabytki i dokumentuje historię rzemiosła tkackiego z regionu hrubieszowskiego.

Ważne daty z życia Młodzieżowej grupy GAMA zajmującej się tkactwem w Hrubieszowskim Domu Kultury z przerwami od 1999 r:

7 marzec 2001 – wernisaż wystawy tkactwa z pracowni Magdaleny Sielickiej, czyli prac instruktora i 18 uczniów w Wojewódzkim Domu Kultury w Lublinie,

11 marzec 2001 – relacja z otwarcia wystawy gobelinów piórem Waldemara Sulisza w Dzienniku Wschodnim,

20 maj 2001 – Wystawa tkactwa w Słoneczku pt. "Mistrz i Uczniowie",

9-10 czerwiec 2001 – I udział z tkactwem na Jarmarku Hetmańskim w Zamościu,

5 październik 2001 – otwarcie wystawy tkactwa w Chełmskim Domu Kultury,

7 kwiecień 2002 – wernisaż wystawy tkactwa w galerii "U Elizy" w Piaskach. Radio Lublin w tym samym dniu emitowało reportaż na temat tkactwa i teatru hrubieszowskiego,

29 kwiecień – 5 maj 2002 – wystawa tkacka na Zamku w Domu Polonii w Pułtusku,

19 lipiec 2002 – wystawa tkacka towarzysząca uroczystościom 25-lecia Wykopalisk w Masłomęczu,

23 – 24 lipiec 2002 – wystawa tkacka w Zamościu "Eurofolk 2002",

19 wrzesień 2002 – wystawa tkacka w Radomiu z inicjatywy Krystyny Chwedczuk,

10 październik 2002 – wernisaż dużej wystawy tkackiej pt. "Tkactwo – historia i kontynuacja rzemiosła na terenie powiatu hrubieszowskiego" w siedzibie Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko – Francuskiej im. Stefana i Krystyny Du Chateau w Hrubieszowie,

25 październik 2002 – wystawa tkacka na Międzynarodowych Targach w Poznaniu z inicjatywy Emilii Feliksiak i Danuty Kozłowskiej,

10-13 kwiecień 2003 Hrubieszów, Nieledew, Lublin – wystawa tkacka pt. Wielkopostne rozważania o cierpieniu" – tutaj gobeliny stanowiły scenografię do tekstów. Wystawę zrealizowano przy wielkiej przychylności Mariana Pawlaka i Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko – Francuskiej im. Stefana i Krystyny Du Chateau w Hrubieszowie,

22 sierpień 2003 pierwsze zaproszenie grupy tkackiej z wystawą na Rynek Główny w Krakowie,

28 wrzesień 2003 – wystawa gobelinów towarzysząca uroczystościom 10-lecia zespołu Nicolaus,

29 luty 2004 – wernisaż dużej wystawy gobelinów całej grupy tkackiej w kawiarni Hrubieszowskiego Domu Kultury wraz z programem poetyckim,

27 czerwiec 2004 – prezentacja rzemiosła tkackiego w Opolu Lubelskim,

19 – 28 sierpień 2004 – II prezentacja prac tkackich grupy GAMA na Rynku Głównym w Krakowie,

17 wrzesień 2004 – Profesor Wiktor Zin podpisuje prawa autorskie do korzystania z akwarel na projektowanie tkanin – dla grupy tkackiej. Oto słowa prof. Zina – "Pytacie, czy możecie korzystać z moich wzorów? Kochani! Jest to dla mnie jeden z najwyższych wyrazów uznania. Gratuluję Waszego umiłowania trudnej tkackiej pracy i wyczucia dotyczącego polskiego krajobrazu."

27 luty 2005 – "Między osnową a wątkiem" wystawa tkacka grupy GAMA u Jachymków w Guciowie,

1 maj 2005 – prezentacja rzemiosła tkackiego GAMY w Przemyślu

12 maj 2005 – "Lekcja o Tkactwie" dla Szkoły Podstawowej w Czarnymstoku koło Zwierzyńca

11 czerwiec 2005 – prezentacja tkactwa grupy GAMA w Malborku

październik 2005 – VIII Ogólnopolski Konkurs Nieprofesjonalnej Twórczości Tkackiej – Turek k/ Konina

3 marzec 2006 – wernisaż wystawy tkactwa w Muzeum w Piasecznie k/Warszawy

18 czerwiec 2006 – pokaz tkactwa GAMY na Nadbużańskich Spotkaniach Artystycznych w Hrubieszowie

Do najzdolniejszych młodych adeptów sztuki tkackiej należy zaliczyć:
1. Małgorzata Smolbik
2. Monika Syta
3. Anna Bronicka
4. Magdalena Galek
5. Magdalena Walczuk
6. Grzegorz Adamczuk
7. Dorota Rusiecka
8. Magdalena Abramek
9. Dorota Łazarz
10. Alicja Adamczuk

Plany wystawowe na 2007 rok:

1. Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie. Duża wystawa gobelinów Magdaleny Sielickiej oraz grupy GAMA z HDK od 23.02.2007 do 30.03.2007
2. Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu. Wystawa gobelinów Magdaleny Sielickiej według projektów Jadwigi Pietrek – październik 2007

Zajęcia z tkactwa w Hrubieszowskim Domu Kultury dla początkujących odbywają się w środę o godzinie 12:00 i w soboty o godzinie 10:00 dla młodzieży od 13 lat.

Dziękuję Pani Magdalenie Sielickiej za pomoc w napisaniu artykułu oraz za udostępnione materiały.

zobacz zdjęcia >>