W cyklu „Pytania do księdza Tomasza Szady” – tym razem wikariusz parafii św. Stanisława w Lubaczowie, pochodzący z Poraja koło Horodła, rozszerza nam wiedzę o uroczystościach z okazji Dogmatu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny przypadające 8 grudnia.
Ksiądz Tomasz Szady przybliża i wyjaśnia…
Kościół katolicki 8 grudnia obchodzi Dogmat (uroczystości) Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny proszę rozszerzyć nam wiedzę w tym temacie?
Prawda o Niepokalanym Poczęciu Maryi jest dogmatem wiary. To wszystko potwierdził i sprecyzował Papież Pius IX: ,,Ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć”. Tym samym, kto by tej prawdzie zaprzeczał, sam wyłączyłby się ze społeczności Kościoła, stałby się odstępcą i winnym herezji.
Kto i od kiedy ogłosił tę prawdę?
Historia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu jest bardzo długa. Już od pierwszych wieków chrześcijaństwa liczni teologowie i pisarze wskazywali na szczególną rolę i szczególne wybranie Maryi spośród wszystkich ludzi. Ojcowie Kościoła nieraz nazywali Ją czystą, bez skazy, niewinną. W VII wieku w Kościele greckim, a w VIII w. w Kościele łacińskim ustanowiono święto Poczęcia Maryi. Późniejsi teologowie, szczególnie św. Bernard i św. Tomasz z Akwinu zakwestionowali wiarę w Niepokalane Poczęcie Maryi, ponieważ – według nich – przeczyłoby to dwóm innym dogmatom: powszechności grzechu pierworodnego oraz konieczności powszechnego odkupienia wszystkich ludzi, a więc także i Maryi. Ten problem rozwikłał w XIII w. Jan Duns Szkot, który wskazał, że uchronienie Bożej Rodzicielki od grzechu pierworodnego dokonało się już mocą odkupieńczego zwycięstwa Chrystusa. W 1477 papież Sykstus IV ustanowił w Rzymie święto Poczęcia Niepokalanej, które od czasów Piusa V (+ 1572 r.) zaczęto obchodzić w całym Kościele. W czasie objawień w Lourdes w 1858 r. Maryja potwierdziła ogłoszony zaledwie cztery lata wcześniej dogmat. Bernardecie Soubirous przedstawiła się mówiąc: „Jestem Niepokalane Poczęcie”.
Dogmat ogłosił uroczyście 8 grudnia 1854 r. bullą Ineffabilis Deus papież Pius IX w bazylice św. Piotra w Rzymie w obecności 54 kardynałów i 140 arcybiskupów i biskupów.
Papież Jan Paweł II również wyraził swoje zdanie o tej uroczystości w encyklice Rademptoris Mater?
Święty Jan Paweł II w swojej posłudze niezwykle cenił Maryję. Samo zawołanie papieskie Totus Tuus o wszystkim mówiło dosadnie – Cały Twój Maryjo. Jan Paweł II w encyklice Redemptoris Mater podkreślił, że ,,poprzez swe Niepokalane Poczęcie Maryja była jakby zwiastunką nadchodzącego odkupienia. Porównał ją do gwiazdy porannej (Stella Matutina), która odbijając światło słoneczne, zwiastuje bliski wschód słońca”.
Są jakieś w tym temacie przesłanki Biblijne?
Choć Biblia nie mówi wprost o niepokalanym poczęciu Maryi, Kościół katolicki poprzez ogłoszenie dogmatu stwierdził, że zachowanie Maryi od grzechu jest logiczną konsekwencją biblijnego Objawienia. Za uzasadnienie biblijne tego dogmatu służą m.in. słowa archanioła Gabriela, które w tłumaczeniu Wulgaty (uznawanej w chwili ogłoszenia dogmatu za jedyną wersję Biblii dozwoloną w nauczaniu i dogmatyce katolickiej) oraz w przekładach katolickich brzmią następująco: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą!” (Łk 1,28), skierowane do Maryi podczas zwiastowania. Według teologów katolickich pokazują one, że w duszy Dziewicy z Nazaretu nie było miejsca na grzech, skoro była wypełniona łaską Boga.
Jakie jest stanowisko pozostałych wspólnot chrześcijańskich odnośnie tych uroczystości?
Niepokalane poczęcie Maryi nie jest uznawane przez Kościoły prawosławne i protestanckie (podkreślają one jednak wolność Maryi od grzechu osobistego. Dogmat ten odrzucają również Kościoły starokatolickie w Deklaracji utrechckiej z 1889 r., z tym, że w kościołach mariawickich i Kościołach polskokatolickich Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny mimo szczególnego szacunku, jakim się ją otacza, traktowane jest, jako prawda wiary, a nie, jako dogmat, co znaczy, że wiara w nie jest uważana za konieczną do zbawienia.
W naszym kraju nie jest ten dzień wolnym od pracy, a jak w innych?
Uroczystość Niepokalanego Poczęcia jest świętem nakazanym i przypada na dzień 8 grudnia. Polacy na mocy dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 4 marca 2003 r. są zwolnieni z tego obowiązku, ponieważ nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy. A w krajach takich jak Austria, Hiszpania, Portugalia i Włochy dzień ten jest dniem wolnym od pracy. Na Placu Hiszpańskim w Rzymie papież modli się tego dnia pod pomnikiem Niepokalanie Poczętej Maryi. Zgodnie z tradycją figurę Maryi kwiatami dekoruje ambasada Hiszpanii
Jakie powinno być w tym dniu zadanie (a) dla wiernych?
Myślę, iż należy na nowo docenić naszą wspaniałą Matkę – Maryję – jej wspaniałe, święte i czyste życie w bliskości z Panem Bogiem. Ta uroczystość powinna w nas wzbudzić pragnienie życia bez grzechu, a jeśli tylko się pojawi grzech to konieczność jak najszybszego wyspowiadania się. Dziś rozpoczynamy rok miłosierdzia w Kościele, niech to będzie czas szczególnej łaski Pana Boga. Życzę dobrego przeżycia tego roku miłosierdzia, nade wszystko, by ukochać ten wspaniały dar miłosierdzia i również tym miłosierdziem obdarzać każdego człowieka w swojej codzienności. Szczęść Boże.
Dziękuję za odpowiedzi – Szczęść Boże.
Marek A. Kitliński (mak LubieHrubie)
