W przypadku spraw spadkowych bardzo istotne znaczenie ma właściwe zrozumienie pojęć wydziedziczenia i pominięcia w testamencie. Warto pamiętać, że zarówno w jednym i drugim wypadku na pierwszy rzut oka spadkobierca nie otrzymuje nic, to w rozumieniu prawa już tak nie jest.
Wydziedziczenie
Wydziedziczenie ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca w testamencie pozbawia najbliższych możliwości żądania zachowku. Może on to jednak uczynić tylko wtedy, gdy spadkodawcy postępują wobec niego rażąco nagannie.
Nie można nikogo wydziedziczyć z błahych powodów. Wydziedziczenie jest możliwe jedynie w bardzo konkretnych przypadkach, a mianowicie gdy spadkobierca:
1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Wymienione przyczyny stanowią katalog zamknięty, co oznacza, że inne postępowanie osoby najbliższej, nawet obiektywnie uważane za naganne, nie będzie stanowiło wystarczającej przesłanki dla pozbawienia zachowku.
Jeśli więc w testamencie znajduje się zapis mówiący o wydziedziczeniu spadkobiercy oznacza to, że nie należy mu się dosłownie nic. Istotne jest, że w przypadku wydziedziczenia to osoba wydziedziczona musi udowodnić, że przyczyna wydziedziczenia nie ma w stosunku do niej zastosowania. O tym czy zapis wydziedziczający zostanie uznany za skuteczny czy też nie decyduje sąd podczas rozprawy.
Pominięcie w testamencie
Pominięcie w testamencie to sytuacja, gdy zmarły nie uwzględnia najbliższej rodziny w testamencie. W takim wypadku mają oni prawo do starania się o zachowek.
Jeśli więc spadkodawca przepisze cały swój majątek na jednego członka rodziny albo np. na instytucję charytatywną, wówczas małżonek, dzieci, a w niektórych przypadkach również rodzice zmarłego, mają prawo do wniesienia sprawy o zachowek.
Istotną różnicą między wydziedziczeniem a pominięciem w testamencie jest fakt, że pominięty członek rodziny nie musi udowadniać tego, że należy mu się część majątku spadkodawcy. Co prawda musi złożyć wniosek do sądu w odpowiednim czasie oraz musi zadbać o to by spełniał on wszystkie warunki formalne, niemniej jednak może być niemal pewny, że zachowek zostanie mu przyznany.
radca prawny Małgorzata Dąbek
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
www.dabekkusik.pl
we współpracy ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie oraz
Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
Zobacz też:
Porady prawne: Płatność za pobyt osoby najbliższej w domu pomocy społecznej
Porady prawne: Płatność za pobyt osoby najbliższej w domu pomocy społecznej