25 kwietnia 2024

Stanisław Młodożeniec i jego związki z Zamościem

Zamość

Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” i Ludowe Towarzystwo Naukowo – Kulturalne w Zamościu zapraszają na spotkanie z Magdaleną Kuranc – Szymczak na temat „Stanisław Młodożeniec i jego związki z Zamościem”.

Spotkanie odbędzie się w dniu 12.05.2010 r. (środa) o godz. 17.00 w siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” przy ulicy Kolegiackiej 8a. Wstęp wolny.

Stanisław Młodożeniec* (ur. 31 stycznia 1895 w Dobrocicach, zm. 21 stycznia 1959 w Warszawie) – poeta, prozaik, autor widowisk, słuchowisk, publicysta, pedagog, działacz kulturalny i społeczny, współtwórca futuryzmu.

W 1922 r. ukończył studia na UJ i opuścił Kraków. Przeniósł się wraz z poślubioną małżonką do Zamościa. Uczył języka polskiego w tutejszym Gimnazjum Państwowym im. J. Zamoyskiego. Zamojski epizod Młodożeńca trwał dwa lata (1923-1925), ale zostawił wyraźne ślady w jego biografii poetyckiej. Młodożeniec, jak wielu ówczesnych poetów, zajmował się pracą nauczycielską dlatego poezja musiała schodzić niekiedy na drugie miejsce. Gdy przybył do Zamościa, nazwisko jego było już znane, a nawet – jak wszystkich futurystów – osławione. Miał za sobą tomik wierszy Kreski i futureski oraz udział w różnych futurystycznych jednodniówkach.

Trwałym i ważnym owocem zamojskich lat Młodożeńca była publikacja jego zbioru poezji Kwadraty (Zamość 1925) licząca 21 utworów, który zapoczątkował całą serię bibliofilskich edycji Zamojskiego Koła Miłośników Książki. Bibliofilom zamojskim dedykował kilka utworów: Ranek u bibliofila, Ballada (Moskwa 1917), Kandelabr (Moskwa 1917), Pochwała prowincji. Gesty te świadczyły o serdecznym związku poety z nowym środowiskiem. Odbito tysiąc egzemplarzy, z tych to pięćdziesiąt na papierze czerpanym numerowanych i podpisanych przez autora. Egzemplarze od nr 1 do 18 imienne. Okładkę zaprojektowała żona autora, malarka – Wanda z Arlitewiczów. Układ graficzny i druk – Ryszard Ostrowski w Zamościu. W pracę nad tomikiem zaangażowany był też Zygmunt Klukowski. W czasie pobytu w Zamościu Młodożeniec zapoznał się z Bolesławem Leśmianem i wygłosił odczyt publiczny na temat jego twórczości.

Młodożeniec organizował uczniowskie przedstawienia teatralne. Kostiumy projektowała Wanda Młodożeńcowa, która uczyła malarstwa i rysunku w Gimnazjum żeńskim. W mieszkaniu Młodożeńca spotykało się grono osób na tak zwane sympozja.
W 1923 r. w zamojskim kinie „Stylowy”, odegrano sztukę Stanisława Młodożeńca, odbyła się też zbiórka pieniędzy, za które zbudowano ptaszarnię do przyszkolnego ogrodu zoologicznego. Pierwszymi lokatorami ptaszarni była młoda kukułka i papuga oraz kupione w późniejszym okresie przepiórki, kokoszki wodne i derkacze.

Przewodniczący
Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Zamościu
Łukasz Kot

*Źródło: www.tnn.pl; http://www.zgapa.pl/; http://pl.wikipedia.org; S. Młodożeniec, Kwadraty, Kraków 2009.