W historii kawalerii polskiej II RP celebrowano w ciągu każdego roku kilkanaście świąt o różnorodnym charakterze. W hrubieszowskich koszarach w sposób szczególny starano się obchodzić przypadające w okresie letnim Święto Pułkowe.
Było ono najpierw organizowane w dniu 28 czerwca, a następnie od 1927r. dla podkreślenia szczególnych więzi z Armią Polską we Francji, miejscu powstania pierwszego polskiego oddziału kawaleryjskiego, zostało ustalone na dzień 14 lipca.
Program obchodów Świąt Pułkowych w 2psk zbliżony był do tych ustalanych w innych pułkach kawalerii. Celebrowane one były z reguły podczas dwóch dni. Dzień poprzedzający główne obchody rozpoczynała msza święta, którą w kościele garnizonowym odprawiał kapelan pułku. Następnie udawano się na uroczysty obiad, po którym orkiestra pułkowa z własnym repertuarem maszerowała ulicami miasta, budząc wśród mieszkańców ogólne zainteresowanie i ogromny szacunek dla wojska.
Warto wspomnieć, że w pierwszym dniu Święta Pułkowego dla urozmaicenia jego obchodów wspominano też historię i tradycje pułku, a przede wszystkim pamiętano o poległych żołnierzach. W tym też celu organizowano na placu alarmowym okolicznościowy apel, podczas którego na rozkaz dowódcy i przy wtórze taktów marsza pułkowego zapalano przygotowany wcześniej stos. Następnie przy blasku płomieni odczytywano listy obecności całego stanu pułkowego oraz poległych i zmarłych w czasie pełnienia służby wojskowej. Po apelu grano i odmawiano wspólnie modlitwy, śpiewano m.in. „Rotę” i „Wszystkie nasze dzienne sprawy”. Z kolei pluton trębaczy wykonywał capstrzyk i hymn państwowy, a poczty sztandarowe odprowadzały sztandary. Po zakończeniu apelu wszyscy zebrani udawali się w rejony swojego zakwaterowania.
W drugim dniu obchodów Święta Pułkowego 2psk w szyku konnym i pełnym uzbrojeniu wraz z dwoma sztandarami- historycznym i regulaminowym udawał się na plac przy rzeźni miejskiej, gdzie zgodnie z programem celebrowano mszę świętą. Dokumenty świadczą, iż zdarzało się, że msza święta podczas drugiego dnia była też zamiennie odprawiana na placu ćwiczeń obok krytej ujeżdżalni. Po jej zakończeniu dekorowano wyróżniających się żołnierzy odznaką pułkową i sznurami strzeleckimi.
Z kolei zaproszeni goście i licznie zgromadzeni mieszkańcy oraz rodziny hrubieszowskich strzelców mogły podziwiać defiladę poszczególnych pododdziałów pułku, które w kolumnie rozwiniętych plutonów- stępem, kłusem i galopem maszerowały przed trybuną zajętą przez dowództwo pułku i honorowych gości.
Kolejnym punktem uroczystości był żołnierski obiad, w którym uczestniczyli oficerowie, podoficerowie, ich żony oraz zaproszeni goście. Po uroczystym obiedzie na placu obok krytej ujeżdżalni organizowano zawody konne.
Święto Pułkowe kończył bal oficerski, który finansowo zabezpieczała kadra zawodowa, płacąc na ten cel wysokie składki przez cały rok.
Celebrowanie uroczystości państwowych i świąt wojskowych było w 2psk ważnym elementem wychowawczym, którego celem miało być scalanie wojska hrubieszowskiego ze społeczeństwem, umacnianie więzi między rodzinami wojskowymi oraz budzenie szacunku i budowanie odpowiednich postaw do historii wojskowości i tych, którzy ją tworzyli.
Tekst: Edyta Biszczat
Foto: zdjęcia pochodzą ze zbiorów prywatnych pana Janusza Jędrzejewskiego i obrazują sceny z różnych uroczystości pułkowych; źródło i dostępność – Miejska Biblioteka Publiczna w Hrubieszowie – Program CATL
Opisy zdjęć:
Zdj. 1 – Pierwszy od prawej st. wachmistrz Jan Rękal – administrator koszar 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie.
Zdj. 2 – Żołnierze 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie podczas przyjęcia. W środku kpr. Witold Jędrzejewski, po jego lewej stronie jego matka – Anna Jędrzejewska, a po prawej żona – Zenajda Jędrzejewska.
Zdj. 3 – Oficerowie 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie podczas zabaw. Pierwszy z prawej przy stole ppłk Władysław Bereza- zastępca dowódcy ; z lewej przy stole st. wachmistrz Jan Rękal; stoi z podniesioną ręką płk Romuald Niementowski- dowódca 2psk; stoi w drzwiach rtm. Roman Sulimir- adiutant dowódcy 2psk.
Zdj. 4 – Uroczystość w 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie. Pierwsza z prawej Zenajda Jędrzejewska, przed nią st. wachmistrz Jan Rękal. Na pierwszym planie członek orkiestry wojskowej.
Zdj. 5 – Druga od lewej Józefa Rękal, trzecia Zenajda Jędrzejewska, czwarty kpr. Witold Jędrzejewski.
Zdj. 2 – Żołnierze 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie podczas przyjęcia. W środku kpr. Witold Jędrzejewski, po jego lewej stronie jego matka – Anna Jędrzejewska, a po prawej żona – Zenajda Jędrzejewska.
Zdj. 3 – Oficerowie 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie podczas zabaw. Pierwszy z prawej przy stole ppłk Władysław Bereza- zastępca dowódcy ; z lewej przy stole st. wachmistrz Jan Rękal; stoi z podniesioną ręką płk Romuald Niementowski- dowódca 2psk; stoi w drzwiach rtm. Roman Sulimir- adiutant dowódcy 2psk.
Zdj. 4 – Uroczystość w 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie. Pierwsza z prawej Zenajda Jędrzejewska, przed nią st. wachmistrz Jan Rękal. Na pierwszym planie członek orkiestry wojskowej.
Zdj. 5 – Druga od lewej Józefa Rękal, trzecia Zenajda Jędrzejewska, czwarty kpr. Witold Jędrzejewski.