26 kwietnia 2024

Uroczystość pod pomnikiem Stanisława Staszica

Hrubieszów

Z inicjatywy Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego im. St. Staszica w dniu 7 maja 2010 r. z okazji imienin Patrona, w dowód dla jego dokonań dla kraju oraz ziemi hrubieszowskiej i że o tym pamiętamy, tak jak od wielu lat liczne delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem tego zasłużonego człowieka.

Zbiórka nastąpiła przy siedzibie Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego. Następnie zebrani pomimo padającego deszczu pod przewodnictwem Zarządu TRH przemaszerowali chodnikiem przy ulicy Piłsudskiego pod pomnik Stanisława Staszica, przez co dodatkowo po drodze spotkane osoby dowiedziały się o przyczynie tego marszu. Pod pomnikiem na początek zabrał głos przewodniczący Zarządu TRH p. Jerzy Krzyżewski przedstawiając cel spotkania, następnie oddał głos dla ks. kapelana TRH Waldemara Malinowskiego, który przedstawił relację z pogrzebu i dokonaniach S. Staszica. Następnie delegacje złożyły wieńce, które są uwiecznione na zdjęciach. Pod koniec uroczystości niebo rozjaśniło się i przestało padać, widocznie przyklasnęło zebranym za ich pamięć o Jubilacie.

W uroczystościach udział m.in. wzięli: Poczet Sztandarowy z Zespołu Szkół nr 2 w Hrubieszowie im. ks. Stanisława Staszica i młodzież szkolna z tej szkoły z nauczycielami, Zarząd TRH im. St. Staszica na czele z przewodniczącym Jerzym Krzyżewskim, ks. kapelanem Waldemarem Malinowskim (który przedstawił sylwetkę ks. Stanisława Staszica), Emilią Feliksiak, Kazimierzem Łukiewiczem, Józefem Wręgą i Henrykiem Lebiedowiczem, Burmistrz Miasta Hrubieszowa Zbigniew Dolecki, Naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury i Sportu UM Szymon Patkowski oraz Izabela Zin z UM, wicestarosta powiatu hrubieszowskiego Leszek Czerwonka oraz Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury, Kultury Fizycznej i Turystyki w Starostwie Powiatowym Dariusz Czujkowski, dyr. Biblioteki Miejskiej Halina Kurek, dyr. Biblioteki Powiatowej Bogumiła Dragan – Szkodzińska, dyr. Muzeum Regionalnego w Hrubieszowie Barbara Wlizło, przew. Hrubieszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej im. St. Staszica w Hrubieszowie Marian Jarząbek z wiceprezesem HSM Barbarą Jakubowską, przew. ZNP w Hrubieszowie Czesław Podgórski, prezes Środowiska 27 WDP AK w Hrubieszowie Marek Kitliński. Piękną wiązankę złożyła również członek TRH p. Jadwiga Demusiak.

Ze strony Wikipedia

Stanisław Wawrzyniec Staszic

(ur. przed 6 listopada 1755 w Pile, zm. 20 stycznia 1826 w Warszawie) – polski działacz oświeceniowy, pisarz i publicysta, filozof i tłumacz, geograf i geolog; ksiądz katolicki (przez niemal 20 ostatnich lat życia Staszic nie pełnił posługi duszpasterskiej i nie nosił sutanny).

Urodzony w rodzinie mieszczańskiej (ojciec i dziadek byli burmistrzami Piły), po ukończeniu szkół w Poznaniu, uzyskał święcenia i w 1778 został duchownym. Dalsze wykształcenie uzyskał w latach 1779-1781 we Francji i Niemczech. Jeszcze dwukrotnie w latach 1790-1791 oraz 1794-1797 wyjeżdżał za granicę. Wg kroniki parafii pw. św. Katarzyny w Czernięcinie w latach 1788-1791 był proboszczem w Turobinie. Był wychowawcą synów eks-kanclerza Andrzeja Zamoyskiego. W celach naukowych podróżował po kraju, prowadząc badania geologiczne. Pełnił funkcje państwowe i społeczne.

Staszic był jednym z czołowych reformatorów i uczonych polskiego oświecenia. Filozof, głoszący monistyczną koncepcję rozwoju świata. Działał na rzecz poprawy położenia chłopów, w 1812, w folwarku Jarosławiec (koło Uchań) zakłada Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, stając się tym samym prekursorem w dziedzinie spółdzielczości w Polsce (w 1816 dołączy folwark dziekanowski, a w 1817 folwark hrubieszowski – mieszczanie posiadający własne majątki nie zgodzili się na włączenie miasta do Towarzystwa). Pod względem ideowym skłaniał się ku fizjokratyzmowi oraz panslawizmowi (szczególnie po 1815). Zwolennik gruntownych reform systemowych w I Rzeczypospolitej, w okresie Sejmu Wielkiego wspierał piórem zmiany przeprowadzane przez parlament. Od 1808 prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, po 1818 założył Towarzystwo Rolnicze w Hrubieszowie. 1807-1812 członek Izby Edukacyjnej, od 1815 Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, członek Rady Stanu Królestwa Polskiego. Współorganizator szkoły uniwersyteckiej w Warszawie (1816) oraz Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach.

Odegrał ważną rolę w rozwoju przemysłu, działając także jako geolog i badacz natury (w 1825 opublikował informacje o Górach Izerskich i Karkonoszach). W latach 1816-1824 pełnił funkcję dyrektora generalnego Wydziału Przemysłu i Kunsztów Królestwa Kongresowego. Przygotował wówczas plan rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Wznowił eksploatację węgla kamiennego ze złoża Reden na terenie obecnej Dąbrowy Górniczej. Z inicjatywy Staszica powstało wiele obiektów przemysłowych, m.in. pierwsze w Królestwie Polskim huty cynku (4 huty o wspólnej nazwie „Konstanty” – 1816-1822) oraz ośrodki hutnictwa żelaza.

Był mecenasem i promotorem wynalazcy Abrahama Sterna. Pochowany na terenie należącego do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w parafii bł. Edwarda Detkensa (dawny kościół Kamedułów), znajdującego się na warszawskich Bielanach przy ul. Dewajtis 3. W pogrzebie duchownego uczestniczyło 14 tysięcy warszawiaków. Zgodnie z ostatnia wolą zmarłego część jego majątku – 800 tys. zł została podzielona po 200 tys. zł między fundusze założycielskie domu zarobkowego dla ubogich i Szpitala Dzieciątka Jezus, a reszta na pomnik Mikołaja Kopernika, Instytut Głuchoniemych i Szpital Marcinkanek. Przez niemal cztery lata po śmierci Staszica jego grób był miejscem spotkań warszawskiej młodzieży i członków ruchów patriotycznych. W 1818 odznaczony Orderem Orła Białego.

Opracował – mak

zobacz zdjęcia »