Maj roku 2019, zapewne zapisze się z niektórych hrubieszowskich wydarzeń w naszej pamięci, jak z poprzednich lat. Poniżej prezentuję kilkanaście wiadomości, jakie wydarzyły się w latach dawnych i bliższych w dniach od 17 do 20 tego miesiąca z tzw. obszaru „Ziemia Hrubieszowska”. Czy były inne, dla wielu ważniejsze, na pewno, dlatego można a nawet trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.
Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – maj od 17 do 20
17.05.1963 – młody piłkarz Unii Hrubieszów Jan Lebiedowicz ps. „Bambo” został powołany przez OZPN w Lublinie do młodzieżowej reprezentacji wojewódzkiej o Puchar Spartakiady 1000 – lecia z reprezentacją Warszawy.
17.05.2007 r. – W Rzeszowie, zmarł nagle prof. Wiktor Zin, wybitny architekt, rysownik, działacz kultury i pracownik naukowy, gawędziarz, popularyzator polskiej historii i sztuki. Profesor Politechniki Krakowskiej, Obok pracy naukowej zajmował się także działalnością na rzecz miasta Krakowa oraz architektury i zabytków całego kraju. Był głównym architektem Krakowa (1958-64), kierownikiem badań Staromiejskiego Zespołu Krakowa (1960-1975), przewodniczącym Krakowskiej Komisji Konserwatorskiej (1970-1978), prezesem i wiceprezesem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W latach 1977-1981 piastował funkcję generalnego konserwatora zabytków w randze wiceministra kultury i sztuki. W latach 1978-1983 był przewodniczącym Międzyresortowej Komisji ds. Rewaloryzacji Zabytkowych Zespołów Miejskich. W latach 80. XX wieku wykładowca na uniwersytecie w Zagrzebiu. Członek Rady Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (1975-1983, jako prezes Zarządu Głównego), członek Meksykańskiej Akademii Architektury. W latach 1986-1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. 28 stycznia 1998 Politechnika Krakowska przyznała mu tytuł doktora honoris causa[1].autor programu telewizyjnego Piórkiem i węglem. Był także autorem cyklów „Klub pod Smokiem”, „Szperacze”, „Spotkanie z zabytkami”, „Dźwięk i linia”, „Być tutaj”, „Nad Niemnem, Piną i Prypecią” „Spotkanie z prof. Zinem”, „Sztuka patrzenia”, „Nasze korzenie”, „Opowieści domu rodzinnego”. Prowadził również audycje radiowe, m.in. „Półgłosem i ciszą” w Radio Bis. Był synem Piotra i Stefanii Zinów. Urodził się 14.09.1925 r. w Hrubieszowie.
17.05.2013 r. – W Phoenix (USA) nastąpiło uroczyste ogłoszenie wyników międzynarodowego konkursu zorganizowanym przez Society for Science & the Public in partnership with the Intel Foundation.dla młodych naukowców E(x)plory 2013, w którym uczennica II klasy ZS nr 2 im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie Kinga Panasiewicz zdobyła 2 miejsce w dziedzinie medycyny i zdrowia.
***
18.05.1864 r. – Stara Wieś gmina Mircze – doszło we wsi do potyczki części oddziału majora Rokickiego z Rosjanami. Powstańcy pod dowództwem hrabiego Wojciecha Komorowskiego w liczbie 60-100 ludzi, starli się z kompania piechoty wzmocnionej 30 kozakami, dowodzonymi przez Jordanowa. Poległo wówczas 18 powstańców, a 35 (w tym 5 ciężko rannych) dostało się do niewoli. Polegli powstańcy zostali pochowani w mogile w Kol. Mołożów.
18.05.1900 r. – zmarł doktor Konstanty Stecki syn Janusza, który zaraził się tyfusem od pacjenta. Wybudował pierwszy, piętrowy, murowany Dom w Hrubieszowie przy ul. Kościelnej (dawniej Krótka).
18.05.2004 r. – zmarł w Konstancinie – Jeziornie Stefan Świeżawski, wybitny historyk filozofii, autor ponad 250 prac naukowych, w tym Dziejów filozofii europejskiej w XV wieku, najobszerniejszego dzieła w literaturze światowej poświęconego filozofii tego okresu. Tuż po doktoracie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Poznańskim, a w grudniu tego roku poznał hrabiankę Marię Stadnicką z Nawojowej, z którą 1 lipca 1933 roku wziął ślub. W 1997 roku w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej odznaczony został przez prezydenta Orderem Orła Białego.W roku 2001 przyznano mu Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za książkę Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Otrzymał też tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1989 r.). Pod koniec życia wraz z żoną postanowili rozdać cały swój dobytek wnukom i przeprowadzić się do prowadzonego przez luteranów ośrodka opieki „Tabita” w Konstancinie. Jego żona zmarła w listopadzie roku 2003 (a więc kilka miesięcy po 70. rocznicy ich ślubu), Swieżawski przeżył ją jedynie o kilka miesięcy. Był tercjarzem dominikańskim i został pochowany w habicie członków tego zakonu. Urodził się 10.02.1907 r. w Hołubiu obecnie Gołębie.
18.05.2004 r. – w hrubieszowskim muzeum otwarto wystawę prof. Wiktora Zina pt. „Kresy i bezkresy”.
18.05.2007 – Emil Koszałka zdobył srebrny medal podczas Mistrzostw Polski Juniorów w podnoszeniu ciężarów rozegranych w Terespolu w kategorii wagowej 62 kg wynikiem227 kg(102+125)
***
19.05.1863 r. – w czasie powstania styczniowego pod wsią Mołożów (gmina Mircze) rozegrała się bitwa zgrupowania powstańczego pod dowództwem Jana Żalplachty Zapałowicza z trzema kolumnami wojsk rosyjskich. W trakcie bitwy żołnierze rosyjscy (kozacy) dokonali w miejscowości zbrodnię na rannych powstańcach z oddziału, którzy umieszczeni byli w szpitalu powstańczym w folwarku Mołożów. Zamordowano wówczas także mieszkańców cywilnych tej wsi. Z rąk Rosjan zginęli: Powstańcy: Chmielewski – z Sambora, Leszek Habel – z Sambora, Emeryk Linde – z oddziału Leszka Wiśniewskiego, Dr Juwenal Niewiadomski – lat 25, doktor medycyny, Władysław Semkowicz – lat 19, gimnazjalista z Sambora, Teofil Turkawski – uczeń gimnazjum w Samborze, Piotr Uszyński. Mieszkańcy Mołożowa – cywilne ofiary mordu dokonanego przez żołnierzy rosyjskich: Kołomiński – urlopowany podoficer gwardii rosyjskie, ekonom ze wsi Tuczapy, Morawski – gorzelniany ze wsi Tuczępy, Kwiatkowski – dzierżawca majątku w Mołożowie, Karol Tuszyński – właściciel Tuczap, świadek mordów dokonywanych przez żołnierzy rosyjskich, w wyniku przeżyć zmarł „tchnięty apopleksją”.
19.05.1895 r. – w Hrubieszowie urodziła się Maria Cypryszewska po mężu Sędzimir – Dobrowolska. Absolwentka Konserwatorium w Warszawie. Nauczyciel muzyki. Napisała wiersz „Hrubieszowska Ty Ziemico” przyjęty za Hymn Hrubieszowa
19.05.1912 r.- w Warszawie zmarł na atak serca Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus I (ur. 20 sierpnia 1847 w Hrubieszowie) – polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy, działacz społeczny, propagator turystyki pieszej i rowerowej.
19.05.1945 r. – Hrubieszów… masowa dezercja 560 żołnierzy 4 pułku zapasowego kawalerii.
19.05.1990 – w Zamościu została rozegrana Wojewódzka Spartakiada Młodzieży w Lekkiej Atletyce z Unii Hrubieszów wygrali, juniorki młodsze: Pyc Edyta100 m13,1 i200 m27,1, Mech Beata400 m64,5, Paluch Agata 200 pł 32,4, Rozkal Marta wzwyż 1.35, Smalej Monika oszczep 30.90, Juniorki: Kuniczuk Małgorzata200 m27,1, Kwiatkowska Anna400 m63,8 i 200 pł 31,3, Chaciuk Beata kula 8.19, 4 x100 mLO Hr. 53,2, drużynowo dziewczęta: 1. LO Hrubieszów 118 pkt., juniorzy młodsi: Kamień Mirosław800 m2:05,3, Marciniuk Arkadiusz wzwyż 1.65, Watras Mariusz trójskok 11.77, juniorzy: Kamień Andrzej200 m23,5,400 m. 52,2, Pałka Mieczysław800 m2:06,9, Macioszek Jarosław 200 pł 26,3, Sienkiewicz Jarosław trójskok 13.30, Wachowicz Jerzy oszczep 48.44, drużynowo chłopcy 2. LO Hrubieszów, 5. ZSMR Hrubieszów, kluby ogólnie: 1. LKS Unia Hrubieszów 253 pkt., 2. KS Agros Zamość, 3. Znicz Biłgoraj…
***
20.05.1664 r. – w Chełmie Mikołaj Daniłowicz otrzymał starostwo hrubieszowskie od króla Jana Kazimierza. Był to bardzo trudny okres dla Hrubieszowa, przemarsze wojsk, wojny, najazdy zrujnowały miasto i okolice. Był też po9komorzym chełmskimi podczaszym koronnym.
20.05.1803 r. – Ignacy Cetner zostaje wpisany do tabeli, jako właściciel Hrubieszowa i dóbr dawnego starostwa. W tym samym roku pożar niszczy część miasta.
20.05.1972 – Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie i Powiatowy Dom Kultury w Hrubieszowie w dniach 14 – 20 maja zorganizował wystawę fotografii Krzysztofa Czarskiego w klubie PDK
20.05.1979 – Mistrzostwa Rejonu (powiatu) Hrubieszowskiego SZS Szkół Ponadpodstawowych w piłce ręcznej, dziewczęta: 1. ZSO 2 Staszic Hrubieszów wygrywając w finale z ZSZ Hrubieszów 9:6 w składzie: Małgorzata Raczyńska, Małgorzata Miterka, Danuta Kamieniarz, Beata Jakubiak, Małgorzata Muzyczuk, M. Banaś, Krystyna Szewczyk, chłopcy 1. ZSO 2 Hrubieszów po wygraniu w finale z ZSZ 1 Hrubieszów 28:19 w składzie: Adam Ciastoch, J. Fronc, Robert Szawurski, W. Kopczyński, Jarosław Dąbrowski, Artur Dąbrowski, Leszek Lis. Zawody zorganizowała Janina Ewa Kitlińska.
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
fot. archiwum rodzinne
WIADOMOŚCI – Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – maj od 13 do 16
WIADOMOŚCI – Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – maj od 9 do 12
WIADOMOŚCI – Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – maj od 5 do 8
WIADOMOŚCI – Co nieco z hrubieszowskich wydarzeń – początek maja