Poniżej prezentuję wydarzenia, które miały miejsce w latach dawnych i bliższych, w dniach od 1 do 3 maja na Ziemi Hrubieszowskiej. Czy były inne, dla wielu również ważne? Na pewno, dlatego można a nawet trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.
1.05.1702 r. – starosta hrubieszowski w latach 1697 – 1702 Feliks Kazimierz Potocki za zasługi wojenne z rąk króla Augusta II został mianowany hetmanem wielkim koronnym. Brał udział m.in. w wyprawie chocimskiej czy odsieczy wiedeńskiej w 1683 r. Był również kasztelanem krakowskim.
1.05.1961 r. – Janusz Puchlerski z ZSMR Hrubieszów, a klubu LZS Hrubieszów wygrał wyścig kolarski na dystansie 20 km w czasie 27:34 min, m.in. startowali też: Ciesielczuk, Suchecki, Frańczuk, Danilczuk.
1.05.1972 r. – kierownicy szkól zostali przemianowani na dyrektorów szkół podstawowych. Wszystkim nauczycielom podwyższono odpowiednio uposażenie zasadnicze.
1.05.1974 r. – na stadionie POSTiW w Hrubieszowie rozegrano Ogólnopolskie Biegi, wyniki: 1500 m – kobiet: 1. Watras Łucja 5:09,0 przed Cierech Marią 5:13,8 (obie LO Hr.) i Beń Jolantą 5:46,3 (startowało 10 zawodniczek), 1500 m – Mężczyzn: 1. Watras Wiesław RAKS Biała Podl. 4:02,3, 2. Chmielewski Henryk AZS MKS Lublin 4:04,2, 3. Wilczek Janusz LO Hr. 4:05,9, 4. Leszczuk Bogdan LKS Unia 4:12,8, 5. Pszenniak Krzysztof LZS Zamość 4:17,0 (startowało 35 zaw.), drużynowo: 1. LO Hrubieszów3, 2. LKS Unia Hrubieszów, 3. Gmina Trzeszczany.
1.05.1978 r. – w Hrubieszowie rozegrano 2 rundę rozgrywek szkolnych w piłce ręcznej dziewcząt, kolejność: 1. ZSO 1 Hrubieszów (SP 2), 2. ZSO 2 Hrubieszów, 3. SP Kozodawy, 4. SP 1 Hrubieszów, sędziowali: J. Guzik, W. Kopczyński, J. Dąbrowski, A. Skibiński.
1.05.1991- zawieszono ostatni czynny odcinek kolejki wąskotorowej Werbkowice – Hrubieszów – Strzyżów, zaś odcinek Hrubieszów – Strzyżów przeznaczono do rozbiórki.
1.05.2014 r. – w 10 rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej i 25-lecie odzyskania przez nasz kraj wolności, na scenie plenerowej przed Hrubieszowskim Domem Kultury odbył się koncert „Euromajówka”, w wykonaniu Orkiestry Dętej oraz hrubieszowskich wokalistek. Na scenie wystąpili: połączone orkiestry dęte z Sitna i Zubowic, do których dołączyło również kilku muzyków z Hrubieszowa pod batutą kapelmistrza Ryszarda Gryciaka, wokalistki: Agata Buta, Karolina Krawczuk, Barbara Bielecka, Maria Łyko, Flavia Cundari, Karolina Winogordzka, a także recytatorki grupy teatralnej Acrimonium: Monika Szczypek, Klaudia Karpiuk, Dominika Malinowska.
1.05.2015 r. – Otwarcie wystawy pt. „Pracujący Hrubieszów – ocalić od zapomnienia”, która została zorganizowana przez Pana Mariana Pawlaka w Ośrodku Kultury Regionalnej „Królewski Kąt” w Czumowie, a ściślej w byłym pałacu rodu Pohoreckich, którego Pan Marian jest współwłaścicielem.
1-2.05.1996 – W Hrubieszowie rozegrano finał makroregionu środkowo – wschodniego w piłce nożnej juniorów „Memoriał K. Deyny i J. Michałowicza”. W reprezentacji woj. zamojskiego „Deyny” wystąpili: Grzegorz Szczepaniak oraz bracia – bliźniacy Sławomir i Tomasz Wygachiewiczowie. M.in. wygrana z Tarnobrzegiem 2:0. Trener kadrowy Roman Nowosad.
2.05.1940 r. – w przeddzień 3 Maja niemieccy okupanci dokonują pierwszych aresztowań, na drugi dzień wszystkich zwalniają.
2.05.2014 r. – w Masłomęckiej Wiosce Gotów doszło do wyjątkowego „Zderzenia kultur”. W ramach American Day 2014 na tle skansenu zaprezentowały się amerykańskie auta biorące udział w zlocie AmCar Show Hrubieszów 2014. Właśnie w tych dniach udostępniona została zwiedzającym „nowa” Wioska Gotów w Masłomęczu. Od dawna oczekiwana inwestycja, zrealizowana przez Gminę Hrubieszów.
2.05.2015 r. – Mieszkańcy terenu dawnej „gminy staszicowskiej”, istniejącej w ramach Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego oddali hołd twórcy TRH ks. Stanisławowi Staszicowi. W małym dziekanowskim kościółku, gdzie zebrały się przybyłe delegacje i mieszkańcy wsi historię Towarzystwa przypomniał wójt gminy Hrubieszów Jan Mołodecki, zaś Mszę św. odprawił ks. prałat ppłk Andrzej Puzon. Następnie uczestnicy uroczystości przemaszerowali przez Dziekanów oraz złożyli wieńce i kwiaty przy pomniku Stanisława Staszica. Organizatorami Obchodów Staszicowskich w Dziekanowie byli: Wójt i Rada Gminy Hrubieszów oraz mieszkańcy Sołectwa Dziekanów.
3.05.1923 r. – odbyła się w Hrubieszowie uroczystość wręczenia sztandaru dla Obwodu Hrubieszów „Związku Strzeleckiego”. Związek Strzelecki był organizacją apolityczną, stawiał sobie za cel rozwój fizyczny młodzieży i dorosłego pokolenia, dążył do wyszkolenia wojskowego, tak, aby obywatele na każde wezwanie Ojczyzny, stanęli w jej obronie.
3.05.1933 r. – w Prehoryłem urodził się Eugeniusz Drączkowski, wieloletni nauczyciel zajęć praktyczno – technicznych i plastyki, wychowawca Szkoły Podstawowej i Zasadniczej Szkoły Rolniczej w Kryłowie. Prowadził kółko teatralne. Gawędzisz o regionie. Prowadził kronikę szkolną. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Syn Tomasza i z d. Genowefy Piotrowskiej. Zmarł 11.07.2013 r.
3.05.1936 – została uruchomiona Strzelnica małokalibrowa na hrubieszowskiej Rusałce k. Domu Strzelca (boiska treningowe HOSiR). Strzelnica czynna była we wtorki i w niedzielę. Każdy mógł zdobyć lub odnowić „Odznakę Strzelecką” i spełnić swój obywatelski obowiązek oddając „10 Strzałów Ku Chwale Ojczyzny”. Dla najlepszego strzelca przyznana była wartościowa nagroda w postaci zegarka, ofiarowanego przez Towarzystwo Przyjaciół Strzelca.
3.05.1936 r. – podczas Biegów Narodowych Starosta Stanisław Marek wręczył nagrodę przechodnią za największą ilość zdobytych odznak P.O.S 2 p. strzelców konnych. Po biegach odbyły się mecze w siatkówkę. Każdy mógł zdobyć lub odnowić „Odznakę strzelecką” i spełnić swój obowiązek obywatelski oddając „10 strzałów ku chwale Ojczyzny”. Dla najlepszego strzelca w okresie od 03 do 31 Maja 1936 r. przyznana była nagroda w postaci zegarka, ofiarowanego przez T-wo Przyjaciół Strzelca. Strzelnica była czynna we wtorki od 16 do 18 – tej i w niedzielę od 10 do 13 – tej. 1 strzał kosztował 5 groszy.
3.05.1937 r. – Leon Duławski z KS „Strzelec” Hrubieszów wygrał bieg z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Zawody były zorganizowane na Targowicy przy Huczwie.
3.05.1939 r. – dorocznym zwyczajem lat ubiegłych odbyły się na stadionie Pow. Komitetu P.W. i W.F. w Hrubieszowie „Bieg Narodowy na przełaj” o mistrzostwo powiatu hrubieszowskiego. W ramach biegów odbyły się zawody lekkoatletyczne i gry sportowe połączone z festynem i tańcami. Przygrywała orkiestra Szkoły Mechanicznej. Zwycięzcy otrzymali na zakończenie nagrody.
3.05.1944 r. – Batalion Basaja, liczący 670 ludzi, w czasie przemarszu do Puszczy Solskiej stoczył pod Krasnobrodem walkę z pociągiem pancernym. Po zerwaniu toru kolejowego pociąg odjechał; batalion nie poniósł strat.
3.05.1974 r. – w Hrubieszowie odbyły się Drużynowe zawody LA o Puchar Przeglądu Sportowego SPP, wygrali: Beń Jolanta 100 m – 13,8 i 400 m – 1:07,8, Watras Łucja 800 m – 2:30,0, Zawadzka Mariola w dal – 5.68 i wzwyż – 1.45, Malicka Anna oszczep – 29.60, Sitnik Elżbieta (wszystkie LO Hr.) dysk – 27.12, Dowierciał Wiesława PTR Turkowice kula 4 kg – 9.60, Sagata Andrzej 100 m – 11,4 i wzwyż – 1.70, Wilczek Janusz 400 m -54,1, Gidziński Tadeusz w dal – 6.22 i trójskok – 14.02, Lisiewicz Krzysztof kula – 12.12, Klinszport Marek dysk – 41.46 i oszczep 800 g. – 63.68, Chimosz Stanisław ZSZ 1 Hr. 1500 m – 4:28,6.
3.05.1984 r. – boisko ZSMR zawody w podnoszeniu ciężarów z okazji „Dnia Zwycięstwa”, wygrali: kat. 52 kg Świątkowski Adam wynik 97,5 kg (52,5+55); 56 kg Tarnawski Leszek 112,5 kg (47,5+65); 60 kg Lizun Andrzej 122,5 kg (50+72,5); 67,5 kg Kasztelan Wojciech 150 kg (65+85); 75 kg kg Sapieha Mirosław 150 kg (65+85), 82,5 kg Rozkres Stanisław 162,5 kg (72,5+90), 90 kg Polak Janusz 155 kg (65+90); 100 kg Misiura Krzysztof 145 kg (60+85). Sędzia główny Alfred Lewosz oraz boczni: Dariusz Bołocki i Henryk Lebiedowicz.
3.05.1991 r. – wielka uroczystość 200 – lecia Konstytucji 3 Maja połączona z odsłonięciem pomnika ufundowanego przez żołnierzy garnizonu hrubieszowskiego i ustawionego przed kościołem garnizonowym.
3.05.2006 r. – o godz. 10:00 na placu przy kościele św. Mikołaja rozpoczęły się obchody rocznicy uchwalenia pierwszej europejskiej Konstytucji. Po apelu poległych nastąpiła salwa honorowa, po czym delegacje samorządu, instytucji, organizacji pozarządowych i osoby prywatne złożyły kwiaty przy Pomniku Legionisty. Następnie, z udziałem pocztów sztandarowych, celebrowano uroczystą mszę św. w intencji Ojczyzny. O godz. 11:30 w sali widowiskowej HDK rozpoczął się koncert z okazji 215 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja w wykonaniu młodzieży Zespołu Szkół nr 3 w Hrubieszowie, Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej i działającego przy HDK zespołu wokalnego NICOLAUS.
Wyszukał i opracował – Marek Ambroży Kitliński, fot. zbiory maka