Moi rodzice aktem notarialnym przekazali gospodarstwo rolne wraz z budynkami siostrze w wyniku czego otrzymali emeryturę. Ojciec zmarł 2 lata temu. Od siostry jak i rodziców nic nie otrzymałem.
Pytanie:
Moi rodzice aktem notarialnym przekazali gospodarstwo rolne wraz z budynkami siostrze w wyniku czego otrzymali emeryturę. Ojciec zmarł 2 lata temu. Od siostry jak i rodziców nic nie otrzymałem. Mając na uwadze powyższe, czy należy mi się zachowek po ojcu?
Jak już wielokrotnie było na łamach portalu podnoszone, zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
W dalszych przepisach ustawodawca wprost wskazał, że przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów ustawy, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. Obdarowany może zwolnić się od obowiązku zapłaty sumy potrzebnej do uzupełnienia zachowku przez wydanie przedmiotu darowizny.
Tyle w temacie rozważań czysto teoretycznych. W praktyce orzeczniczej przyjęło się, że umowa przekazania gospodarstwa rolnego oraz umowa darowizny zaliczane są do katalogu umów nieodpłatnych (pod tytułem darmym). Niestety dla bliskich członków rodziny osób przekazujących gospodarstwa (zazwyczaj dzieci), przekazanie takie jest inną od umowy darowizny czynnością prawną, stąd też nie bierze się przy ustalaniu składu spadku dla ustalenia wartości zachowku innych niż darowizny przysporzeń pod tytułem darmym, dokonanych za życia spadkodawcy.
Jeśli spadkodawca zatem przeniósł na kogokolwiek własność gospodarstwa rolnego w drodze umowy przekazania gospodarstwa rolnego, a dodatkowo powodem tego przeniesieni było otrzymanie emerytury rolniczej, to wówczas wartość tego gospodarstwa nie podlega uwzględnianiu przy obliczaniu należnego zachowku.
EWENTUALNE PYTANIA CZYTELNICY MOGĄ KIEROWAĆ BEZPOŚREDNIO NA ADRES E-MAIL:prawnik-chelm@wp.pl
Tomasz Gabrylewicz – prawnik
Pl. Kupiecki 10, 22 – 100 Chełm
e-mail: prawnik-chelm@wp.pl
tel.: 883 001 676