Dokumentacja szkolna wymagana podczas ewaluacji zewnętrznej

Jakie dokumenty dotyczące ewaluacji zewnętrznej powinny znajdować się w przedszkolu niepublicznym

 

Sponsorowane

Odpowiedź:

Przepisy prawa oświatowego nie określają katalogu dokumentów, które należy przygotować lub gromadzić w przedszkolu w związku z ewaluacją zewnętrzną. Konieczność udostępnienia dokumentacji szkolnej podczas ewaluacji wynika jedynie z treści tzw. narzędzi i nie zawsze musi wystąpić. Wątpliwości może rozwiać uważna analiza udostępnionych narzędzi.

Uzasadnienie:

Ewaluacja zewnętrzna jest formą nadzoru pedagogicznego polegającą na gromadzeniu, analizowaniu i komunikowaniu informacji na temat wartości działań podejmowanych przez szkołę lub placówkę – § 2 pkt 4 oraz § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r.  w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1658 ze zm.)

Zgodnie z § 6 ww. rozporządzenia ewaluacja zewnętrzna obejmuje:

• zbieranie i analizowanie informacji o działaniach przedszkola w zakresie badanych wymagań,
• opisanie działań szkoły lub placówki w zakresie badanych wymagań,
• przygotowanie raportu z ewaluacji.

Ewaluacja zewnętrzna jest przeprowadzana w zakresie wymagań  określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2017 r. poz. 1611 ze zm.).

Wymagania dla przedszkoli (załącznik nr 1 do rozporządzenia MEN z 11 sierpnia 2017 r.):

1. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
   • Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci.
   • Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone.
   • Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tych procesów.
   • Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej.
   • Nauczyciele pracują zespołowo. Wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych, współpracują przy ich realizacji i analizują efekty swojej pracy.
   • Nauczyciele pomagają sobie nawzajem i wspólnie rozwiązują problemy.
2. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
   • Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
   • Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem warunków i sposobów jej realizacji. W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz.
3. Dzieci są aktywne
   • Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. Dzieci są wdrażane do samodzielności.
4. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne
   • Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie, a relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu.
   • Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje.
   • Podejmuje się działania wychowawcze i profilaktyczne mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.
   • W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. Podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne są monitorowane, ocenia się ich skuteczność, a w razie potrzeby, dokonuje się ich modyfikacji.
5. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
   • W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w działaniach edukacyjnych.
   • Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z niepełnosprawnością oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka.
   • W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci.
6. Rodzice są partnerami przedszkola
   • Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci.
   • Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy.
7. Przedszkole współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajemnego rozwoju
   • Przedszkole, w sposób celowy, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój oraz na rozwój dzieci.
8. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych
   • W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci, służące jakości procesów edukacyjnych.
   • Nauczyciele planują i podejmują działania edukacyjne i wychowawcze z uwzględnieniem wyników badań zewnętrznych i wewnętrznych oraz wniosków z tych badań, w tym ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej.
   • Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby – modyfikowane.
9. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi
   • Zarządzanie przedszkolem koncentruje się na zapewnieniu warunków odpowiednich do rozwoju dzieci.
   • W procesie zarządzania wykorzystuje się wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego.
   • Podejmuje się działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednie do potrzeb i służące rozwojowi przedszkola.
   • W przedszkolu są ustalane i przestrzegane procedury dotyczące bezpieczeństwa, w tym sposobów działania w sytuacjach trudnych i kryzysowych.

Przebieg ewaluacji zewnętrznej

Proces ewaluacji zewnętrznej przebiega w trzech etapach.

Etap I przygotowanie – polega  na  zaproszeniu  dyrektora  szkoły  do  zapoznania  się  z kryteriami ewaluacji, pytaniami badawczymi oraz narzędziami, poznaniu przez wizytatorów wyznaczonych do przeprowadzenia   ewaluacji specyfiki przedszkola   uzgodnieniu wraz   z   dyrektorem harmonogramu  ewaluacji,  przedstawieniu  przez  zespół  wizytatorów  harmonogramu  i  zakresu ewaluacji na zebraniu rady pedagogicznej.

Na tym etapie ustala się harmonogram badania w porozumieniu z dyrektorem, dostosowując go do planu zajęć odbywających się w przedszkolu. Wizytatorzy wyznaczeni do przeprowadzenia ewaluacji poinformują dyrektora o sposobie prowadzenia badania, zaproszą do korzystania z platformy internetowej (zaproszenie wiąże się z udostępnieniem dyrektorowi narzędzi, które zostaną wykorzystane podczas ewaluacji), ustalą zasady wyboru reprezentantów rodziców itp.

Na tym etapie zespół wyznaczony do przeprowadzenia badania dostosuje narzędzia badawcze do specyfiki przedszkola, a także dokona analizy danych zastanych, takich jak np. strony www, statutu przedszkola, koncepcji pracy przedszkola (jeśli jest opracowania).

Ważne: dane zastane pełnią rolę wspierającą, zespół analizuje je celu poszukiwania przydatnych informacji, pomocnych przy omawianiu zagadnień poruszonych podczas wywiadu z dyrektorem, a nie sprawdzaniu czy szkoła posiada konkretne dokumenty.

Jeśli podczas ewaluacji ma zostać wykorzystany arkusz „Analiza danych zastanych”, to z jego treści powinno wynikać, które dokumenty będą niezbędne i trzeba je przygotować.

Istota ewaluacji zewnętrznej zakłada jednak, że dane pozyskiwane są przede wszystkim od respondentów podczas wywiadów i z  ankiet. Analiza dokumentów występuje jedynie w uzasadnionych przypadkach i w niewielkim stopniu.

 

Etap II badanie  w  przedszkolu – polega na zbieraniu przez wizytatorów danych przy użyciu następujących metod: badań ankietowych, wywiadów, obserwacji oraz analizy danych zastanych.

Na tym etapie zespół wyznaczony do przeprowadzenia ewaluacji przeprowadzi badanie z wykorzystaniem narzędzi, o których mowa była wcześniej. W przypadku przedszkola są to najczęściej ankiety oraz wywiady indywidualne i wywiady grupowe zogniskowane.

Ważne: Narzędzia wykorzystywane podczas ewaluacji zewnętrznej są jawne i można je upowszechniać wśród respondentów. O tym czy podczas ewaluacji informacje będą pozyskiwane również z analizy dokumentów przedszkola decyduje zakres wymagań uwzględnionych przez ewaluację problemową.

 

Etap III podsumowanie – polega   na   opracowaniu   zebranych   danych,   analizie   i przygotowaniu prezentacji  danych, sformułowaniu wniosków  oraz  skonsultowaniu  ich  z  dyrektorem  i  radą pedagogiczną. Po zakończeniu ewaluacji przedszkole otrzyma informację zwrotną w postaci raportu zawierającego:

• wyniki ewaluacji obejmujące opis działań przedszkola w zakresie badanych wymagań,
• wnioski z ewaluacji.

 

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1658 ze zm.) – § 2 pkt 4, § 7, § 8, § 10, § 26.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2017 r. poz. 1611 ze zm.) – załącznik nr 1.

 

Marta Wysocka
Ekspert Portalu Oświatowego
www.portaloswiatowy.pl

 

(tekst i fot. mat. partnera)