5 listopada 2024

Porady prawne: Dług szybciej przestanie istnieć, czyli nowe zasady przedawnienia

W dniu 13 kwietnia 2018 roku Sejm uchwalił zmianę kodeksu cywilnego ( ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw) i zmodyfikował zasady przedawniania się roszczeń, w tym skrócił terminy przedawnienia.

Reklamy

 

Według projektu nowelizacji podstawowy termin przedawnienia  będzie skrócony z dotychczasowego 10 – letniego do 6 – letniego. Przedawnienie świadczeń okresowych i związanych z działalnością gospodarczą ( np. z umów handlowych)  pozostają bez zmian i wynosi 3 lata, przy czym zarówno 6 letni,  jak i 3 letni okres przedawnienia ma kończyć się ostatniego dnia roku kalendarzowego. Podobna modyfikacja dotyczy przedawnienia należności zasądzonych prawomocnymi orzeczeniami ( w wyroku,  ugodzie przed mediatorem albo przed Sądem, nakazie zapłaty, postanowieniu) tutaj też termin został skrócony do 6-letniego.

Według nowych przepisów powód będzie musiał już w pozwie określić datę wymagalności swojego żądania ( czyli określić od kiedy liczy się termin przedawnienia) , co pozwoli w większości przypadków sprawnie określić wymagalność ( choć w sprawach gospodarczych, dotyczących umów handlowych i ich wykonania nie jest to sprawa oczywista, wymaga często głębokiej analizy łaczącego strony kontraktu).

Reklamy


Konsumencji inaczej niż przedsiębiorcy

Sąd, do którego sprawa jest kierowna będzie musiał badać przedawnienie samodzielnie i jeżeli termin upłynął oddalić powództw, działanie takie ma być z urzędu bez względu na inicjatywę  strony ( zarzut )  i bez względu na to czy sprawa toczy się między osobami fizycznymi  ( sąd cywilny ) czy też między przedsiębiorcami ( sąd gospodarczy ). Przepisy przewidują, iż Sąd będzie mógł nie uwzględnić przedawnienia – zasądzić należność, o ile dotyczy to konsumenta ( czyli osoby, której należność nie ma związku z działalnością gospodarczą)  mimo, iż termin przedawnienia upłynął i w takiej sytuacji winien wiąź pod uwagę:

Reklamy

1) długość terminu przedawnienia;

2) długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia;

3) charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

 

W odniesieniu do przedsiębiorcy (osoba albo spółka prowadząca działalność gospodarczą), który ma należność wobec konsumenta po upływie terminu przedawnienia nie będzie mógł domagać się jej spełnienia. Przepisy mają wejść w życie w 30 dni po ich ogłoszeniu i mają być stosowane do nieprzedawnionych roszczeń powstałych przed dniem ich wejścia w życie, tu ustawodawca posłużył się konstrukcją niezbyt czytelną, ale zdaje się, że należy ją odczytywać w ten sposób, że :

1.  jeżeli przepisy skracają terminy przedawnienia ( co w zasadzie dotyczy większości spraw) wówczas termin przedawnienia biegnie wprawdzie od dnia wejścia w życie ustawy, ale kończy się  albo po upływie „starego” terminu przedawnienia, albo po upływie „nowego” terminu przedawnienia w zależności który termin następi wcześniej. W wielu przypadkach termin przedawnienia może nastąpić ostatniego dnia 2018 roku,

2. co do konsumentów  – stosuje się przepisy „stare” czyli np. przedawnienie następi po upływie 10 lat.

 

Celem nowelizacji jest zakończenie działań windykacyjnych należności dawno przedawnionych i często, wielokrotnie podwyższonych przez odsetki oraz inne koszt i opłaty uboczne. Z całą też pewnością będą impulsem do sprawniejszego załatwiania sporów przedsądowych oraz kierowania spraw do sądu,  celem uzyskania czy nakazu zapłaty czy też wyroku oraz składania wniosków o egzekucję w postępowaniu przed komornikiem.

Proponowane zmiany zostały skierowane do Senatu, który ma prawo nanoszenia poprawek, stąd też ostateczny kształt przepisów poznamy niebawem.



adwokat Magdalena Kusik-Balicka

Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK

22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36

www.dabekkusik.pl

we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie