Nie jest tajemnicą, iż sprawy w polskich sądach rozpoznawane są długo, albo też bardzo długo i nie zanosi się, żeby w najbliższym czasie coś w tej kwestii miało się zmienić. Warto jednak przypomnieć, iż istnieje narzędzie, którego celem jest zmobilizowanie sądu, sądu administracyjnego, ale także organów postępowania przygotowawczego (policji, prokuratury) oraz komorników sądowych do podejmowania sprawniejszych działań.
Mowao skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Według przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku (Dz.U. Nr 179, poz. 1843) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że wpostępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).
Skarga musi spełniać warunki pisma procesowego oraz zawierać żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowaniaw sprawie, której skarga dotyczy i przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie. Nadto może zawierać żądanie zasądzenia od Skarbu Państwa albo od komornika kwoty od 2000 złotych do 20 000 złotych.
Skarga może być wniesiona wyłącznie w toku sprawy, nie zaś po jej zakończeniu oraz winna być opłacona – opłata od skargi jest stała i wynosi 200 zł. Pismo wnosi się za pośrednictwem sądu (organu), któregoprzewlekłego działania dotyczy, codo zasady do sądu przełożonego, w przypadku organów postępowania przygotowawczego do sądu przełożonego nad sądem, który byłby uprawniony do rozpoznania sprawy.
Skarga winna być rozpoznana w terminie dwóch miesięcy od daty złożenia skargi. Istotnym mankamentem procedury, jest to, iż postanowienie sądu jest niezaskarżalne. Skarżący może, jednak wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po upływie 12 miesięcy, a w postępowaniu przygotowawczym, w którym stosowane jest tymczasowe aresztowanie, oraz w sprawie egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego – po upływie 6 miesięcy, od daty wydania przez sąd orzeczenia w przedmiocie skargi (zarówno, jeżeli została uwzględniona, jak i gdy została oddalona).
W przypadku uwzględnienia skargi sąd ją rozpoznający może zalecić podjęcie, w wyznaczonym terminie, odpowiednich czynności sądowi albo organowi, którego działania skarga dotyczy. Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika.
Omówiony środek z pewnością nie jest doskonały, nie mniej jednak w wielu przypadkach wpływa na usprawnienie działania sądu, albo innego organu rozpoznającego sprawę.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie