W rejonach kontraktacyjnych Cukrowni Werbkowice i Cukrowni Krasnystaw od połowy kwietnia nasilają się problemy uszkodzeń wschodzących buraków cukrowych spowodowanych żerowaniem szarka komośnika. Największe nasilenie obserwuje się na trenie gminy Dołhobyczów. Sprzyja temu słoneczna pogoda. Po raz pierwszy w Polsce zastosowana została nowatorska metoda zwalczania szkodnika za pomocą fermonów.
Szarek komośnik najchętniej żeruje w warunkach ciepłej i słonecznej pogody. Przy temperaturze około 10oC, szarek po opuszczeniu zimowisk przemieszcza się, a gdy temperatury wzrosną do około 25oC dodatkowo pojawiają się przeloty szarka na odległości nawet do kilkuset metrów. Żerowanie szarka jest szczególnie uciążliwe w okresie wschodów buraków i w początkowej fazie ich rozwoju. Związane jest to z cyklem życia tego szkodnika, który po wyjściu z zimowiska w glebie, musi uzupełnić energię do dalszego funkcjonowania i rozrodu. Przy dużym nasileniu występowania szkodnik może zniszczyć całe plantacje. Bardzo istotne jest zatem stałe monitorowanie plantacji i obserwacja stanu roślin, gdyż w wielu przypadkach szkodnik nie jest widoczny, ale widoczne są uszkodzenia na roślinach świadczące o jego aktywności.
Jak powiedział Janusz Stachowiak, Członek Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej S.A. nadzorujący pion surowcowy: – Spółka kolejny już rok prowadzi działania zmierzające do zwalczania szkodnika i opracowania skutecznych metod ochrony plantacji buraka cukrowego przed szarkiem. W ubiegłym sezonie rozpoczęto współpracę z instytucjami naukowymi w zakresie wypracowania skutecznych metod zwalczania szkodnika. Aktywnie włącza się tu również Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego. Ponadto Związek Producentów Cukru w najbliższym czasie zakończy proces ustalania programu badawczego, który będzie prowadzony wspólnie z naukowcami z Instytutu Ochrony Roślin i Uniwersytetu Wrocławskiego.
W tym roku od początku sezonu podjęte zostały działania mogące pomóc w walce ze szkodnikiem. Służby surowcowe cukrowni Werbkowice i Krasnystaw umieściły na plantacjach (wcześniej na buraczyskach) pułapki feromonowe, w które chwytane są szkodniki. Pułapki te pozwalają na odłowienie części osobników, dzięki czemu dochodzi do stopniowego ograniczania populacji. Stanowią one także istotną informację o skali zagrożenia występującego na plantacji. Ponadto cukrownie umożliwiły zaopatrzenie w feromony plantatorom, którzy samodzielnie zdecydowali się ustawić pułapki na plantacjach. Jednak należy pamiętać, że pułapki feromonowe są narzędziem wspomagającym ochronę plantacji i nie zastąpią ochrony chemicznej. Dlatego po stwierdzeniu obecności szkodników należy stosować zabiegi chemiczne.
Do ochrony chemicznej plantacji buraka cukrowego przed Szarkiem komośnikiem, aktualnie zarejestrowane są insektycydy: Karate Zeon 050 CS posiada rejestrację stałą, natomiast Proteus 110 OD i Cyperkill Max 500 EC uzyskały zezwolenie czasowe obowiązujące do dnia 12.07.2019 r.
(tekst i fot. KSC)
