Od 1973 r. kibice sportu musieli zapoznać się z nową nazwą Ludowego Zespołu Sportowego z Werbkowic, która nawiązywała do miejscowej świetnie prosperującej i oddziaływującej rozwojowo na miejscowość Cukrowni „Kryształ”. Zmieniała się na lepsze baza, a i osiągnięcia były coraz wyższe. Wielu chłopców mogło rozwijać swoje umiejętności sportowe, wypełniało im czas wolny, jak i dopingującym im kibicom. Piłkarskie mecze, szczególnie pomiędzy Kryształem a Unią Hrubieszów wywołują do dziś wiele emocji.
Wstęp
W Werbkowicach po I Wojnie Światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, już od listopada 1918 r. utworzono pierwszą polską szkołę. Odbywały się również lekcje sportowe, tzw. „Ćwiczenia cielesne”, dla których warunki poprawiły się od 1928 r., kiedy urządzono boisko szkolne.
Po II Wojnie Światowej ponownie przystąpiono do poprawy bazy szkolnej. Młodzież szkolna sporadycznie rywalizowała w sportowych zawodach, chłopcy oczywiście najczęściej grali w piłkę nożną, ale i siatkówkę oraz palanta, dziewczęta w „skutego”.
O początkach sportu zorganizowanego w Werbkowicach Bartosz Juszczuk w swojej pracy magisterskiej napisał –
„Pierwszą organizacją sportową działającą na terenie gminy i wsi Werbkowice był Ludowy Zespół Sportowy (w skrócie LZS), który od powstania w roku 1961 nosił nazwę „Grom” Werbkowice. Klub piłkarski powstał z inicjatywy dwóch mieszkańców miejscowości Stanisława Rachańskiego i Zygmunta Szweda, którzy rozpoczęli swoją działalność społeczną od spotkania się z przewodniczącym gminy p. Kazimierzem Rafalskim.
Pierwsze kroki pociągnęły za sobą dalsze działania, czyli wygospodarowanie placu, na którym mogłoby powstać boisko piłkarskie. Przydzielona łąka pod boisko mieściła się we wschodniej części Werbkowic. Bramki zbito z grubych drewnianych kołków, które połączone zostały gwoździami.
Drużyna piłkarska „Grom” została zarejestrowana w Okręgowym Związku Piłki Nożnej w Zamościu. Do treningów brakowało prawdziwej piłki, więc piłkę zrobiono ze zwiniętych kawałków z różnych materiałów, które otoczono sznurkiem lnianym oraz ciasno związano. Piłkę nazywano „Szmacianką”.
W sezonie 1961/1962 zespół wystąpił w rozgrywkach klasy „C, zajmując 1 miejsce awansował do klasy „B”.
Skład tej drużyny:
Jan Połubiński – bramkarz,
Bogdan Klepczuk,
Ryszard Stojek,
Stanisław Chrzanowski,
Marian Żukowski – obrońcy,
Bronisław Dyda,
Tadeusz Karasiński,
Zygmunt Szwed – pomocnicy,
Janusz Koclęga,
Bronisław Czerwieniec,
Stanisław Rachański – napastnicy”.
W grudniu 1963 roku ruszyła produkcja w Cukrowni „Werbkowice”. Nowy zakład pracy i nowe miejsca zatrudnienia spowodowały wzrost liczby ludności wsi, która zaczęła się również rozbudowywać. Zwiększyła się też zdecydowanie liczba dzieci w szkole, a i wśród pracowników trafiali się z umiejętnościami piłkarskimi.
Zespół „Gromu” w dalszych latach występował na przemian w klasach „C”, rywalizując z drużynami z pobliskich Podhorzec, Kotorowa, Turkowic, Wronowic, Malic, ale i z innych gmin np. z Horodła, Strzyżowa, Nieledwi. W klasie „B”, trafiali już na rywali z dalszych i większych miejscowości, m.in. na Gwardię Chełm, Sokół Łęczna czy Unię Hrubieszów.
W latach 70-tych XX wieku uczniowie z Werbkowic byli potęgą sportową, zwłaszcza w sportach zimowych, lekkiej atletyce, piłce nożnej i piłce ręcznej. Było to wielką zasługą nauczyciela wychowania fizycznego p. Andrzeja Malickiego – wielkiego entuzjasty sportu i młodzieży. Aby wystartować z uczniami na igrzyskach młodzieży w Zakopanem, trenował łyżwiarstwo codziennie od 5.00 do 7.00, bo o tej porze lód na rzece był najlepszy.
Kalendarium 40 lat – Kryształ Werbkowice
część I – lata 1973 – 1983
1973 – 13.01. Z inicjatywy lokalnych działaczy sportowych i sprzyjających im władz samorządowych na bazie dotychczasowego LZS „Grom” Werbkowice, nawiązując do znakomicie prosperującej Cukrowni, której dyrekcja zobowiązała się do wsparcia materialnego, zawiązano LZS „Kryształ” Werbkowice.
Na I Walnym Zebraniu wybrano Zarząd Klubu w składzie:
– przewodniczący – Andrzej Malicki (nauczyciel wf w SP Werbkowice)
– wiceprzewodniczący – Pawła Zalewskiego, jednocześnie opiekun sekcji piłkarskiej,
– przewodniczącą ds. kobiet – Joannę Malicką,
– skarbnikiem – Bogdana Wlazło,
– sekretarzami – Magdalena Jezierska i Ryszard Saturski,
– gospodarzami – Mieczysława Brzozowskiego i Wiesława Juszczuka,
– kronikarzy – Maria Maryla Pietruk (w tym okresie lekkoatletka Unii Hrubieszów), Grażyna Juszczuk, Ryszard Majewski (później lekkoatleta Startu Lublin i działacz sportowy Górnika Łęczna) oraz Wojciech Stolz.
Także Komisję Rewizyjną:
– przewodniczący – Mieczysław Brzozowski,
– członków: Jerzy Łabański, Tadeusz Lasota, Eugeniusz Chaber, Anna Malicka, Władysław Solarski.
1973 – W klubie powołano sekcje:
– piłki nożnej (kierownicy: Mieczysław Brzozowski, Jacek Szura, Andrzej Malicki),
– tenisa stołowego ( kier. Marian Kostecki, Anna Malicka, Władysław Solarski),
– piłki siatkowej (kier. Zbigniew Doroszczuk, Elżbieta Nowak),
– piłki ręcznej (kier. Bogdan Wlazło, Adam Dyda, Anna Czulińska),
– lekkoatletyki (kier. Krzysztof Sagata (również reprezentant w tej dyscyplinie Unii Hrubieszów), Wiesław Juszczuk, Maryla Pietruk),
– sekcje sportów zimowych:
– łyżwiarstwo szybkie (kier. Grażyna Juszczuk, Jerzy Łabański),
– narciarstwo (Elżbieta Nowak, Andrzej Malicki),
– hokej na lodzie (kier. Jan Kawarski, Mieczysław Brzozowski),
– piłki koszykowej (kier. Ryszard Ryszkiewicz, Mieczysław Brzozowski).
1973 – Piłkarze Kryształu zajęli 1 miejsce w klasie C i awansowali do klasy B.
1973 – Zespół m.in. reprezentowali:
Chaber,
Juszczuk,
Dragan,
Krawczyk,
Kokoć,
Ryszkiewicz,
Malicki,
Szura,
Tomczuk,
Tywoniuk,
Wlizło,
Dąbrowski,
Kostecki,
Majewski,
Kawarski,
Budzyński,
Stolz,
Wasilewski,
Łabański,
Brzozowski,
Zalewski,
Nowak,
Kamiński,
Dyrda.
1973 – Kryształ wystąpił również w rozgrywkach Klasy Powiatowej, podczas których zajął 1. miejsce w grupie i awansował do ćwierćfinału. Tam pokonał LZS Terebiń 3:0. W półfinale przegrał jednak z LZS Grabowiec i odpadł z rozgrywek.
1973 – Kryształ stracił boisko, które zostało zamienione w grunty rolne. Piłkarze zaczęli trenować na boisku przyszkolnym, ale po kilku tygodniach dyrekcja szkoły zabroniła korzystania z obiektu ze względu na niszczenie murawy. Na szczęście przy pomocy dyrektora miejscowej cukrowni p. Adolfa Małyszka został wygospodarowany i zmodernizowany plac zakładowy przy ul. Zamojskiej. Dzięki nowemu boisku klub mógł przystąpić do rozgrywek klasy „B”.
1975 – Pod kierunkiem znakomitego zawodnika, jednocześnie trenera Jana Buczaka z Hrubieszowa rozpoczęła w Krysztale działalność sekcja kolarska. Członkowie klubu zaczęli odnosić sukcesy w lokalnych zawodach. Niestety, po reformie administracyjnej kraju, zawodnicy przeszli do klubu wojewódzkiego, jakim stał się KS Agros Zamość.
1976 – Przez 3 lata klub bez przeszkód korzystał z boiska przy Cukrowni, ale zakład rozrastał się i zaczęto w okresie kampanii składować buraki na płycie, co przeszkadzało w treningach i wymagało wiele pracy aby boisko nadawało się do rozgrywek. Opiekunem drużyny był Edwin Lemański.
Uwaga!
Lata 1974 – 1980 – Brak wiadomości (liczę na uzupełnienia, np. tabele rozgrywek, składy, działacze, itp.)
1981 – klub zawiesił działalność na 2 lata. W tym czasie większość zawodników Kryształu zdecydowała się na grę w sąsiedniej miejscowości Gozdów, gdzie działał miejscowy LZS, a zespół brał udział w rozgrywkach w klasie „B”.
Uwaga – Brak w tym temacie wiadomości, czyli LZS Gozdów danych (liczę na uzupełnienia, np. tabele rozgrywek, składy, działacze, kto grał z Werbkowic, itp.)
1983 – Działaczom Kryształu udało się pozyskać od gminy teren leżący pomiędzy kościołem i plebanią a rzeką Huczwą. Stadion był budowany społecznie przez zawodników, działaczy klubu i kibiców. Niestety, były sprzeciwy ze strony proboszcza miejscowej parafii, który reprezentując zdanie części wiernych domagał się zamknięcia stadionu i zaprzestania wszelkiej działalności sportowej w pobliżu kościoła. Władze klubu przysunęły płytę boiska o 70 m w stronę północną, bliżej rzeki Huczwy. Brak drenaży i wylewy Huczwy powodowało zalewanie płyty. Dopiero kilka lat później poczynione zostały prace mające na celu prowizorycznych odpływów, które nieznacznie rozwiązały problem.
1983 – Drużyna przystąpiła do rozgrywek w klasie „C” w sezonie 1983/1984 wywalczając po pierwszym sezonie awans do klasy „B”. Opiekunem drużyny był Jan Kawarski. Nie było szatni, więc przebierano się na dworze.
Uwaga – Brak przy tym awansie więcej wiadomości, np. o kadrze drużyny, trenerze, tabela, działacze, itp. (liczę na uzupełnienia – mak)
cdn…
Na podstawie:
– Pracy magisterskiej – „Historia MLKS „Kryształ” Werbkowice ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej – Bartosz Juszczuk.
– Publikacji na stronie internetowej Kryształu Werbkowice Arkadiusza Brzozowskiego „Kryształ Werbkowice”.
– Materiałów prywatnych: Piotra Strycharza, Wiesława Juszczuka, Andrzeja Pawlosa, Franciszka Tarczuka, innych i własnych.
– Portali internetowych: ZOZPN w Zamościu, 90minut, szkoły podstawowej w Werbkowicach, Kryształu Werbkowice, innych klubów i związków sportowych.
– Komunikatów organizacyjnych i końcowych po zawodach pozyskanych od różnych klubów i działaczy.
– Prasy lokalnej.
– Wywiadów, m.in.: Jan Buczak, Franciszek Skierski, Franciszek Tarczuk, Paweł Zalewski.
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
Na zdjęciu w nagłówku – drużyna Kryształu Werbkowice z tamtych lat. Na ostatnim zdjęciu w galerii Maria Pietruk, która była w I zarządzie.