Najważniejszymi wojskowymi zawodami sportowymi w broniach jezdnych w okresie dwudziestolecia międzywojennego obowiązującymi oficerów były corocznie organizowane Konne Mistrzostwa Wojska Polskiego nazywane również Konnymi Mistrzostwami Armii albo Konnymi Mistrzostwami Wojska.
Inicjatorem wprowadzenia na stałe w kalendarz wojskowy tej imprezy sportowej był por. Tadeusz DASZEWSKI, oficer 3 Pułku Ułanów, znany i utytułowany jeździec, kierownik sportu konnego w Ministerstwie Spraw Wojskowych, pomysłodawca wielu konkursów i biegów, w tym Cross Countryi Championatu Pułku w terenie.
I Zawody Konne o Mistrzostwo Wojska Polskiego odbyły się w Warszawie w październiku 1923r., a ich tryumfatorami byli kawalerzyści z 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich z Bydgoszczy, a w indywidualnej, choć nieoficjalnej punktacji, zwyciężył por. Bolesław PIECZYŃSKI z zespołu 16pu.
W 1931r. postanowiono, że zawody kawaleryjskie odbywać się będą kolejno w garnizonach różnych brygad kawalerii i za każdym razem inna brygada kawalerii będzie ich organizatorem i jednocześnie gospodarzem.
W 1934r. staraniem Dowódcy 2 Pułku Strzelców Konnych,płk. Romualda NIEMENTOWSKIEGO oraz Dowódcy 17 Brygady Kawalerii, płk. Stefana HANKI- KULESZY, której sztab stacjonował wówczas w Hrubieszowie,Konne Mistrzostwa Wojska Polskiego zorganizowano w hrubieszowskim garnizonie.
Finał Mistrzostw Armii przeprowadzono w dniach 26-29 lipca. Przed rozpoczęciem zawodów dnia 26 lipca miała miejsce prezentacja i defilada wszystkich zawodników, którą odebrał przewodniczący JURY, gen bryg. Stanisław GRZMOT- SKOTNICKI w obecności Zastępcy Dowódcy Okręgu Korpusu II,płk. dypl. Stefana IWANOWSKIEGO; Szefa
Departamentu Kawalerii MSW, płk. dypl. Jana KARCZA; gospodarza zawodów Dowódcy 17 Brygady Kawalerii, płk.Stefana HANKI- KULESZY; Dowódcy 10 Brygady Kawalerii, płk. Wincentego JASIEWICZA, płk. dypl. Zbigniewa BROCHWICZ- LEWIŃSKIEGO i Dowódcy Brygady Kawalerii „Białystok”, płk. dypl. Ludwika KMICIC- SKRZYŃSKIEGO.
W hrubieszowskich zawodach uczestniczyły obowiązkowo wszystkie pułki kawalerii i dywizjony artylerii konnej, jak również niektóre pułki artylerii. W zawodach udział wzięło ogółem 86 zawodników: 12 ekip po 4 jeźdźców, 4 ekipy po 3 jeźdźców i 26 indywidualnych zawodników.
17 Brygadę Kawalerii z Hrubieszowa reprezentował 19 Pułk Ułanów Wołyńskich z Ostroga nad Horyniem i trzyosobowa ekipa Korpusu Ochrony Pogranicza. Natomiast jeźdźców indywidualnychreprezentujących 17BK stanowili zawodnicy z 2 Pułk Strzelców Konnych. Warto wspomnieć, iż w zawodach indywidualnych wziął udział gen. bryg. Władysław ANDERS, ówczesny Dowódca 3 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Brodach.
W ciągu dwóch pierwszych dni przeprowadzono próby ujeżdżenia konia i władania bronią. W próbie ujeżdżenia zwyciężył zespól 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, na drugim miejscu uplasował się zespół 6 Pułku Ułanów Kaniowskich, a na trzecim Korpus Ochrony Pogranicza. Indywidualnie w ujeżdżeniu najlepszym okazał się por. Jan STRZAŁKOWSKI z KOP, drugie miejsce zajął rtm. Stefan STARNAWSKI z 20 Pułku Ułanów, a trzecie miejsce wywalczyli por. Jan BRODZKI z 15 Pułku Ułanów Poznańskich i por. Wacław TOTJEW z KOP.
W próbie drugiej tor do władania bronią był podany zawodnikom na dwie godziny do rozpoczęcia zawodów. Tor do władania szablą na krzywej i prostej zawodnicy pokonali bez większej trudności, natomiast mocno podmokły tor do władania lancą przysporzył uczestnikom zawodów najwięcej punktów karnych. W tej próbie władania białą bronią na pierwszym miejscu znalazł się 19 Pułk Ułanów Wołyńskich, na drugim ekipa 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, a na trzecim uplasowała się ekipa 3 Pułku Strzelców Konnych. Indywidualnie w próbie władania białą bronią kolejne miejsca zajęli: por. Romuald KAMIŃSKI z 24 Pułku Ułanów, ppor. Stanisław GÓRECKI z 19 Pułku Ułanów, gen. bryg. Władysław ANDERS i por. Piotr LASKOWSKI. Tę próbę ukończyli wszyscy uczestnicy konnych zmagań.
Obydwie konkurencje bardzo utrudniła zawodnikom niesprzyjająca aura. Padający deszcz zmienił teren, na którym odbywała się próba ujeżdżenia i tor do władania bronią, w jedną kałużę błota i wody.
Kolejnego dnia zawodników poddano próbie terenowej. Wszyscy oni na pewno zapamiętali jeden z licznych rowów, który przysparzał punkty karne za przekroczenie czasu, a często również większą lub mniejszą kąpiel. Tę konkurencję ukończyło 80 zawodników, a 62 udało się ją przebyć bez punktów karnych.
W czwartym dniu zawodów dokonano przeglądu koni i do próby skoków przez przeszkody nie dopuszczono trzech wierzchowców, ale sami zawodnicy wycofali też 14 koni. W tej próbie udział wzięło już tylko 66 jeźdźców. Do zawodów nie przystąpił m.in. por. Stanisław GLASSER z 2psk. Zerowe przebiegi w ostatniej konkurencji zawodów uzyskało 7 zawodników. Zespołowo zwyciężył 5 Pułk Ułanów, przed 4 Pułkiem Strzelców Konnych i zespołami 3 Pułku Strzelców Konnych i 17 Pułku Ułanów.
Po zakończeniu wszystkich konkurencji miała miejsce uroczystość zakończenia KonnychMistrzostw Wojska Polskiego z udziałem dwóch szwadronów konnych gospodarzy zawodów, czyli 17 Brygady Kawalerii i 2 Pułku Strzelców Konnych oraz szwadronu 24 Pułku Ułanów z Kraśnika. Połączone plutony trębaczy odegrały melodie marszy pułkowych wszystkich zespołów i jeźdźców indywidualnych reprezentujących poszczególne formacje wojskowe.
W imieniu Ministra Spraw Wojskowych zawodników dekorował i wręczał nagrody honorowe gen. bryg. Stanisław GRZMOT- SKOTNICKI, któremu towarzyszyli: Zastępca Dowódcy Okręgu Korpusu II, płk dypl. Stefan IWANOWSKI; Szef Departamentu Kawalerii MSW, płk. dypl. Jan KARCZ oraz przedstawiciele władz cywilnych na czele z Wojewodą Lubelskim Józefem RÓŻNIECKIM. Honorowanie najlepszych zawodników i zespołów zakończyła defilada wszystkich uczestniczących w zawodach oraz dywizjonu 17 BK. Ogółem czterodniowe sportowe zmagania ukończyło 66 na 86 zawodników oraz 13 z 16 zespołów.
Mistrzem Wojska polskiego został zespół 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich z Leszna reprezentujący Brygadę Kawalerii „Poznań”. Tytuł I Wicemistrza WP wywalczyła ekipa 3 Pułku Strzelców Konnych z Wołkowyska z Brygady Kawalerii „Baranowicze”, a tytuł II Wicemistrza WP przypadł w udziale zespołowi 20 Pułku Ułanów z Rzeszowa reprezentującemu 10 Brygadę Kawalerii. Indywidualnym Mistrzem WP na rok 1934 został por. Michał GUTOWSKI na klaczy Pilica IIz 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, drugie miejsce wywalczył por. Bazyli NIECZAJ na wałachu Ryś z 3 Pułku Strzelców Konnych, a trzecie por. Romuald KAMIŃSKI na wałachu Sobólz 24 Pułku Ułanów.
Ponadto nagrody pieniężne oraz medale „Za konia remontowego” przyznano tym hodowcom, których konie zajęły sześć pierwszych miejsc.
Rozegrane konne zawody w Hrubieszowie, jak pisał mjr Julian MILLER w swoim sprawozdaniu na łamach Przeglądu Kawaleryjskiego, pokazały, iż tego typuwojskowe przedsięwzięcia z dużym powodzeniem można zorganizować również w małych garnizonach.
Bibliografia:
Biuletyn Informacyjny Związku 17 pułku Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego Nr 16 z 7 maja 1974r.,
s. 14-20.
Kukawski L., Konne Mistrzostwa Wojska Polskiego, Eko- Dom, Grajewo 2006.
Laskowski P., Wspomnienia „Ten hrubieszowski rów” 1934 [W: ] Kukawski L., Konne Mistrzostwa Wojska Polskiego, Grajewo 2006, s. 194- 198.
Oprac.: Edyta Biszczat
źródło: 2PR
