Wśród uhonorowanych poległych lotników znajduje się hrubieszowianin, mieszkaniec Sławęcina, Tadeusz Madejski – Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia, jakie może otrzymać żołnierz, a ponadto odznaczony czterokrotnie krzyżem walecznych.
Minister Spraw Zagranicznych Polski Jacek Czaputowicz w hołdzie lotnikom polskim i cichociemnym w Norwegii.
Vestre Gravlund – historyczny cmentarz w stolicy Norwegii. To tutaj zostały przeniesione z cmentarza w Egersund w 1953 roku, po drugiej ekshumacji, ciała siedmiu polskich lotników i trzech cichociemnych. W 1956 roku państwo norweskie wystawiło Polakom pomnik, którego autorem jest Gunnar Janson. Na frontowej ścianie tego pomnika widnieje napis w języku polskim i norweskim. Tekst polski: „Pamięci 10 polskich lotników poległych w walce o wolność Norwegii i Polski”, „Pamięci 24 polskich obywateli, którzy stracili życie w Norwegii w latach wojny 1940 – 1945 i zostali tutaj pochowani.”
U podnóża tego pomnika leżą trzy kamienne płyty. Środkowa płyta zawiera nazwiska siedmiu lotników i trzy nazwiska cichociemnych. Na środkowej tablicy można odczytać, tekst polski:
ZGINĘLI W DRODZE DO POLSKI 30 PAŹDZIERNIKA 1942 R.
LOTNICY :
SIERŻANT MECHANIK CZESŁAW KOZŁOWSKI
ST. SIERŻANT STRZELEC TADEUSZ MADEJSKI
PODPORUCZNIK RADIOOPERATOR FRANCISZEK PANTKOWSKI
ST.SIERŻANT PILOT FRANCISZEK SOBKOWIAK
KAPITAN NAWIGATOR MARIUSZ A. WODZICKI
ST.SIERŻANT PILOT FRANCISZEK ZAREMBA
ST.SIERŻANT STRZELEC WACŁAW ŻUK
CICHOCIEMNI:
PODPORUCZNIK SAPERÓW JERZY BICHNIEWICZ
PORUCZNIK SAPERÓW STANISŁAW HENCEL
PORUCZNIK PIECHOTY WIESŁAW SZPAKOWICZ
Wśród wymienionych poległych lotników znajduje się hrubieszowianin, mieszkaniec Sławęcina, Tadeusz Madejski – Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia, jakie może otrzymać żołnierz, a ponadto odznaczony czterokrotnie krzyżem walecznych.
To tutaj, przy tym pomniku, oficjalne delegacje z Polski, odwiedzające Norwegię, składają kwiaty. Ambasada Polski, organizując uroczystości z okazji rocznic i świąt państwowych, zaprasza polonię do wspólnego świętowania.
W tym miejscu, 8 maja 2019 roku, 74 lata od zakończeniu drugiej wojny światowej, złożył wizytę polski minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz. Cały przebieg uroczystości na cmentarzu został sfilmowany (portal wataha.no, zakładka radio wataha), dzięki czemu możemy być świadkiem wykonania hymnu Polski, przemówienia ministra Jacka Czaputowicza, złożenia wieńca przez ministra i przedstawicielkę harcerzy polskich w Norwegii, spotkania z harcerzami i przedstawicielami polonii. Widać też pomnik udekorowany flagami Polski i Norwegii, dwóch gwardzistów Jego Królewskiej Mości oraz znicze, wśród których dwa zewnętrzne są ozdobione znakiem orła białego.
W przemówieniu minister Czaputowicz wskazał ważne rocznice dla historii Polski, które przypadają w roku 2018 i 2019: stulecie odzyskania niepodległości, 80 rocznica napaści Niemiec hitlerowskich na nasz Kraj, 20 lat Polski w NATO, 15 lat w Unii Europejskiej, a także 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych Polska – Norwegia. Przypomniał poświęcenie polskich żołnierzy oddających życie za wolność Ojczyzny. Osobne słowa skierował ku prochom Polaków spoczywających pod wzniesionym pomnikiem: „Drodzy Rodacy, dzisiaj złożymy wieniec ku czci polskich lotników i cichociemnych, którzy zginęli w ostatnim locie samolotu Halifax pod dowództwem kapitana Mariusza Wodzickiego 30 października 1942 roku”.
W uroczystości przy pomniku polskich żołnierzy uczestniczyła minister spraw zagranicznych Norwegii oraz pracownicy ambasady polskiej, uczniowie, delegaci szkół polskich w Bergen i Oslo. Wartę honorową sprawowali harcerze i Gwardia Jego Królewskiej Mości. Obszerną relacje z tej uroczystości można również znaleźć na portalu polskiego kościoła katolickiego w Norwegii, katolsk.no. Znajdziemy tu tekst i zdjęcia dziennikarki tego portalu pani Marty Tomczyk-Maryon.
Zobacz też: (FOTO)
http://www.katolsk.no/nyheter/2019/05/wizyta-ministra-jacka-czaputowicza-w-oslo-1
https://wataha.no/2019/05/09/minister-spraw-zagranicznych-w-norwegii/
(Opracowanie: altaon, fot. MSZ, katolsk.no, wataha.no)
