Po 123 letniej niewoli naszej Ojczyzny przystąpiono i w naszej „Małej Ojczyźnie”, czyli Hrubieszowie do wyboru pierwszego w historii miasta Burmistrza, został nim zaledwie 33 – letni Jan Stanisław Lipnicki, którego czekały wielkie wyzwania po spustoszeniach, jakie poczynił wspomniany okres rozbiorów i I Wojna Światowa. Przy współpracy z p. Olgą Lipnicką, wnuczką wymienionego w tytule, poniżej prezentacja tego, co udało się zebrać.
Motto:
Ku pamięci,
Których lub Coś przypominam!?
Staram się otwierać drzwi bezpowrotne,
Przywracam w pamięci Kogoś lub Coś,
a potem –
echo,
echo,
echo …
po latach, to też wiele!
Kogoś lub Coś przypomnieliście Sobie?
Zapoznaliście się z tym Kimś lub Czymś?
To bardzo wiele …!!!
I właśnie o to chodzi – PAMIĘTAJMY!!!
– mak
Jan Stanisław Lipnicki
– Pierwszy Burmistrz z wyboru Miasta Hrubieszów po 123 letniej niewoli (czerwiec 1917 – marzec 1919 r.)
Dane ogólne
– Ur. 26.12.1884 r. – Hrubieszów
– Rodzice – Stanisław i Anna z Sebowiczów
– Wyznanie – rzymsko – katolickie
– Pradziadek – Jan Lipnicki h. Poraj (Poray) z sieradzkiego
– Dziadek – Marcyan Aleksander (prawdopodobne miejsce urodzin – Przytocznica – wieś była w posiadaniu rodziny)
– Ochrzczony – 28.12.1884 r.
– Chrzestni – Mikołaj Szumiata i Agnieszka Rządkowska – na podstawie, Świadectwo urodzin i chrztu z dn. 28.04.1917r. parafii Hrubieszów
– Wzrost – średni
– Oczy – siwe
– Włosy – ciemny blond
Rodzina
– Żonaty – od 1927 r. z Ireną Jadwigą z domu Krzyszkowska h. Odrowąż, druhna – zawodniczka, działacz, instruktor, członek Zarządu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Hrubieszowie oraz okręgu zamojskiego w okresie międzywojennym, po wojnie nauczycielka wychowania fizycznego w szkole krawieckiej w Hrubieszowie.
– Siostra – Stanisława
– Syn Jana i Ireny – Jerzy Jan Stefan Lipnicki ur. 21.04.1939 r. w Hrubieszowie, aktor dramatu, występował etatowo w teatrach, w Krakowie, Toruniu, Słupsku, Gdyni, Białymstoku, Płocku i od 1982 r. Olsztynie, pedagog, wykładowca w Policealnym Studium Aktorskim im. Aleksandra Sewruka przy Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie i Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia, tamże. Żonaty z aktorką Anną Antoniną Karpińskich Lipnicką h. Korab od 1961 r. – Absolwentka krakowskiej PWST, na scenie od 1962 r. Aktorka teatrów w Toruniu, Słupsku, Gdyni, Białymstoku i Płocku. Na scenie Teatru Jaracza w Olsztynie od 1982 r.
– Wnuk Ireny i Jana – Paweł Miłosz, ur. 20.02.1964 r. w Toruniu, absolwent Studia Wokalno-Aktorskie im. D. Baduszkowej w Gdyni, aktor, wokalista, prezenter TV, pisarz i dramaturg, kreator promocji i reklamy. Żonaty z Marzeną Iwoną z Wrońskich h. Kościesza (w 1986r. w Płocku). Dwoje dzieci – Alicja Maria i Krzysztof Józef.
– Wnuczka w/w, a siostra rodzona Pawła Miłosza – Olga Katarzyna Lipnicka, ur. 04.07.1974 w Gdyni, absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie, pracownik Biblioteki Naukowej w Gdyni.
Wykształcenie, m.in.:
– Pełne wykształcenie średnie.
– Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie.
– Posiadał uprawnienia, z których korzystał do bronienia i zastępstwa spraw cudzych cywilnych oraz karnych w sądach pokoju urzędujących w okręgu sądu obwodowego w Hrubieszowie oraz w tymże sądzie obwodowym – Świadectwo Prez. Nr 3/17/wydane przez Sąd Obwodowy w Hrubieszowie Austriacko – Węgierski Obszar okupywany w Polsce 20.01.1918 r., podpis nieczytelny.
– Kurs teoretyczny dla obsad posterunków obserwacyjno – meldunkowych – Świadectwo nr 0310 wydane przez Zarząd Komitetu Wojewódzkiego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (POPiP) w Lublinie, Lublin dn. 6.11.1932 r. (w Hrubieszowie działała taka liga na szczeblu powiatowym).
Mieszkanie w Hrubieszowie i … „lokatorzy”
W Hrubieszowie mieszkał z rodziną przy ul. Narutowicza 7 (budynek stoi do dzisiaj, ale znacznie zmieniony, a z ogrodu prawie nic nie zostało). Dom został wybudowany ze środków własnych w 1931 r. Posesja graniczyła z ogrodami po lewej z Pomorskimi, z tyłu z Lejmanami, po prawej ze „Spółdzielnią” i tzw. „Popówką” (dzisiaj stoją tam mieszkalne bloki).
W czasie II wojny światowej, w 48 godzin rodzina otrzymała nakaz opuszczenia domu (można było zabrać rzeczy podstawowe, prócz mebli). Niezależnie od rodziny, był siedzibą funkcjonariuszy faszystowskich oficerów SS, później oficerów wojska, którzy w 1944 r. wycofując się zrabowali, co mogli. Po wojnie dodatkowo w części budynku od ulicy zakwaterowano pracowników Urzędu Bezpieczeństwa, tak, więc przez wiele lat życie nie było łatwe. Co i tak nie przeszkadzało działać konspiracyjnie będąc szczególnie pracownikiem starostwa i mając dostęp do różnych dokumentów. Tak jak za czasów PRL było, o działalności konspiracyjnej w czasie wojny i po, prawie nic się mówiło, dlatego na ten temat, obecnie żyjącej rodzinie wiadomo niewiele.
Praca, m.in.:
– Carski „wilczy bilet” za 1905 r. i areszt domowy. Odwołany w 1911 r. ukazem carskim.
– Zaświadczenie napisane w starym słownictwie rosyjskim. Przybliżone przetłumaczenie –Niniejszym (w tej chwili) poświadczam, że Iwan Stanisławowicz (Stanisław) Lipnicki zajmował się prowadzeniem kancelarii u mnie Hrubieszowskiego Notariusza w ciągu 3 lat. Zaczął od 1911 roku w całym tym czasie prowadził nienagannie, zajmował się, wykazując doskonale, zdolnie znał sprawę (orientował się dobrze, doskonale). Zostawił miejsce pracy według własnego życzenia, według rodzinnej okoliczności… Styczeń 1914 notariusz, (ale nazwiska nie może rozczytać).
– Pomocnik w Hipotece w Chmielniku u sekretarza Hipotecznego p. Zajarzewicza, listopad 1913 – do początku wojny 1914, kiedy wszystkie biura urzędowe zostały zamknięte – Zaświadczenie wystawione zostało przez Notariusza p. Edwarda Grella w Chmielniku gub. Kielecka z datą 22.04.1922 r.
– Burmistrz z wyboru po 123 latach niewoli m. Hrubieszowa czerwiec 1917 r. – marzec 1919 r. – Poświadczenie wystawione przez Magistrat m. Hrubieszowa L.1137, dnia 14.04.1922 r., podpisał Burmistrz, dwaj Ławnicy (jeden z nich O. Roniewski), sekretarz – nieczytelne podpisy.
– Przygotowywał kandydatów do egzaminów z państwowych szkół średnich – Zaświadczenie Magistratu Miasta Hrubieszów z datą 19.10.1925 r., na podstawie oświadczeń i podpisów Antoniego Wiatrowskiego – dyrektor szkoły rzemieślniczej w Hrubieszowie i Karola Cypryszewskiego poświadczyli również podpisy Burmistrza i sekretarza (nieczytelne).
– Długoletni Sekretarz Sejmiku Powiatowego w Hrubieszowie i kierownik biura Wydziału Powiatowego np. rok 1925 – na podstawie pisma Wydziału Powiatowego Sejmiku Hrubieszowskiego l. 4921/25 z 5.12.1925 r. podpisali: Przewodniczący Wydziału Sejmiku Starosta Hrubieszowski B. Zamościk, Członek Wydziału Pow. ks. M. Juściński, Sekretarz J. Lipnicki.
– Starszy Komisarz Spisowy w powiecie hrubieszowskim, 9.12.1931 (społecznie).
– Referent Wydziału Powiatowego w Hrubieszowie np. w 1938 r.
– Referendarz w Powiatowym Referacie Opieki Społecznej w Hrubieszowie od 1.10.1947 r. – pismo Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej Warszawa 17.09.1947 r., podpis nieczytelny Ministra.
– Był członkiem – druhem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie (społecznie).
– Organizator życia społecznego w Hrubieszowie.
– Pełnomocnik Polskiego Czerwonego Krzyża.
M.in. jako Burmistrz:
– Współzałożyciel w 1917 r. Gimnazjum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie oraz przyczynienie się do jego odremontowania i wyposażenia w niezbędny sprzęt oraz pomoce do nauczania.
– Powołał Hrubieszowską Straż Pożarną.
Odznaczenia, m.in.:
– Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości 14.06.1929 r. nr 294 – zawiadomienie wystawione przez Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie z datą 26.06.1929 r.
– Honorowa Odznaka za Ofiarną Pracę w Powiecie hrubieszowskim na stanowisku Starszego Komisarza Spisowego w powiecie hrubieszowskim 9.12.1931 r. przy przeprowadzeniu powszechnego spisu ludności Rzeczypospolitej Polski, Warszawa 20.06.1932 r. nr 76-20, zaświadczenie podpisał Generalny Komisarz Spisowy
– Odznaka Pamiątkowa Pożyczki Narodowej – W uznaniu bezinteresownej pracy organizacyjnej, poświęconej realizacji Pożyczki Narodowej, Warszawa dn. 27.02.1934 r.
– Srebrny Krzyż Zasługi – Rada Ministrów, Warszawa 1937r.
– Brązowy medal za Długoletnią Służbę Lublin 31.08.1938 r., podpisał Wojewoda Lubelski Jerzy de Tramecouri, nr 992/38.
Zmarł
Dnia 28.10.1956 w Hrubieszowie, na skutek trzeciego wylewu do mózgu
– pochowany w rodzinnym grobowcu w Hrubieszowie.
Opracowano na podstawie
– wywiadu z p. Olgą Lipnicką
– opracowania internetowego p. Pawła Lipnickiego
– dokumentów i zdjęć rodziny Lipnickich
– źródeł własnych autora
Uwaga!
Dalsze wykorzystanie w/w materiału jedynie po uzgodnieniu z autorem tekstu!
Opracował – Marek Ambroży Kitliński (mak)
Na zdjęciu – I Burmistrz Hrubieszowa Jan Stanisław Lipnicki.
