Jak głosi mit, wszystko zaczęło się pewnego pięknego dnia w 2737 roku p.n.e. w Chinach. Tego dnia cesarz chiński – Szen Nung, zielarz i uczony wypoczywał pod drzewem dzikiej herbaty. Wiatr spowodował, że kilka listków wpadło do wazy z wodą. Cesarz nie zauważył tego, dopiero pijąc swój napój odkrył, że to nie jest woda.
br />Inna opowieść z Indii przypisuje początki picia herbaty mnichowi o imieniu Bodhidharma, który zadecydował przez 7 lat medytować nie mrużąc oka. Gdy do końca kontemplacji został mu jeden dzień powieki zaczęły mu się zamykać, zerwał więc kilka liści z drzewa, pod którym się znajdował i zaczął je żuć. Zmęczenie odeszło.
Która historia jest prawdziwa – nikt nie wie dokładnie.
Obecnie herbata uprawiana jest na Sri Lance, w Chinach, Indiach, Gruzji, Wietnamie, Japonii, a także w Turcji oraz krajach Ameryki i Afryki Południowej.
Zbiór herbaty uzależniony jest od klimatu, np. w Gruzji odbywa się to 4 – 5 razy w roku, w Chinach co dwadzieścia dni. Zabrane liście herbaty poddaje się specjalnej obróbce.
Do Polski sprowadza się głównie herbatę chińską, indyjską, cejlońską, gruzińską o nazwach Cejlon, Madras, Assam, Ulung, Sumatra, Junan, Piwnic, Deejeeling, Levina, Biegun.
Herbata jest napojem o charakterystycznych właściwościach smakowo – zapachowych. Zawiera w swym składzie alkaloid kofeinę, zwaną w herbacie teiną, garbniki nadające jej cierpki smak, olejki eteryczne.
Poza tym w herbacie występuję sole mineralne, węglowodany, białka, niewielkie ilości witamin z grupy B.
Fizjologiczne działanie herbaty polega na zmniejszeniu uczucia zmęczenia fizycznego i umysłowego, pobudzenie kory mózgowej, wzmożeniu ciśnienia krwi i zużycia tlenu.
Parzenie herbaty to w Chinach rytuał. U nas nie robi się tego tak ceremonialnie.
Wyróżniamy:
– herbatę po wiedeńsku – używamy szklanki ze spodkiem, przygotowujemy ją w dwóch czajniczkach, oddzielnie esencję, oddzielnie gorącą wodę.
– herbatę po rosyjsku – używamy szklanki z metalowym uchwytem, przygotowujemy w samowarze z esencji i zagotowanej wody. Jako dodatków możemy użyć rumu lub konfitury.
– herbata po angielsku – jest podawana w filiżance, oddzielnie w czajniczku esencję, oddzielnie zagotowaną wodę, a w dzbanuszku mleko lub śmietankę.
Źródła:
1. Edward Kajdański, Michał Boym, Ostatni wysłannik dynastii Ming, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1988,
2. Krystyna Flis, Aleksandra Procner, Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem, Warszawa 1999