Kilka dni temu Poczta Polska S.A. zażądała od Prezydentów, Burmistrzów, Wójtów naszych danych osobowych z baz PESEL, wskazując, iż są one niezbędne do przygotowań do prezydenckich wyborów korespondencyjnych.
Pojawiły się w związku z tym liczne wątpliwości czy w ogóle Poczta Polska S.A. miała prawo żądać takich danych. Zważywszy fakt, iż ustawa wprowadzająca zmiany w kodeksie wyborczym jest wciąż przedmiotem prac parlamentu brak było podstawy prawnej, która upoważniała by pocztę do wykonywania czynności z zakresu prawa wyborczego.
W związku z tym, uznać należy, iż ewentualne przekazanie Poczcie Polskiej S.A. danych osobowych czy to przez jednostki samorządowe czy też przez Ministra Cyfryzacji stanowi niezgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych. W sytuacji takiej każda osoba, której dane są przetwarzane ma prawo wystąpić o informacje na temat przetwarzania danych i jeżeli takie dane są przetwarzane bez podstawy prawnej (np. zostały przekazane podmiotowi, który nie ma prawa ich przetwarzać) oraz podjąć dalsze kroki ochronne.
Skarga do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO)
Osoba, której dane są przetwarzane może złożyć skargę do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. W takiej sytuacji Prezes UODO ma obowiązek przeprowadzić postępowanie, zaś w przypadku decyzji negatywnej skarżący ma prawo złożyć od do sądu administracyjnego skargę.
Jeżeli PUODO (albo sąd administracyjny w wyniku skargi ) prawomocnie stwierdzi naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, jest to wiążące dla sądu cywilnego rozpoznającego sprawę odszkodowawczą.
Pozew o odszkodowanie albo zadośćuczynienie
Niezależnie od skargi w postępowaniu administracyjnym, można żądać odszkodowania albo zadośćuczynieniaz powodu szkody ( materialnej albo niematerialnej)wyrządzonejprzez naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych. W tym celu konieczne jest złożenie pozwu do sądu oraz wykazania zaistnienia, szkody, albo w postaci uszczerbku majątkowego, albo w postaci krzywdy („strat moralnych” ). Przy czym szkoda ta musi pozostawać w związku z naruszeniem. Pozew o zapłatę odszkodowania rozpoznaje sąd okręgowy, przy czym informuje PUODO o wniesieniu pozwu. Jeżeli o to samo naruszenie toczy się już sprawa przed PUODO, albo sądem administracyjnym, sąd cywilny obowiązany jest zawiesić własne postepowanie.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Za bezprawne przetwarzanie danych osobowych, zgodnie z art. 107 ustawy o ochronie danych osobowych, grozi również odpowiedzialność karna. W związku z tym, każdy kto ma podejrzenie o popełnieniu przestępstwa przetwarzania danych jeżeli ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo gdy podmiot który przetwarza nie jest do tego uprawniony, ma prawo złożyć pisemne albo ustne zawiadomienie do organów postępowania karnego (Policja albo Prokuratura).
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz
Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie