Ciężko byłoby żyć bez bieżącej wody, zatem instalacja wodociągowa w każdym budynku użytkowym jest rzeczą podstawową. Jeżeli zastanawiasz się jakie materiały i typy rur wybrać do swojej instalacji koniecznie przeczytaj ten poradnik, a dowiesz się więcej.
Rury wodociągowe
Wybierając rury do instalacji wodociągowej wykonane z różnych materiałów, należy zwrócić uwagę na właściwości niektórych z nich, cechy eksploatacyjne. Do takich należą m.in. (oddziaływanie wody na materiał, z jakiego wykonana jest rura, czy możliwość ewentualnej renowacji). Oczywiście nie wolno zapominać również o wytrzymałości konstrukcyjnej, łatwości montażu, czy chociażby podatności na uszkodzenia.
Jedną ze zdecydowanie najważniejszych właściwości rur do wody jest trwałość. Chodzi tutaj np. o odporność na korozję. Kolejną ważną właściwością jest wytrzymałość rur. Chodzi głównie o to, czy rury wodociągowe będą użyte np. do budowy wodociągów znajdujących się w rozmaitych warunkach gruntowych (gruntach narażonych na dynamiczne obciążenia i nie tylko). W tym przypadku również dużą rolę odgrywa materiał, z którego rury zostaną wykonane. Zaleca się stosowanie rur wykonanych z materiałów odporniejszych na obciążenia.
Rodzaje materiałów
Rury, które przeznaczone są do stosowania w przypadku sieci wodociągowych, mogą być wykonane z różnych materiałów, do których się zaliczają:
- stal,
- miedź,
- tworzywa sztuczne.
Stal
Zdecydowanie za główną zaletę takich rur można uznać bardzo wysoką trwałość mechaniczną, odporność na wysokie temperatury, czy małą rozszerzalność cieplną. Nie wolno jednak zapominać o tym, że stal nie jest zbyt odporna na korozję. Za kolejną wadę można uznać wagę takich rur i możliwość szybkiej utraty ciepła przez nie. Rury stalowe także szybko potrafią zarosnąć glonami, czy osadem z kamienia, itp.
Rury stalowe łączy się poprzez spawanie lub gwintowanie. Jeżeli rury te mają być zastosowane do wody użytkowej, warto postawić na stal ocynkowaną, ta dobrze znosi temperatury sięgające około 60 stopni Celsjusza. Nie poleca się stosowania takich rur w instalacjach grzewczych, właśnie z uwagi na niską wytrzymałość na wysokie temperatury. Nie powinno się ich również spawać, ani wyginać. Wymagają one złączek, aby mogły zostać zmontowane. Nie poleca się stosowania tego typu rur do sieci wodociągowych przydomowych, chociaż jest to najtańsze rozwiązanie z opisywanych.
Miedź
Miedź plasuje się na lepszej pozycji niż wyżej opisana stal. Rury wykonane z tego materiału są lżejsze, odporne na zmienne temperatury, ciśnienie i promieniowanie UV. Miedź również nie stawia dużego oporu hydraulicznego i rury wykonane z tego materiału mogą mieć mniejszą średnicę, co z kolei przekłada się na oszczędność miejsca potrzebnego na instalację.
Ważną cechą jest również to, że w miedzi nie dochodzi do przenikania tlenu, co jest bardzo ważną cechą jeżeli chodzi o instalacje C.O. Miedziane rury również nie zarastają glonami, czy osadem z kamienia, tak, jak w przypadku rur stalowych.
Cena rur miedzianych jest prawie o 50% wyższa niż rur stalowych, ale porównując obydwa tworzywa, czasami warto zdecydować się na ten droższy wariant, choćby dlatego, że trwałość instalacji wykonanej z rur miedzianych określa się jako nawet 4-krotnie wyższą!
Niestety nie obejdzie się bez wad, bo miedź potrafi korodować. Dzieje się tak wtedy, kiedy woda jest miękka i zawiera dużo CO2 (często spotykane na terenach górskich).
Rury miedziane do budowy instalacji – 3 rodzaje
Rury miedziane można podzielić na trzy rodzaje, które charakteryzują się innymi cechami podczas ich montażu.
Rury z miedzi miękkiej — ich główną cechą jest to, że pozwalają się łatwo profilować, co zdecydowanie skraca czas montażu całej instalacji. Miedź miękką można stosować w instalacjach pod podłogą, czy np. do podłączania grzejników. Nie powinno się natomiast łączyć ich za pomocą złączek skręcanych.
Rury miedziane półtwarde — Są odporniejsze na uszkodzenia mechaniczne, niż rury z miedzi miękkiej. Ich odcinki można wyginać za pomocą giętarek lub sprężyn wewnętrznych.
Rury miedzie twarde — Są to rury, które nie nadają się do wyginania. Występują w odcinkach o określonej długości do 6 metrów. Aby zmienić kierunek położenia rury, trzeba użyć specjalnych kształtek. Jest to najbardziej wytrzymały rodzaj rur miedzianych. Świetnie nadają się do miejsc, gdzie mogą być bardziej narażone na uszkodzenia, np. kotłownie.
Tworzywa sztuczne
Jest to rodzaj rur polecany do montażu w instalacjach domowych z uwagi na:
- brak występowania korozji,
- tłumienie szumów i brak przenoszenia drgań,
- łatwość montażu,
- łatwość w transporcie,
- prostota w łączeniu.
Wadą rur z tworzyw sztucznych jest przenikanie tlenu przez ich ścianki. Im wyższa temperatura panuje w rurze, tym przenikanie tlenu również jest proporcjonalnie wyższe. To zjawisko najbardziej szkodzi metalowym elementom całej instalacji. Jeżeli chodzi o szkodliwość dla samych rur, to nie jest ona stosunkowo wysoka.
Rury z tworzyw sztucznych można podzielić na kilka rodzajów konkretnych materiałów, z jakich zostały wykonane. Oto opisy trzech przykładowych rodzajów rur z tworzyw sztucznych.
Rury polietylenowe (PE) – rodzaje rur polietylenowych
Można je podzielić na typ miękki PE-LD, oraz typ twardy PE-HD. Typ miękki stosuje się w instalacjach niskociśnieniowych, natomiast typ twardy w instalacjach wysokociśnieniowych. Polietylen ma dużą odporność chemiczną, rury wykonane z tego materiału charakteryzują się gładkimi ścianami, jednak nadają się one jedynie do instalacji, gdzie będą mieć styczność jedynie z zimną wodą.
Rury te w temperaturze powyżej 20 stopnie Celsjusza tracą swoją wytrzymałość. Z racji tego świetnie nadają się np. do zewnętrznej sieci wodociągowej związanej z zimną wodą. Są one stosunkowo elastyczne, zatem nie wymagają stosowania wielu kolanek, czy łączników. Podczas łączenia rur z polietylenu przeważa łączenie zaciskowe, bądź zgrzewanie doczołowe, elektrooporowe, polifuzyjne, a także połączenia kołnierzowe.
Rury PVC I CPVC — rodzaje rur z polichlorku winylu oraz chlorowanego polichlorku
Te materiały stosuje się od wielu lat. Łączenie instalacji z tego typu materiałów polega na klejeniu lub połączeniu gwintowym. Zakres temperatur dla rur PVC wynosi od 0 do 50 stopni Celsujsza (zaleca się stosowanie jedynie do zimnej wody). Zakres temperatur dla rur CPVC wynosi od 0 do 100 stopni Celsjusza. Warto pamiętać o tym, że rury wykonane z tych tworzyw w temperaturach bliskich 0 stopni Celsjusza stają się kruche, natomiast w wysokich temperaturach przekraczających 80 stopni Celsjusza stają się miękkie i zmniejsza się ich wytrzymałość mechaniczna.
Rury polipropylenowe (PP)
Rury wykonane z polipropylenu są cenione za swoją dużą odporność na wysokie temperatury. Dzięki temu świetnie nadają się do instalacji natynkowych, lecz trzeba pamiętać o tym, że nie są one zbyt odporne na promienie UV, przez co powinny być osłonięte.
Ponadto wyróżnić można jeszcze kilka rodzajów rur z tworzyw sztucznych, np. rury polibutylenowe (PB), rury z polietylenu sieciowego (PE-X) i inne.
Podsumowanie
Jeżeli zastanawiasz się nad wyborem rodzaju rur wodociągowych, dzięki temu poradnikowi powinno to być dla Ciebie łatwiejsze. Pamiętaj jednak, że zawsze warto doinformować się fachowca, jeżeli nie masz pewności odnośnie którychś kwestii.
(tekst i fot. mat. partnera)