W marcu tego roku minęła 71 rocznica krwawych wydarzeń na Ziemi Hrubieszowskiej, gdzie w nocy z 14 na 15 marca o godzinie 1.30 w nocy banda ukraińskich nacjonalistów i chłopów z okolicznych wsi napadła na stację kolejową w Gozdowie. W wyniku tej barbarzyńskiej akcji wymordowano 33 osoby, w tym: 24 kolejarzy, kobiety i dzieci. Zginęli oni okrutną, męczeńską, śmiercią poprzez rozstrzelanie, rąbanie siekierami, kłucie bagnetami.
Fakt ten upamiętniają dwie tablice – jedna przy stacji, druga przy ścianie miejscowej szkoły, a także pomnik ku czci pomordowanych na placu miejscowego kościoła z wyszczególnieniem nazwisk pomordowanych. Zostali pomordowani: Andruszczuk Filip, Bakoń Jan, Bakoń Władysław, Będkowski Józef, Baranski Roman,Barański Józef, Chodziarz Jerzy, Bednarczuk Władysław, Grzelecki Piotr, Kaluba Czesław, Kowalczyk Lukasz, Kowalczyk Mieczysław, Koryszko Marian, Krawczyk Antoni, Omelczuk Jan, Pękalski Witold, Pączko Stanisław, Pączko Józef , Surowiecki Zygmunt, Strzępek Walenty, Seń Władysław, Sapiński Wacław, Szczęk Teofil, Szwiec Kazimierz.
Ciała pomordowanych zostały pochowane w zbiorowej mogile na cmentarzu parafialnym przy głównej, środkowej alei. Pamięć o pomordowanych upamiętnia miejscowa Szkoła Podstawowa w Gozdowie, która dzień 15 marca obchodzi jako święto szkoły, zapalane są znicze przy tablicach, pomniku i cmentarzu. Również odprawiana jest msza za pomordowanych w miejscowym kościele. Tak też jest w Święto Zmarłych. Należy podkreślić, że miejscowa szkoła nosi imię: Kolejarzy – Ofiar II Wojny Światowej, gdy zostało nadane jej imię – kolejarze ufundowali szkole sztandar.
Miejscem pochówku ofiar jest zbiorowa mogiła, która została wymurowana na początku lat 60-tych przez kolejarzy. Obecnie mogiła jest bardzo zniszczona, odpada tynk, cegły oraz brakuje tabliczek z nazwiskami pomordowanych. Ponadto należy nadmienić, że obecnie jest prowadzona nowa dokumentacja i za wszelką cenę ta zbiorowa mogiła – pomnik musi być odnowiona – ocalona od zapomnienia, bo tam spoczywają męczennicy – synowie Ziemi Hrubieszowskiej. Na obecnym etapie prowadzone są rozmowy, jest wielu chętnych i zaangażowanych w prace oraz wsparcie finansowe.
Zwracamy się do wszystkich ludzi dobrej woli, mieszkańców Ziemi Hrubieszowskiej, władz miasta, powiatu, gmin, firm oaz osób prywatnych. Gdy powstanie komitet odbudowy, prosimy o wsparcie finansowe, które będzie cegiełką pomocy. Zwracamy się też do wszystkich osób, którzy w tej zbiorowej mogile mają kogoś z rodziny, swoich krewnych, znajomych i wiedzą, w której kwaterze są pochowani, bądź mogą służyć wiedzą, zdjęciami z tego okresu. Zostało już rozpoznanych 11 kwater, pozostało jeszcze kilka oraz wyjaśnienie kilku spraw.
Prosimy bardzo o kontakt i podajemy numer telefonu kontaktowego: 728 204 888.
Z poważaniem
Mieczysław Zapała
Anna Wanda Góra – Noc Marcowa
Na małej stacyjce pociąg awaryjny
gotów do odjazdu.
W dyżurce – szmer rozmów
kolejarskich braci.
Czemu cisza na linii ?
– Odcięty telefon !
I wpadli ….
Zaroiło się od wrogich mundurów …..
Zadrżały szyby od wrzasków….
Ogień zapłonął na ostrzach
pił, siekier i noży….
Zaczęło się….
Przerażenie wybiega z oczu i ust…
Nie ma ucieczki.
Zamglony wzrok chłonie czerwone plamy…
I cisza…
Pociąg awaryjny nie odjechał.
Dlaczego?
Ich już nie ma …..
Są tylko smutne nazwiska
na stacyjnej ścianie…..
Rząd krzyży na hrubieszowskim cmentarzu …
I tablica na szkole
„Imienia Kolejarzy -Ofiar II Wojny Światowej”
Wiersz został poświęcony Pamięci Kolejarzy pomordowanych w Gozdowie w marcową noc 1944 r.
