Kodeks pracy w art. 92 wprowadza powszechną odprawę pieniężną wypłacaną pracownikom uprawnionym do renty inwalidzkiej lub emerytury, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę inwalidzką.
Prawo do odprawy pieniężnej dla pracownika jest wynikiem samego rozwiązania stosunku pracy. Odprawa przysługuje w wysokości miesięcznego wynagrodzenia obliczanego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy. Strony mogą w umowie o pracę określić korzystniejszy sposób ustalania wysokości odpraw. Kwestie te może również regulować układ zbiorowy pracy.
Dla ustalenia terminu wypłaty przez pracodawcę odprawy emerytalnej istotne znaczenie ma interpretacja postanowienia: „przejście na emeryturę”. W uzasadnieniu wyroku z 9 stycznia 2001 r. I PKN 172/00 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że przejściem na emeryturę jest zmiana statusu prawnego pracownika na status wyłącznie emeryta. Odprawa pieniężna uzależniona jest wyłącznie od definitywnego ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę. Odprawa pieniężna przysługuje zawsze, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z przejściem pracownika na emeryturę. Zgodnie z tym poglądem, o przyznaniu odprawy emerytalnej lub rentowej decyduje fakt przejścia na emeryturę połączony z definitywnym ustaniem stosunku pracy, tj. utrata pracowniczego statusu prawnego na rzecz statusu wyłącznie emeryta. Tym samym „przejście na emeryturę” powinno być interpretowane przede wszystkim w kategoriach obiektywnych, a więc z uwzględnieniem, czy ostatecznie pracownik korzysta z emerytury po zaprzestaniu zatrudnienia.
Odprawę emerytalną wypłaca się więc po udokumentowaniu przez pracownika przyznania prawa do emerytury. Jeżeli do dnia rozwiązania stosunku pracy pracownik nie przedstawi takich dokumentów, odprawę wypłaca się po ustaniu zatrudnienia – po złożeniu dokumentów potwierdzających uprawnienia emerytalne.
Zgodnie z powyższym pracownikowi powinna zostać wypłacona odprawa emerytalna po uzyskaniu przez niego świadczenia emerytalnego i uzyskaniu statusu emeryta, a więc wypłata odprawy emerytalnej powinna być wstrzymana do dnia, w którym pracownik przedstawi pracodawcy dokumenty potwierdzające prawo do emerytury.
radca prawny Małgorzata Dąbek
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie