Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.) jest niezależną od jej organów osobą prawną. Oznacza to, że odpowiedzialność za zobowiązania (wykonanie obowiązków z umów, zapłatę należności) ponosi,co do zasady wyłącznie Spółka (nie zaś członkowie jej zarządu, rady nadzorczej czy też wspólnicy).
Jednakże nierzadko zdarza się tak, że Spółka nie posiada majątku wystarczającego na spłatę swoich zobowiązań. W takiej sytuacji może wchodzić w grę odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania Spółki. Zgodnie z treścią art. 299 § 1 kodeksu spółek handlowych ( k.s.h.) „Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.” Oznacza to, że jeżeli Spółka nie płaci dobrowolnie musimy wystąpić z pozwem o zapłatę przeciwko Spółce i uzyskać prawomocny wyrok (nakaz zapłaty) opatrzony klauzulą wykonalności. Następnie musimy złożyć wniosek do komornika sądowego o egzekucję należności. Jeżeli, mimo podjętych przez komornika działań, należność nie zostanie ściągnięta z uwagi na brak wystarczającego majątku Spółki na jej zaspokojenie, komornik wyda postanowienie w przedmiocie umorzenia egzekucji z powodu bezskuteczności.
Wówczas wierzyciel może wystąpić o zapłatę należności bezpośrednio przeciwko członkom zarządu spółki (Prezes Zarządu jest równocześnie członkiem zarządu). Przy czym musi skierować do sądu pozew przeciwko członkowi zarządu (chodzi o osobę albo osoby, które były członkami w czasie, gdy zobowiązania istniały i w czasie właściwym do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki), uzyskać prawomocny wyrok opatrzony klauzulą wykonalności, a następnie skierować sprawę do komornika celem ściągnięcia należności. Pozew może być skierowany przeciwko wszystkim, albo niektórym członkom zarządu, bowiem ponoszą oni odpowiedzialność solidarną. Oznacza, to iż możemy żądać zapłaty od każdej z tych osób albo całej należności, albo części, według naszego wyboru. Zatem w praktyce spłaty żądamy od osoby, która posiada majątek wystarczający na uiszczenie należności i z której komornik sądowy będzie w stanie stosunkowo łatwo uzyskać należność, natomiast ten z dłużników ( byłych członków zarządu), który spłacił należność może żądać rozliczenia od pozostałych członków, jest to jednak odrębna sprawa i wierzyciela nie dotyczy.
Wiedzieć trzeba również to, iż członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania Spółki, jeżeli w toku postępowania sądowego wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody (art. 299 § 2 kodeksu spółek handlowych).
Dochodzenie od byłych członków zarządu należności za zobowiązania Spółki nie jest postępowaniem prostym i niewątpliwie wymaga wszechstronnej analizy, zarówno prawnej, jak i ekonomicznej.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
