Odszkodowanie i zadośćuczynienie pieniężne za szkody na osobie, czyli co Ci się należy w związku z wypadkiem – szkoda na osobie, szkoda majątkowa, szkoda niemajątkowa.
Co to jest szkoda na osobie?
Pod pojęciem szkody na osobie należy rozumieć wszelkie uszczerbki polegające na uszkodzeniu ciała, wywołaniu rozstroju zdrowia, pozbawieniu życia, pozbawieniu wolności i naruszeniu innych dóbr osobistych człowieka. Szkoda może mieć charakter majątkowy (np. koszty leczenia) lub niemajątkowy (np. ból, cierpienie po stracie osoby bliskiej) i najczęściej spowodowana jest czynem niedozwolonym np. wypadkiem komunikacyjnym, błędem lekarskim, wypadkiem przy pracy.
Przepisy prawa przewidują zarówno dla szkody majątkowej jak i niemajątkowej odszkodowanie od sprawcy szkody lub jego ubezpieczyciela. Uprawnienia do żądania naprawienia szkody mogą przysługiwać osobie poszkodowanej, jak również jej rodzinie (zobacz artykuł: Odszkodowanie za cierpienie dla członków rodziny w związku z wypadkiem osób najbliższych).
Szkoda majątkowa
W przypadku uszkodzenia ciała (naruszenia organizmu) lub wywołania rozstroju zdrowia (spowodowaniu zakłóceń w funkcjonowaniu organizmu) naprawienie szkody obejmuje zwrot wszystkich wynikłych z tego powodu kosztów.
Koszty te obejmują wszelkie poniesione wydatki związane z sytuacją poszkodowanego w związku ze szkodą, a więc nie tylko koszty leczenia.
Jeżeli natomiast skutkiem szkody jest utrata przez poszkodowanego całkowicie lub częściowo zdolności do pracy zarobkowej albo zwiększenie się jego potrzeb lub zmniejszenie widoków powodzenia na przyszłość, poszkodowany może żądać odpowiedniej renty. Zaznaczyć trzeba, że zdarza się też tak, że nie wiadomo z góry jakie są konsekwencje uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Dlatego też możliwe jest żądania renty tymczasowej – do czasu ustalenia jej rzeczywistej i stałej wysokości.
W sytuacji gdy na skutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowany umiera, naprawienie szkody, które przysługuje rodzinie poszkodowanego obejmuje: rentę, jednorazowe odszkodowanie i zwrot kosztów leczenia i pogrzebu. Roszczenia te nie wykluczają się wzajemnie i wszystkie z nich mogą być dochodzone przez uprawnionych.
Szkoda niemajątkowa
Szkoda niemajątkowa inaczej krzywda obejmuje wszelkie negatywne skutki dla cielesnej i psychicznej kondycji poszkodowanego, takie jak: cierpienia fizyczne i psychiczne (np. ból z powodu straty dziecka), utratę przyjemności życia (np. w związku z niemożnością wychodzenia z domu w trakcie leczenia) itp. W takim przypadku osobie uprawnionej (poszkodowanemu, a przypadku śmierci poszkodowanego, albo ciężkiego uszczerbku na jego zdrowiu również jego najbliższym) przysługuje zadośćuczynienie pieniężne.
Na wysokość zadośćuczynienia mają wpływ m.in.:
- wiek poszkodowanego (wywołanie kalectwa u osoby młodej będzie większą krzywdą),
- czas trwania i nasilenie cierpień fizycznych i psychicznych,
- długość i zakres procesu leczenia,
- rodzaj i zakres doznanych obrażeń,
- nieodwracalność następstw wypadku,
- skutki uszczerbku na zdrowiu na przyszłość (np. niemożność dalszego wykonywania zawodu, kontynuowania nauki, uprawiania sportu, realizowania hobby, zajścia w ciążę),
- poczucie nieprzydatności społecznej powstałe na skutek wypadku,
- niezdolność do samodzielnej egzystencji – uzależnienie od pomocy innych osób.
Pamiętaj, że:
- Niezależnie od rodzaju szkody poszkodowany musi udowodnić jej wysokość. W tym celu należy zgromadzić odpowiednie dowody
- Pomiędzy szkodą, a czynem musi istnieć związek przyczynowy
- Roszczenia o naprawienie szkody i o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przedawniają się.
radca prawny Małgorzata Dąbek
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie