Wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe, związane z wykonywaną pracą, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć.
Zdarzenie można uznać za wypadek przy pracy, jeśli nastąpiło podczas wykonywania rutynowych czynności pracowniczych lub z rozkazu przełożonego, gdy pracownik wykonywał czynności na rzecz pracodawcy bez polecenia, gdy zdarzenie miało miejsce w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązków pracowniczych oraz gdy miało miejsce podczas podróży służbowej pracownika na zlecenie pracodawcy.
Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powołany w tym celu przez pracodawcę zespół powypadkowy.
Zespół ten sporządza z dochodzenia powypadkowego dokument o nazwie protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku (protokół powypadkowy). Protokół ten jest podstawą do ustalenia uprawnień do świadczeń odszkodowawczych dla poszkodowanego lub jego rodziny. Protokół powypadkowy należy sporządzić nie później niż w ciągu 14 dni od daty zgłoszenia wypadku i przekazać go niezwłocznie do zatwierdzenia pracodawcy.
Do protokołu załącza się komplet wszystkich dokumentów związanych z wypadkiem, w tym wyjaśnień poszkodowanego, informacji dotyczących wypadku od świadków, opinii lekarzy i innych specjalistów, a także ewentualnych szkiców lub fotografii miejsca wypadku.
Zespół powypadkowy ma również obowiązek zapoznania poszkodowanego z treścią protokołu przed jego zatwierdzeniem przez pracodawcę i pouczenia o prawie wniesienia „uwag i zastrzeżeń”. Poszkodowany ma prawo do wglądu do akt związanych z postępowaniem i sporządzania z nich notatek, odpisów czy kopii. Prawo to przysługują również członkom rodziny poszkodowanego w wypadku śmiertelnym.
W razie zgłoszenia przez poszkodowanego lub członków jego rodziny zastrzeżeń do treści protokołu powypadkowego albo w sytuacji gdy protokół nie odpowiada warunkom określonym w przepisach, pracodawca ma obowiązek zwrócenia niezatwierdzonego protokołu, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia przez zespół powypadkowy. Po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień, zespół sporządza nowy protokół powypadkowy.
W związku z tym, że protokół powypadkowy może stanowić podstawę do ustalania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego wypłacanych przez ZUS, jak i ewentualnych żądań odszkodowawczych wobec pracodawcy, dopuszczono możliwość dochodzenia przez pracownika sprostowania treści tego protokołu przed sądem pracy. Podkreślić należy, że pracownik może żądać jego sprostowania nie tylko w tym zakresie, że samo zdarzenie było wypadkiem przy pracy. Może także wnosić o sprostowanie przyczyn tego wypadku, jeśli uważa, że zamieszczone w protokole zapisy nie są zgodne z prawdą. Istotne znaczenie może mieć także to, czy przyczyna wypadku przy pracy leżała wyłącznie po stronie pracownika czy również po stronie pracodawcy, który naruszył zasady i przepisy bhp.
Mimo że pracownik ma interes prawny w żądaniu sprostowania protokołu powypadkowego, to jednak jego roszczenie nie zawsze musi być uwzględnione. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy nie jest on w stanie wykazać, że zapisy zamieszczone w tym protokole są niezgodne z prawdą.
Postępowanie o sprostowanie protokołu powypadkowego toczy się w trybie procesu przed właściwym sądem pracy. Stronami są pracownik lub członek rodziny zmarłego pracownika, jako powód oraz pracodawca, jako pozwany. Podkreślić należy, że to na pracowniku spoczywa ciężar dowodu, że zapisy zawarte w protokole powypadkowym są niezgodne z prawdą i powinny być sprostowane. Pracownik powinien więc przedstawiać dowody potwierdzające przedstawiane przez niego fakty, jak np. zeznania świadków czy też wnosić o opinie biegłych.
radca prawny Małgorzata Dąbek
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie oraz
Stowarzyszeniem Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
Zobacz też: