5 grudnia 2024

Porady prawne: Szczególne uprawnienia pracownika będącego osobą niepełnosprawną

Zatrudnianie osoby niepełnosprawnej wymaga od pracodawcy spełnienia pewnych warunków określonych w przepisach prawa pracy, w szczególności w ustawiez dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Z drugiej, zaś stron pracodawca otrzymuje określone ulgi właśnie ze względu na zatrudnianie osób niepełnosprawnych.

Reklamy

 

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż osoba niepełnosprawna może pracować pod warunkiem, że będzie miała zgodę na wykonywanie pracy, wydaną przez lekarza medycyny pracy, a praca na danym stanowisku jest zgodna ze wskazaniami zawartymi w orzeczeniu lekarza orzecznika. Sprawa ta jest oczywista, o ile chodzi o pracowników nowozatrudnianych, bowiem muszą przejść badania wstępne. Zgodę na wykonywanie pracy muszą mieś również pracownicy już zatrudnieni, którzy w trakcie umowy zostają uznani za osoby niepełnosprawne, zatem takiego pracownika,  przed przystąpieniem do pracy należy skierować na badania lekarskie.

Osobie zatrudnionej, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca ma obowiązek wydzielić lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym (chyba, że wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub jego stanu nietrzeźwości – udowodnione przez pracodawcę).Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie. Niezbędne i racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu koniecznych, w konkretnej sytuacji, zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowań nie skutkowałoby nałożeniem na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń.

Reklamy

Podstawowe ulgi dla pracownika będącego osobą niepełnosprawną to:

  1. czas pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo, pozostałych niepełnosprawnych nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo (nie powoduje to obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości).
  2. zakaz zatrudniania w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych (bez względu na stopień niepełnosprawności),
  3. prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwywliczanej do czasu pracy
  4. wymiar czasu pracy dla osób niepełnosprawnych oraz zakaz zatrudniania w porze nocnej i godzinach nadliczbowych nie ma zastosowania w dwóch przypadkach:

a)       do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

Reklamy

b)      gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę,

  1. pracownikowi ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu(urlop ten nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów – jeżeli jego wymiar przekracza 10 dni roboczych),
  2. pracowniko znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (liczonego, jak ekwiwalent pieniężny  za urlop wypoczynkowy) :

a)  w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku,

b) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy,

c) łączny wymiar urlopu dodatkowego i zwolnienia od pracynie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym;

7. Osoba niepełnosprawna ma prawo wstępu z psem asystującym.

            Podstawowe ulgi dla pracodawcy wynikające z zatrudnienia osoby niepełnosprawnej zostaną omówione w następnym artykule.


adwokat Magdalena Kusik-Balicka

Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK

22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36

www.dabekkusik.pl

we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie