Od dnia 1 stycznia 2019 roku zaplanowano wejście w życie przepisów mających na celu wyeliminowanie „lewych” zwolnień lekarskich pracowników. Według założeń przyjętych przez rząd od nowego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma uzyskać nowe możliwości ułatwiające kontrolę pracownika (ale również przedsiębiorcy) przebywającego nawet na krótkim zwolnieniu lekarskim.
Istotnym elementem jest tutaj wprowadzenie zwolnienia elektronicznego (e-ZLA), które od grudnia tego roku ma wyprzeć druki papierowe. Zmiana ta, w dobie coraz dalej idącej elektronizacji jest jak najbardziej potrzebna. ZUS otrzyma informację o wystawionym zwolnieniu po jego wprowadzeniu do systemu i podpisaniu przez lekarza, zaś ZUS udostępni e-ZLA pracodawcy za pośrednictwem PUE ZUS nie później niż następnego dnia po wpłynięciu do ZUS. Zatem pracownik, według projektowanych zasad, nie będzie musiał przekazywać zaświadczenia do pracodawcy, co nie oznacza, iż pracownik nie będzie miał, jak dotychczas obowiązku poinformowania pracodawcy o zwolnieniu ( choć być może zostanie to zmienione). Nowym obowiązkiem pracownika (przedsiębiorcy) na zwolnieniu chorobowym ma być przedkładanie do ZUS i pracodawcy informacji o zmianie miejsca pobytu w czasie choroby.
Usprawnienie procedury kontroli ma również przynieść wprowadzenie możliwości wezwania na badania kontrolne za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz telefonu. Według aktualnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, kontrola w zakresie orzekania o niezdolności do pracy i wystawiania zaświadczeń lekarskich odbywała się w ten sposób, że ZUS wysyła do ubezpieczonego, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wezwanie, w którym określa termin badania przez lekarza orzecznika ZUS albo przez lekarza konsultanta lub dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych. Taka korespondencja może jednak być dwukrotnie awizowana i w związku z tym jej odbiór przez ubezpieczonego może nastąpić nie tylko po wyznaczonym terminie badania, ale po prostu po zakończeniu zwolnienia.
Skuteczność zawiadomień o kontroli za pośrednictwem email albo telefonu, z pewnością budzi wątpliwości. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wysłanie maila przez ZUS nie może być uznane za dowód tego, że adresat zapoznał się z jego treścią, nawet, wówczas gdy korespondencja zostanie dostarczona na urządzenie ubezpieczonego. Podobnie należy ocenić kontakt telefoniczny. Wszak ubezpieczony na chorobowym nie ma obowiązku odczytywania emaili, ani też odbierania telefonu. Oczywiście w takim przypadku ZUS albo pracodawca będą mogli przeprowadzić kontrolę bezpośrednio, w miejscu pobytu podczas choroby, ale ta opcja nie może być uznana za postępowanie sprawne.
Warto śledzić postępy prac parlamentu w tej kwestii, zaś jaki ostatecznie kształt przyjmie nowelizacja przepisów i jakie zasady zostaną wprowadzone postaramy się Państwa poinformować.
adwokat Magdalena Kusik-Balicka
Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych DĄBEK & KUSIK
22-500 Hrubieszów, ul. Rynek 36
we współpracy ze Stowarzyszeniem Sołtysów Gminy Hrubieszów w Hrubieszowie
