Zbliża się 150 rocznica jednej z największych bitew Powstania Styczniowego na terenie Królestwa Polskiego, która rozegrała się w maju 1863 roku pod Mołożowem, Miętkiem, Starą Wsią i Tuczapami w gminie Mircze.
Uroczystości, upamiętniające te wydarzenia odbędą się w niedzielę 19 maja przy mogile powstańczej w Mołożowie. Obchody rozpocznie polowa msza święta w intencji powstańców, po której odbędzie się apel poległych, a żołnierze z 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego im. majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” oddadzą salwę honorową. Uroczystościom będą towarzyszyć pokazy możliwości bojowych i taktycznych żołnierzy z Hrubieszowa, a także prezentacje grup rekonstrukcji historycznej w strojach powstańczych i barwach kawaleryjskich sprzed II wojny światowej oraz część artystyczna w wykonaniu mireckiej młodzieży szkolnej, zespołu „Na granicy” i Wojskowej Orkiestry Dętej z Zamościa.
Niedzielne obchody poprzedzą w piątek 17 maja rocznicowe uroczystości w Tyszowcach oraz sobotnia konferencja naukowa z udziałem naukowców z Krakowa i Lublina, która odbędzie się w Hrubieszowie.
To właśnie z Hrubieszowa i Tomaszowa Lubelskiego przez Tyszowce, w maju 1863 roku podążały oddziały rosyjskie, które otrzymały wiadomość, że w okolicach Mołożowa przebywa około 900-osobowy oddział powstańczy majora Jana Żalplachty-Zapałowicza, Jana Czerwińskiego i Leszka Winiewskiego. Dowództwo rosyjskie wysłało na ten teren ponad 1200 dobrze wyszkolonych i uzbrojonych żołnierzy, wspomaganych plutonem artylerii i szwadronem kawalerii. Mimo przeważających sił wroga, ostrzałów artyleryjskich i kilku szturmów na bagnety, oddziały powstańcze dzielnie broniły się przez dwa dni. W bitwie z Moskalami zginęło ponad 100 powstańców. Rosjanie bestialsko wymordowali wszystkich rannych, którzy przebywali w szpitalu polowym, utworzonym w dworze w Mołożowie. Wśród zabitych byli młody lekarz Juwenal Niewiadomski, a także Tadeusz Rozwadowski – student prawa Uniwersytetu Lwowskiego i stryj gen. Tadeusza Rozwadowskiego, a także jeden z braci Walterów oraz Jan Bieniecki. Ci, którzy przeżyli, rozproszyli się po okolicznych terenach, a około 300 powstańców przekroczyło granicę Galicji w rejonie Bełżca. Część z nich wróciła w okolice Mołożowa jesienią 1863 roku, by ponownie stoczyć bój z Moskalami.
Zbiorowa mogiła powstańców styczniowych znajduje się w miejscowości Mołożów Kolonia. W latach międzywojennych usypano w tym miejscu kopiec, po wojnie, w setną rocznicę Powstania Styczniowego, zbudowano skromny monument, a na początku lat 90-tych ubiegłego wieku odsłonięto nowy pomnik wykonany z piaskowca.
To właśnie przy tej mogile odbędą się niedzielne uroczystości, na które zapraszają wójt i Gminny Ośrodek Kultury w Mirczu, Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie oraz Stowarzyszenie Szwadron Ziemi Hrubieszowskiej im. 2 Pułku Strzelców Konnych.
Źródło: ias24.eu
