W dniu 1 stycznia 2024 roku trzy miejscowości w województwie lubelskim uzyskały status miasta.
34 miejscowości w kraju uzyskały 1 stycznia 2024 r. status miasta.
W województwie lubelskim miastami stały się Piszczac w powiecie bialskim, Turobin w powiecie biłgorajskim i Czemierniki w powiecie radzyńskim – miejscowości, które utraciły prawa miejskie po powstaniu styczniowym.
To efekt Rozporządzenia Rady Ministrów z 27 lipca 2023 r.
Akty nadania statusu miasta wręczył burmistrzom wojewoda lubelski Krzysztof Komorski.
– Województwo lubelskie wzbogaciło się o 3 nowe miasta. Ten proces był poprzedzony konsultacjami społecznymi. Miłe jest to, że to, co się wydarzyło jest odpowiedzią na wolę społeczną. W tych konsultacjach wzięła udział wielka część społeczności lokalnej. Ta wola była zdecydowanie po stronie stania się miastem, z jednej strony z powodów wizerunkowych, większego prestiżu, ale z drugiej strony to szersze możliwości pozyskiwania zewnętrznego finansowania, na edukację, infrastrukturę, czy kulturę, na rzecz i dla rozwoju społeczności lokalnej i realizacji zadań statutowych, czego z całego serca życzę – podkreślał wojewoda lubelski Krzysztof Komorski.
Czytaj: Hrubieszowscy Terytorialsi z tradycjami Korpusu Ochrony Pogranicza [ZDJĘCIA]
Piszczac
Miasto królewskie lokowane w 1530 r. Miastem był przez ponad 300 lat. Po powstaniu styczniowym stracił prawa miejskie. W 1869 r. na mocy ukazu carskiego Piszczac został przekształcony w osadę.
Dokument lokacji Pieszczatki, pierwotnej nazwy miasta, 29 marca 1530 r. wystawił król Zygmunt I Stary, a pierwszym jego wójtem został Paweł Kotwic. Pieszczatka posiadała typowy układ przestrzenny miast lokowanych na prawie magdeburskim z placem targowym w centrum.
Po III rozbiorze Polski Piszczac znalazł się pod zaborem austriackim, zaś po kongresie wiedeńskim, pod zaborem rosyjskim. W 1869 r. na mocy ukazu carskiego Piszczac utracił prawa miejskie.
Turobin
Pierwsze wzmianki o wsi królewskiej Turobin pochodzą z 1389 r. W 1420 r. król Władysław Jagiełło nadał Turobinowi prawa miejskie. Najświetniejszy okres rozwoju miasto przeżywało w czasie powstania Turobińszczyzny we własności rodu Gorków. Turobin otrzymał wówczas wiele przywilejów. Górkowie, utrzymując w latach 1573-93 zbór i szkołę kalwińską nadali Turbinowi rangę ważnego ośrodka protestantyzmu w Polsce.
W 1795 r. Turobin znalazł się w austriackim zaborze. Od 1809 r. Turobin należał do Księstwa Warszawskiego, a od 1815 r. należał do Królestwa Polskiego. W 1825 r. wybudowano drugą synagogę. Podczas powstania styczniowego, w 1863 r. liczni mieszkańcy Turobina wzięli udział w walkach przeciwko Rosjanom.
W 1869 r., w ramach restrykcji za udział mieszczan w powstaniu styczniowym, Turobin został pozbawiony praw miejskich i przekształcony w osadę.
Czemierniki
Miastem były w okresie od 1509 r. do 1870 r. W 1509 r. Mikołaj Firlej na mocy przywileju króla Zygmunta I Starego lokował miasto na prawie magdeburskim.
W okresie powstania styczniowego toczyły się walki oddziałów dowodzonych przez płk. Adama Zielińskiego z wojskami rosyjskimi. W ramach represji po powstaniu styczniowym, Czemierniki utraciły prawa miejskie.
Prawa miasta zostały odebrane za wyjątkowo aktywny udział w działalność powstańczą. Po niemalże 360 latach miasto Czemierniki utraciło prawa miejskie i zostało zdegradowane przez carat do rangi osady.
Zobacz też:
Powitanie Nowego Roku w Zamościu [WIDEO]
źródło: Lubelski Urząd Wojewódzki, fot. lubiehrubie