Poniżej prezentuję wiadomości, jakie wydarzyły się w latach dawnych i bliższych w dniach od 28 do 31 grudnia z tzw. obszaru „Ziemia Hrubieszowska”. Czy były inne, dla wielu również ważne, na pewno, dlatego można a nawet trzeba o nich pamiętać i podzielić się tą wiedzą z innymi.
1255 – w Kronice Hipacowskiej pojawiła się wiadomość o istnieniu osady wśród lasów z dworem myśliwskim władcy tych ziemi księcia Daniela Halickiego.
27.12.2001 r. – w Hrubieszowie zmarł Leopold Lichorobiec, znany szczególnie z działalności harcerskiej, dla znajomych druh „Lopek”. Nauczyciel w ZSMR Hrubieszów, wychowawca, instruktor. Komendant szczepu i członek Komendy Hufca. Organizator i komendant wielu obozów wędrownych i stałych. Zasłużony działacz LOK. Odznaczony Krzyżem za Zasługi dla ZHP. Urodził się 6.07.1931 r. w Hrubieszowie.
***
1294 – Ustala się nazwa Rubieszów/Hrubieszów
28.12.1943 r. – w Hrubieszowie z rąk ukraińskiego nacjonalisty, w czasie przyjmowania pacjentów zginął doktor Władysław Kuczewski. Społecznik, zarządca Rady Głównej Opiekuńczej, członek zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża, który oprócz tego, że służył ludności cywilnej pomagał również oddziałom partyzanckim działającym w rejonie Kryłowa i Hrubieszowa. w 1938 r. objął stanowisko lekarza powiatowego i zamieszkał w Hrubieszowie. Dzięki niemu m.in. powstała w Kryłowie Ochotnicza Straż Pożarna, której był pierwszym prezesem i orkiestra dęta, która zdobywała liczne wyróżnienia i uatrakcyjniała wszystkie możliwe występy. W październiku 1940 r. został prezesem delegatury Polskiego Komitetu Opiekuńczego. Kierował też hrubieszowskim oddziałem PCK. Pogrzeb odbył się 31.12.1943 r. w Kryłowie, pomimo, że była sroga zima pogrzeb był wielką manifestacją patriotyczną. Zastrzelił go „Wańka”, który był członkiem UPA. Szybko jednak dopadła go sprawiedliwość. Został zastrzelony przez żołnierzy AK na początku stycznia 1944 roku. Doktor Kuczewski i jego oprawca pochowani są na cmentarzu w Kryłowie w województwie lubelskim.
28.12.1957 r. – zmarł Antoni Wiatrowski. Już, jako człowiek żonaty przeniósł się do Lublina, gdzie uczył w Szkole Rzemiosł im. Syroczyńskiego i Gimnazjum Lubelskim. Wykonując obowiązki nauczyciela studiował jednocześnie historię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po powrocie do Hrubieszowa, z którym czuł się związany myślą i sercem, w 1925r. założył Szkołę Rzemieślniczą Sejmiku Hrubieszowskiego i został jej pierwszym dyrektorem. W 1929r. wyjechał z rodziną do Olkusza, podejmując tam pracę w Szkole Rzemiosł Przemysłowych. W 1945r. po raz trzeci wrócił do rodzinnego miasta. Organizował Prywatne Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych im. Bolesława Prusa. Zmarł 28 grudnia 1957 roku. Był humanistą i historykiem, i to nie tylko z uwagi na ukończone studia, lecz z urodzenia i charakteru, sposobu patrzenia na świat, stosunku do otoczenia i ludzi. Regionalista Ziemi Hrubieszowskiej i Olkulskiej. Gromadził pamiątki dotyczące historii i geografii tych regionów. W wyniku podjętych prac oprócz monografii Hrubieszowa wydał broszurkę „Kościół podominikański w Hrubieszowie” oraz „Ilustrowany Przewodnik po Ziemi Olkuskiej”. W uznaniu wielkiego wkładu pracy w wydobywaniu mroków przeszłości Hrubieszowa Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie ufundowało tablicę pamiątkową w kościele parafialnym w Hrubieszowie z okazji 100 rocznicy urodzin Wiatrowskiego oraz wybiło pamiątkowy medal z Jego podobizną. Urodził się 1.06.1889 r. w Hrubieszowie.
***
1400 – w dzień św. Michała król Władysław Jagiełło przebywając na Zamku Górnym we Lwowie, nadał prawa miejskie królewskiej wsi Rubieszów w ziemi Chełmskiej i powołał mieszczanina chełmskiego – Bartłomieja – na stanowisko wójta nowego miasta.
29.12.1655 r. – w Tyszowcach zawiązała się Konfederacja, starosta hrubieszowski (1631 – 1697) Marek Matczyński (1674 – 1697) stanął na czele okolicznej szlachty do walki ze Szwedami. M.in. w Warężu założył kolegium dla pijarów.
***
1400-1411 – z woli Władysława Jagiełły powstaje zamek królewski (drewniany) nad Huczwą.
30.12.1942 r.- Niemcy wydali rozporządzenie nakazujące przebywanie w domach od g. 20.00 do 4 – tej rano.
30.12.2001 r. – w wieku 80 lat zmarła Kazimiera Wiśniewska. Pochowana na hrubieszowskim cmentarzu. Autorka wierszy, podań, opowiadań, bajek, anegdot, szopek, herodów, pisanek, palm wielkanocnych, ozdób choinkowych, wycinanek, kwiatów z bibuły, robótek szydełkowych, wyrobów ze słomy, pająki o tzw. konstrukcji krystalicznej, wierszy satyrycznych, przyśpiewek, kołysanek i pieśni religijnych, itd. Uprawiała lirykę rodzinną, patriotyczną i o treściach regionalnych. Laureatka wielu nagród i odznaczeń, w tym nagrody im. Oskara Kolberga (1999 r.).
***
1429 – Hrubieszów zostaje stolicą powiatu sądowego ziemskiego oraz centrum starostwa niegrodowego w Ziemi Chełmskiej województwa ruskiego.
31.12.1890 r. – w Kryłowie urodził się Sylwester Drączkowski syn wójta Kryłowa Aleksandra (1921 – 1933) oraz Anny z Wieszczków. W 1905 r. relegowany z progimnazjum w Hrubieszowie za współorganizowanie strajku w celu zniesienia ograniczeń narodowych. Walczył w I Wojnie Światowej, Wojnie Bolszewickiej i we wrześniu 1939. Mjr 45 pp, pośmiertnie ppłk, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy oraz Krzyżem Walecznym oraz Medalem Niepodległości. Zamordowany w Katyniu 9.04.1940 r.
31.12.1923 r. – Józef Greger został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Ukończył studia na Uniwersytecie Lwowskim uzyskując tytuł doktora. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej został urzędnikiem w c. k. służbie skarbowej. Pracował w Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie, potem był referentem w Dyrekcji Podatków w Wiedniu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został urzędnikiem służby państwowej. W latach 20. pełnił funkcję dyrektora (naczelnika) Izby Skarbowej w Krakowie. Współuczestniczył w przygotowaniach prawodawstwa skarbowego pełniąc stanowiska naczelnika wydziału w departamencie budżetowym oraz dyrektora departamentu administracyjnego w Ministerstwie Skarbu. Od 1933 był prezesem Izby Skarbowej w Krakowie. Od września 1934 pełnił stanowisko prezesa Izby Skarbowej we Lwowie. Z tego stanowiska w listopadzie 1936 został mianowany dyrektorem okręgowej Izby Skarbowej w Warszawie[. W 1928 był współzałożycielem i głównym działaczem Rady Seniorów Towarzystwa Sportowego „Wisła Kraków”.
31.12.1942 r. – w noc sylwestrową partyzanci wysadzili w Werbkowicach most kolejowy oraz uszkodzili w kierunku Zamościa tory kolejowe, poprzecinali druty telefoniczne
31.12.1998 r. – problemem było zorganizowanie zaplecza lokalowego dla starostwa. Wprawdzie po likwidacji z dniem 31 grudnia 1998 r. Urzędu Rejonowego, powiat przejmował na potrzeby organizacji starostwa jego zasoby lokalowe i kadrowe, ale były one dalece niewystarczające dla realizacji nowych, znacznie większych zadań. Urząd Rejonowy mieszczący się razem z Urzędem Miasta w budynku przy ul. mjr H. Dobrzańskiego „Hubala” nie dysponował salą konferencyjną, niezbędną dla funkcjonowania organów powiatu, a szczególnie rady powiatu i jej komisji oraz wystarczającą ilością pomieszczeń biurowych. Z tego powodu władze samorządowe powiatu korzystały gościnnie z sali konferencyjnej Urzędu Miasta oraz wynajęły z terminem od 1 stycznia 2019 r. pod potrzeby starostwa i nowej jednostki, jaką było PCPR pomieszczenia biurowe w budynku Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko-Francuskiej im. Krystyny i Stefana Du Chateau przy ul 3-go Maja 10 i w budynku Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. 3-go Maja 37. W późniejszym okresie starostwo urządziło własną salę konferencyjną w podziemiach budynku przy ul. mjr H. Dobrzańskiego „Hubala” 1.
Wyszukał i opracował – Marek Ambroży Kitliński
Foto – zbiory rodzinne