W drugim tygodniu maja, w dniach od 5 do 8 maja 2015 roku, dzieci i młodzież gimnazjalna z Zespołu Szkół Miejskich nr 2 w Hrubieszowie miała okazję uczestniczyć w wyjątkowej wystawie archeologicznej „Wojownik i księżniczka”.
Wystawa ta jest efektem wieloletnich badań i wykopalisk, prowadzonych w obrębie regionu hrubieszowskiego, związanych z poznawaniem tzw. kultury strzyżowskiej, funkcjonującej na naszych terenach już ponad 2000 lat przed naszą erą.
Jest to kultura archeologiczna zaliczana do kręgu kultury ceramiki sznurowej. Zajmowała tereny wschodniej części Wyżyny Lubelskiej, sięgając na zachodni Wołyń. Ludność strzyżowskiej kultury zajmowała się uprawą ziemi, hodowlą bydła i świń. Zmarłych, nie spalonych, chowano w płaskich grobach wyposażanych w ceramikę zdobioną odciskami sznura.
Odnajdywane na tych terenach pozostałości dawnego osadnictwa, grodziska i mogiły naziemne – kurhany, a także przedmioty codziennego użytku, jak ceramika i ozdoby mosiężne, wciąż budzą zainteresowanie zarówno archeologów, etnografów, jak również współczesnych mieszkańców Hrubieszowszczyzny.
Dobrze zachowany grób wojownika z bronią z wczesnej epoki brązu, czyli sprzed prawie 4 tys. lat, odkryto w Rogalinie (Lubelskie). W tym samym miejscu archeologowie odkopali wcześniej grób księżniczki z bogatymi ozdobami oraz jedenaście innych grobów z tej epoki. Większość z nich była bogato wyposażona w ozdoby z brązu oraz naczynia.
Szkielet wojownika poddany został badaniom antropologicznym, które wyjaśniły jakiego wzrostu był mężczyzna, w jakiej kondycji fizycznej pozostawał oraz na co chorował. Zrekonstruowano także wygląd jego twarzy, na podstawie bardzo dobrze zachowanej czaszki.
Wystawa przedstawia także archeologiczne zabytki ruchome takie jak naczynia ceramiczne, ozdoby z brązu i miedzi, kamienne sierpy, noże oraz groty strzał. Wyjątkowo ciekawie przedstawiony został „skarb” – paciorki fajansowe z Horodyska, świadczący o rozwoju handlu na naszych ziemiach.
Ekspozycja prezentuje rezultaty badań cmentarzyska i jest połączeniem tradycyjnej archeologii z wynikami interdyscyplinarnych badań z zakresu medycyny sądowej, odontologii, genetyki, inżynierii wirtualnej. Prezentacje także inne dziedziny, wspierające archeologię, w tym geografię i geomorfologię, geofizykę i informatykę, bez udziału których osiągnięcie tak doskonałych wyników nie byłoby możliwe.
Całość wystawy jest wzbogacona również o niesamowite rekonstrukcje plastyczne ludzi z epoki brązu oraz pochówków, prezentujących zwyczaje pogrzebowe kultury strzyżowskiej autorstwa Mirosława Kuźmy.
Zwiedzając fascynującą wystawę „Wojownik i księżniczka” możemy odnieść wrażenie, że kultura strzyżowska pełna magii i tajemniczości, do dziś ochroniła swoją wyjątkowość. Mimo upływu czasu i rozwoju cywilizacji, sposób wykonania naczyń ceramicznych, misternych ozdób miedzianych czy funkcjonalnych narzędzi nadal budzi ciekawość i zachwyt. Patrząc natomiast na twarz wojownika, podświadomie szukamy cech, które łączą nas ze sobą i rozmyślamy nad historią jego życia od epoki brązu do współczesności.
Szczególnie dziękujemy pani archeolog Annie Hrychale za niezwykły profesjonalizm i możliwość bezpośredniego spotkania z pomysłodawcą przedsięwzięcia. Pani Dorocie Grzymale i Beacie Bitner za fascynujący sposób przedstawiania życia ludzi naszego regionu na przestrzeni dziejów.
Składamy serdeczne podziękowania Dyrekcji oraz wszystkim pracownikom Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie za miłą i przyjazną atmosferę podczas zwiedzania wystawy. Dziękujemy za cierpliwość i wyrozumiałość oraz rozbudzanie wśród dzieci i młodzieży ciekawości do poznawania historii i kultury zamierzchłych pokoleń.
Uczestnicy: dzieci i młodzież ZSM nr 2 w Hrubieszowie
Organizator: Agnieszka Ślażyńska