Mgr historii p. Bogdan Leszczuk uczy skutecznie tego przedmiotu i wiedzy o społeczeństwie w ZS nr 2 im. St. Staszica w Hrubieszowie oraz jest kierownikiem Lubelskiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli Oddział w Zamościu. Zadałem Mu kilka pytań w celu przybliżenia wiedzy o zbliżającym się Dniu Niepodległości.
Dzień Niepodległości, jaki obchodzimy 11 listopada, to dla Polaków?
Najważniejsze polskie święto narodowe związane z odzyskaniem w 1918 roku, po 123 latach zaborów, niepodległości. To święto wszystkich Polaków i wszystkich polskich patriotów.
Skąd się wzięła ta data i kto się do tego przyczynił?
Po latach rozbiorów dokonanych przez Austrię, Prusy i Rosję w latach 1772-1795, powstaniach narodowych (Listopadowym 1830 i Styczniowym 1863), zmaganiach na różnych frontach, Polacy, dzięki niezłomności, patriotyzmowi i bohaterstwu, wywalczyli wolność. Ogromną rolę w odzyskaniu niepodległości odegrał pierwszy marszałek Polski – Józef Piłsudski. Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym i wybór 11 listopada jest dość arbitralny. Uzasadnieniem tej daty może być zbieg wydarzeń w Polsce z końcem I wojny światowej na świecie (tego samego dnia miała miejsce kapitulacja Niemiec na froncie zachodnim). Widząc klęskę zaborców, Polacy zaczęli przejmować władzę wojskową i cywilną, tworząc lokalne zręby przyszłego państwa. Warto przypomnieć, że do jesieni 1918 roku Polacy utworzyli kilka regionalnych ośrodków władzy, pretendujących do roli polskich władz centralnych. Były to między innymi Polska Komisja Likwidacyjna powstała w Krakowie, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu, Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie, w Warszawie funkcjonowała Rada Regencyjna utworzona jeszcze w 1917 roku a w Paryżu Powołano Komitet Narodowy Polski. Żaden z tych ośrodków nie kontrolował jednak w rzeczywistości sytuacji, żadnemu też nie podporządkowały się wszystkie inne istniejące na ziemiach polskich dzielnicowe organy władzy państwowej. Mimo wzajemnych różnic programowych i animozji, w imię wyższych celów, poszczególne ugrupowania postanowiły oddać przywództwo Józefowi Piłsudskiemu. Pierwsza uczyniła to Rada Regencyjna właśnie 11 listopada, a w jej ślady poszły pozostałe. Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości dopiero ustawą polskiego Parlamentu z dnia 23 kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości.
Za PRL obchodziliśmy taki dzień 22 lipca, dlaczego?
Dzień 22 lipca ustanowiono Narodowym Świętem Odrodzenia Polski w 1945 roku. Było to najważniejsze święto państwowe w okresie PRL-u, obchodzone, co roku na pamiątkę podpisania Manifestu PKWN i odrodzenia Polski po II wojnie światowej. Zostało zniesione ustawą Sejmu Kontraktowego w dniu 6 kwietnia 1990 roku.
Od kiedy przywrócono przedwojenne święto i dlaczego?
Jak już wcześniej wspomniałem, dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym w 1937 roku. Od roku 1939 do 1989 obchodzenie tego święta było zakazane. Dopiero w roku 1989, ustawą Sejmu IX kadencji z dnia 15 lutego przywrócono jego obchody. Od tego też roku Narodowe Święto Niepodległości jest najważniejszym świętem państwowym a dzień 11 listopada jest dniem wolnym od pracy. Święto obchodzone jest w całym kraju, lecz najważniejsze uroczystości odbywają się w Warszawie na Placu Józefa Piłsudskiego przed Grobem Nieznanego Żołnierza.
W jaki sposób Polacy powinni obchodzić taki dzień, patriotycznie?
Uważam, że święta narodowe należy obchodzić z odpowiednim dla nich szacunkiem, ponieważ jest to część naszej kultury i tożsamości narodowej. Pozwalają one poczuć przynależność do wspólnoty, jaką jest naród. W tym czasie powinny być organizowane uroczystości upamiętniające dane wydarzenie, by nie pozwolić młodym ludziom zapomnieć o nim i o tych, którzy brali w tych wydarzeniach udział. Należy wywiesić flagi narodowe, można też uczestniczyć w mszach za Ojczyznę, aby w sposób duchowy przeżyć ten dzień. Powinno się odbywać dużo wydarzeń kulturalnych i sportowych, organizować wolne wstępy do muzeów, sympozja i spotkania z osobami, które mają wiedzę na temat danego dnia, również media powinny włączyć się w obchody świąt narodowych.
Czy w tym dniu mogą odbywać się imprezy rozrywkowe, dyskoteki?
Według mnie, w związku ze szczególnym znaczeniem tego dnia dla każdego Polaka, przez szacunek dla osób, które oddały życie za wolność, powinniśmy zrezygnować z udziału w imprezach rozrywkowych, dyskotekach a czas wolny poświęcić na udział w patriotycznych obchodach, na refleksję i zadumę nad przeszłymi wydarzeniami i nad swoją postawą wobec otaczającej rzeczywistości.
Dziękuję za odpowiedzi.
PS.
Myślę, że niewiele osób wie, a szczególnie obecni uczniowie p. Bogdana Leszczuka, że pan Bogdan w latach siedemdziesiątych XX wieku, będąc zawodnikiem Unii Hrubieszów, był członkiem kadry narodowej w biegach średnich, a jego rekordy, są do dzisiaj trudne do pobicia, np.
1000 m – 2:25,6 min (1974) – do dzisiaj jest to aktualny rekord powiatu, (czyli 38 lat!!!), pomimo wielokrotnych ataków innych hrubieszowskich reprezentantów Polski, takich jak: Marek Watras, Artur Kern, Piotr Kitliński, Mirosław Kamień czy ostatnio Paweł Szostak.
800 m – 1:52,03 (1975)
1500 m – 3:58,4 (1975)
400 m – 51,2 (1975)
Program uroczystości z okazji Święta Niepodległości w Hrubieszowie:
w 94 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę, które odbędą się w Hrubieszowie 11 listopada 2012 roku na placu kościoła św. Mikołaja
Godz. 9:45
– uroczyste podniesienie flagi państwowej na maszt
– wystąpienie burmistrza miasta
– apel pamięci, salwa honorowa
– składanie kwiatów i wieńców przy pomniku legionisty
– msza święta w intencji ojczyzny z udziałem pocztów sztandarowych
W tym dniu
Biegacze hrubieszowskiej Unii tradycyjnie wezmą udział w biegach ulicznych organizowanych z tej okazji w Puławach.
Natomiast, godz. 10:00 sala gimnastyczna ZS nr 3 w Hrubieszowie (Kościuszko) ul.Żeromskiego 11 odbędzie się turniej siatkarski kobiet.
Pytania i opracowanie – Marek A. Kitliński (mak)
