20 grudnia 2019 r., na cmentarzu wojennym w Hrubieszowie, w 120 rocznicę urodzin Teresy Grodzińskiej, nastąpiło uroczyste złożenie wieńców przy tablicy upamiętniającej sanitariuszkę.
Przemówienie okolicznościowe z tej okazji wygłosiła burmistrz Marta Majewska. Kwiaty i wieńce złożyli: Burmistrz Miasta Hrubieszowa w asyście Straży Miejskiej, a także delegacje Powiatu Hrubieszowskiego, służb mundurowych, instytucji oraz szkół.
***
Teresa Jadwiga Grodzińska (ur. 20 grudnia 1899 r. w Jaszowicach, zm. 1 września 1920 r. w Czortowicach) – polska sanitariuszka, która odznaczyła się bohaterską postawą i zginęła zamordowana podczas wojny polsko – bolszewickiej 1920.
Teresa Grodzińska była sanitariuszką 5. kompanii II batalionu 4 pułku piechoty Legionów. Od 19 sierpnia 1920 r. uczestniczyła w działaniach wojennych w rejonie Hrubieszowa. Podczas odwrotu II batalionu ze wsi Gródek, pozostała z ciężko rannymi żołnierzami, szła między ostatnimi z wycofujących się żołnierzy, m.in. przeprowadziła wielu z nich przez płonący most na rzece Huczwie (pomimo ostrzału przez 3 nieprzyjacielskie karabiny maszynowe).
1 września 1920 r. 4 pułk piechoty Legionów został otoczony przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego. Teresa Grodzińska nie wycofała się chcąc kontynuować opiekę nad rannymi żołnierzami i we wsi Stefankowice podczas ich opatrywania została wzięta do niewoli. Została uprowadzona do wsi Czortowice i była przetrzymywana w stodole, gdzie broniła się przed bolszewikami przez kilka godzin siekierą. Jak informuje raport z 11 września 1920 r. – została zamordowana w okrutny sposób. Po zajęciu Hrubieszowa i okolic przez wojska polskie i wskazaniu miejsca jej pochówku przez lokalną ludność, z rozkazu dowódcy 35 pułku piechoty zwłoki zostały ekshumowane i sporządzono dokumentację. Oględziny wykazały mocne okaleczenie ciała.
Oficjalny pogrzeb Teresy Grodzińskiej – zorganizowany z honorami wojskowymi – odbył się 18 września 1920 r. w Radomiu, będąc zarazem wielką manifestacją patriotyczną z udziałem niemal całej ludności miasta.
Za swoje bohaterstwo Teresa Grodzińska została odznaczona Krzyżem Walecznych oraz pośmiertnie Orderem Wojennym Virtuti Militari i Odznaką Honorową Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia.
źródło i fot. UM Hrubieszów
Zobacz też:
WIADOMOŚCI – Uroczystości upamiętniające Teresę Grodzińską. Apel do mieszkańców Hrubieszowa