IPN: W maju 2017 roku Mieczysław Zapała poinformował nas, że na hrubieszowskim cmentarzu spoczywa trzech zmarłych po wojnie żołnierzy gen. Władysława Andersa: Zygmunt Gaczyński, Bogdan Majcherski i Wincenty Kozarczuk.
W trakcie wizyty na miejscu okazało się, że zaniedbana mogiła Wincentego Kozarczuka jest zagrożona likwidacją. Z pomocą pana Mieczysława wykonaliśmy kwerendę w archiwach i instytucjach w celu zebrania wszystkich dostępnych informacji na temat weterana.
Wincenty Kozarczuk urodził się w 1905 roku. Brał udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939 roku. Był więźniem łagrów sowieckich, żołnierzem 2. Korpusu Polskiego gen. W. Andersa i uczestnikiem walk o Monte Cassino. Podobnie jak dwóch wymienionych żołnierzy jest do dziś z sympatią wspominany przez mieszkańców Hrubieszowa.
Niestety nie udało nam się nawiązać kontaktu z rodziną zmarłego w latach 70. Kozarczuka. Być może nikt już nie żyje. Postanowiliśmy jednak zachować pamięć o tym człowieku poprzez remont jego mogiły. W inicjatywę włączył się Burmistrz Miasta Hrubieszowa Tomasz Zając oraz proboszcz parafii Ducha Świętego ks. Marek Giergiel. Ich wysiłkiem dokonano ekshumacji szczątków i przeniesienia w bardziej reprezentacyjne miejsce przy jednej z alejek, gdzie dzięki darczyńcom wymurowano grobowiec.
Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie wzięło na siebie ciężar sfinansowania pomnika nagrobnego. Autorem jego koncepcji był dyrektor BUWiM IPN Adam Siwek, wykonawcą Tomasz Sobczuk. Na tablicy obok napisu umieszczono wizerunek odznaki Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino z numerem 14 672, który otrzymał W. Kozarczuk.
IPN w Lublinie, Burmistrz Hrubieszowa wspólnie z parafią Ducha Świętego oraz Hrubieszowskim Klubem Kolekcjonera planują zorganizowanie w najbliższym czasie uroczystości poświęconych Wincentemu Kozarczukowi.
dr Mariusz Sawa (OBUWiM IPN Lublin)
Fot: M. Sawa, T. Sobczuk, M. Zapała
źródło: IPN Lublin
