28 lipca 2017 roku w sali kinowej Hrubieszowskiego Domu Kultury odbyła się projekcja filmu „Sahryń”.
Organizatorami projekcji były: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość Koło Rejonowe Hrubieszów oraz Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie, przy współpracy Prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość – posła Sławomira Zawiślaka.
Film ukazuje kontekst historyczny akcji oddziałów Armii Krajowej obwodu Hrubieszów i Tomaszów Lubelski oraz BCh Stanisława Basaja „Rysia” m.in na bastion nacjonalistów ukraińskich we wsi Sahryń.
Po projekcji Jerzy Krzyżewski w imieniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego odczytał oświadczenie w obronie godności żołnierzy AK i BCh, którego treść publikujemy poniżej.
Odbyła się rownież konferencja w sprawie protestu przeciwko poniżaniu i bezczeszczeniu pamięci żołnierzy AK i BCh.
***
OŚWIADCZENIE
w sprawie protestu przeciwko poniżaniu godności i bezczeszczeniu pamięci żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich
Jesteśmy głęboko zaniepokojeni pojawiającymi się na portalu informacyjnym „LubieHrubie.pl” pamiętnikami Ukrainek: Nadii Melnyk-Nowosad, Larysy Sajenczuk i Oleksija Stachurskyj, szkalującymi dobre imię żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Hrubieszów i Tomaszów Lubelski oraz Batalionów Chłopskich Oddziału Stanisława Basaja „Rysia”. Pamiętniki dotyczą akcji AK i BCh na Sahryń w dniu 10 marca 1944 r., w których polskim partyzantom przypisuje się miano bandytów i morderców ludności cywilnej, w tym kobiet i dzieci.
Z całą stanowczością oświadczamy, że cytowane w pamiętnikach informacje są nieprawdziwe, tendencyjne i godzące w dobre imię żołnierzy AK i BCh.
Przypominamy, że Sahryń w 1944 r. był jednym z najbardziej umocnionych bastionów nacjonalistów ukraińskich, w którym stacjonowała policja ukraińska, oddziały UPA i wspomagająca ich duża grupa ukraińskich dezerterów, żołnierzy z 5 Pułku SS Galizien.
Skoszarowani w Sahryniu ukraińscy nacjonaliści dokonywali zbrodniczych i ludobójczych ataków na okoliczne polskie wsie i polską ludność cywilną.
Dowództwo Inspektoratu AK zdecydowało, że za wszelką cenę nie można dopuścić do powtórzenia wydarzeń, jakie miały miejsce na Wołyniu, Podolu i Wschodniej Galicji. Wydano rozkaz przeprowadzenia akcji w celu likwidacji stacjonujących w Sahryniu bandytów ukraińskich. Wydany przez Inspektorat Zamojskiego AK rozkaz nie może stanowić podstawy do kłamliwych twierdzeń, że w Sahryniu dokonano rzezi czy wręcz ludobójstwa. Podkreślić należy, że dowodzący akcją porucznik Zenon Jachymek ps. „Wiktor”, przed akcją wydał rozkaz oszczędzania ludności cywilnej.
Wyrażamy ubolewanie, że w wyniku stoczonej walki śmierć poniosła również ludność cywilna, w tym kobiety i dzieci. Śmierć cywilów jest zawsze najgorszym efektem działań wojennych.
Martwi nas również fakt, że w wydawnictwach Instytutu Pamięci Narodowej likwidacje gniazd bandytyzmu UPA nazywa się działaniami odwetowymi, tzw. akcjami terrorystyczno-likwidacyjnymi w stosunku do ludności ukraińskiej. Wszystkich członków grup zbrojnych OUN-B, dopuszczających się ludobójstwa, aktów gwałtu i bandytyzmu, określa się w tych wydawnictwach jako ukraińskich partyzantów lub bojowników, powołując się przy tym na materiały ukraińskiego IPN, który hołduje opętańczej ideologii Bandery, Dońcowa i Szuchewicza.
Prezes Zarządu TRH
Jerzy L. Krzyżewski
Więcej – reportaż w Radio Lublin:
http://radio.lublin.pl/news/hrubieszow-spotkanie-w-obronie-godnosci-ak AUDIO
