W cyklu „Pytania do księdza Tomasza Szadego”, pochodzący z Poraja koło Horodła, obecnie wikariusz w parafii pw. św. Józefa w Tomaszowie Lubelskim ks. Tomasz Szady rozszerza nam wiedzę dotyczącą Świąt Wielkanocnych, które w b.r. przypadają na 4 – 5 kwietnia.
Wielkanoc
Czym jest Wielkanoc dla chrześcijan?
Wielkanoc dla chrześcijan to największa Uroczystość w ciągu roku liturgicznego. Wierzymy, że Jezus Zmartwychwstał i nasz cel życiowy to także Zmartwychwstanie. Święty Paweł pisze w liście do Koryntian, że ,,Jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara” (1 List do Koryntian 15,14). W związku z tym dla potwierdzenia wiarygodności chrześcijaństwa dowodzi się realności Jezusowego powrotu do życia. Gdyby nie Zmartwychwstanie Jezusa, to Chrześcijaństwo nie miałoby sensu.
Od kiedy jest obchodzona?
Historycznie święto to ukształtowało się najwcześniej w liturgii Kościoła, nawiązując do bogatej spuścizny żydowskiej, Starego Testamentu (Wyj 12,1-14), z ktόrej to tradycji poniekąd wyrosło i w ktόrej przybrało swόj znaczenieniowy kontekst. Kluczem jest świętowanie Paschy żydowskiej, uroczystości upamiętniającej historyczne wyjście (z hebr. pesaq, gr. pascha, łac. exodus) Izraelitόw z długoletniej niewoli Egipskiej (ok. 1445 przed Chrystusem), uroczystości, ktόra z kolei ma swe starsze korzenie w dawniejszych zwyczajach składania ofiar w okresie przesilenia wiosennego, kiedy sami Izraelici byli jeszcze nomadami (koczownikami), i z płodόw ziemi, kiedy pόźniej byli już rolnikami.
Dlaczego Wielkanoc jest świętem ruchomym?
Reguła zawsze jest taka sama, ponieważ Wielkanoc przypada na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca.
Przed Wielkanocą jest post i Wielki Tydzień, co to za okres?
Wielki Post to okres trwający czterdzieści dni. W tym czasie chrześcijanie poprzez umartwienia, wyrzeczenia, rekolekcje, uczestnictwo w nabożeństwach drogi krzyżowej i gorzkich żali a nade wszystko poprzez spowiedź przygotowują swoje serca, by jak najlepiej przeżyć Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Wielki Tydzień, sama nazwa wskazuje na wielkie wydarzenia, a więc Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W tym Wielkim Tygodniu dokonują się wydarzenia poprzez które Chrześcijaństwo nabiera sensu i wielkiego znaczenia.
No i ostatnie trzy dni: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota, czym są, powinny być dla wierzących?
Trzy Wielkie Dni. Na początku – Wielki Czwartek, kiedy to Pan Jezus spożywał ze swoimi uczniami Ostatnią Wieczerzę. Wtedy to zostały ustanowione dwa sakramenty: Eucharystia i Kapłaństwo. Dla chrześcijan to bardzo ważne sakramenty, jeden bez drugiego nie może istnieć. Jest to dzień szczególnej modlitwy za kapłanów, którzy sprawują sakrament Eucharystii.
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku liturgicznym, w ktόrym nie celebruje się Mszy Świętej. Jezus w tym dniu umierał na krzyżu za nasze grzechy, po czym został złożony w grobie. W tym dniu jest bardzo skromna oprawa, obnażony ołtarz oraz kolor czerwony szat liturgicznych, który ma podkreślać jego pełen powagi i zadumy charakter.
W Wielką Sobotę Kościół trwa przy Grobie Pańskim, rozważając Mękę i Śmierć Chrystusa, a także Jego zstąpienie do otchłani. W otchłani, jak nam każe wierzyć Kościόł zgodnie z tradycją, Jezus ogłasza wieść o pokonaniu śmierci wszystkim zmarłym przed wiekami.
Jak przebiega Niedziela wielkanocna?
Wigilia Paschalna jest długim oczekiwaniem na Zmartwychwstanie Chrystusa. Towarzyszy jej:
– liturgia światła, ktόra wyraża czuwanie wiernych na modlitwie w oczekiwaniu na zbawcze wydarzenia;
– czytanie licznych (dziewięciu, choć z przyczyn praktycznych ilość czytań można ograniczyć) długich fragmentόw Pisma Świętego, głόwnie ze Starego Testamentu, wraz ze śpiewaniem Psalmόw, ktόre mają za zadanie wprowadzić w atmosferę potężnego działania Bożego w historii ludzkości, od stworzenia świata, a w nim człowieka, poprzez przymierze z Abrahamem, cudowną interwencję zbawczą w stosunku do Izraela nad Morzem Czerwonym, zapowiedź nowego, trwałego Przymierza zawartego w sercach ludzkich; wszystko, co się spełniło w ofierze Jezusa Chrystusa i do czego mamy przystęp w sakramencie chrztu (czytanie z Nowego Testamentu); wreszcie uroczyste Alleluja i Ewangelia zapowiada długo oczekiwane Zmartwychwstanie Chrystusa; po niej następuje:
– liturgia odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych (lub udzielania chrztu i innych sakramentόw, kiedy są kandydaci) na znak potwierdzenia przez uczestnikόw przyjętego planu Bożego; całość kończy,
– liturgia eucharystyczna, która wieńczy dzieło zbawienia Jezusa Chrystusa.
Ponieważ całość wydarzeń paschalnych dokonuje się podczas tej liturgii Wielkiej Nocy, Kościόł poleca, by zaraz po jej zakończeniu odbyła się uroczysta Procesja Rezurekcyjna (z łac. resurrectus – zmartwychwstały), mająca za zadanie obwieścić światu fakt zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Mocna jeszcze tradycja przedsoborowa (chodzi o Sobόr Watykański II, 1962-1965) stawia tę procesję na początku celebracji Zmartwychwstania Pańskiego w niedzielny poranek wielkanocny. Jednak niedzielna celebracja jest już praktycznie tylko ciągłą kontynuacją obwieszczania przez Kościόł dzieła zmartwychwstania Chrystusa, Jego zwycięstwa nad śmiercią i grzechem, ktόre dokonało się poprzedniej nocy.
Niedziela Wielkanocna nie kończy świętowania?
Tak naprawdę od Niedzieli Wielkanocnej wszystko się zaczyna, człowiek żyję pełnią życia, żyje pełnią nadziei, jego życie tu na ziemi się nie kończy ale będzie trwało wiecznie w domu Ojca Niebieskiego.
Z tymi świętami wiąże się jajko, dlaczego?
Bardzo wiele jest różnych wyjaśnień jajka Wielkanocnego. Dla chrześcijan to nade wszystko symbol nowego życia. Pan Jezus poprzez Zmartwychwstanie przełamał pewne bariery, że życie wraz ze śmiercią się nie kończy, ale tak naprawdę się zaczyna i trwa wiecznie.
W jaki sposób powinniśmy przeżywać ten święty czas?
Powinien to być czas niezwykłej zadumy, podziękowania Panu Jezusowi za Jego miłość, że chciał za nas grzesznych ludzi podjąć mękę i śmierć na krzyżu. A nade wszystko trzeba podziękować Jezusowi, że Zmartwychwstał i żyje i czeka na nas w Niebie i nie wyobraża sobie Nieba bez nas.
W b.r. w związku z pandemią należy stosować się do zaleceń przybywania do kościoła a większość wierzących może czynnie uczestniczyć w zaciszu domowym w Mszach relacjonowanych w wielu mediach. Bóg i Jezus na pewno Was będą widzieć!!!
Dziękuje za pytania i życzę wszystkim mieszkańcom Hrubieszowa i okolic pięknych, wspaniałych Świąt Wielkanocnych. Niech Zmartwychwstały Jezus żyje w Was i każdego dnia Zmartwychwstaje w dobrych uczynkach miłości. Wesołego Alleluja!!!
Dziękuję za odpowiedzi
– Szczęść Boże
Wysłuchał – Marek A. Kitliński (mak)
Fot. archiwum ks. T. Szady
Zobacz też:
Hrubieszów: Konkurs na najpiękniejszą pisankę i koszyczek wielkanocny
Hrubieszów: Konkurs na najpiękniejszą pisankę i koszyczek wielkanocny