Hrubieszów
„Uskrzydlić tę ziemię …” to książka opracowana przez znanego hrubieszowskiego pisarza – dokumentalistę Jana Kalisza z okazji przypadających w bieżącym roku 15 lat Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko – Francuskiej im. Stefana i Krystyny Małżonków Du Chateau.
***
Książka formatu A-4 w utwardzonych okładkach zawiera 181 stron z 17 rozdziałami i bibliografią. Znajdziemy w niej mnóstwo dokumentów, zdjęć rodzinnych rodu Du Chateau, przedstawicieli Fundacji oraz z różnych uroczystości czy konkursów, przesyłane widokówki, wiersze Wiery Kucharskiej, Władysława Misiury i Jana Polita, listy, referaty, sprawozdanie, rysunki, wspomnienia itp.
Jednym słowem, jak to w przypadku p. Jana Kalisza bywa jest to bogaty zbiór wiedzy o rodzinie Du Chateau i działalności ludzi z Fundacji. Warto tę książkę posiadać bo jest częścią historii naszego miasta Hrubieszowa.
—
Spis treści:
1. Refleksje o niespełnieniu – prezesa Mariana Pawlaka
2. Powstanie Fundacji
3. Historia rodu Du Chateau
4. Nadanie honorowego obywatelstwa miasta Hrubieszowa prof. Stefanowi Du Chateau
5. Smutna Wiadomość z Paryża
6. Cele i dokonania Fundacji
7. Nauka języka francuskiego
8. Współpraca z Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica
9. Wspieranie twórczości artystycznej
10. Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej
11. Współpraca z UMCS
12. Plac Profesora Stefana Du Chateau
13. Konferencja Popularno – Naukowa
14. Wspomnienia prof. Zygmunta Drewnika
15. Wspomnienia Mieczysława zapały
16. Wspomnienia Marii Gryz
17. Dyplomy, nominacje, pisma
Bibliografia
***
Skład pierwszej Rady i Zarządu Fundacji
1. Stefan Du Chateau – założyciel fundacji praz prezes Rady Fundacji
2. Stanisław Jurczuk – wiceprezes Rady Fundacji
3. Alfred Przybysz – sekretarz Rady Fundacji
4. Marian Pawlak – członek Rady i przewodniczący Zarządu
5. Jan Du Chateau – członek Rady
6. Jacek Łaciński – zastępca przewodniczącego Zarządu Fundacji
7. Wacław Panasiewicz – członek Zarządu Fundacji
8. Jan Zamojski – członek Rady Fundacji
9. Helena Bojarczuk – członek Rady i Zarządu Fundacji
10. Bolesław Pyc – członek rady Fundacji
11. Andrzej Urbański – członek Rady Fundacji
12. Bogdan Leszczuk – członek Zarządu Fundacji
***
Ze strony Wikipedia
Stéphane du Chateau lub Stefan du Chateau
(ur. w 1908 w Solwyczegodzku na Syberii, zm. w 1999 w Paryżu) – polski architekt mieszkający i tworzący we Francji. Urodził się w rodzinie polskiego zesłańca o korzeniach francuskich. Po powrocie z Syberii rodzina Stefana zamieszkała we Władzinie k. Uchań. Studia ukończył na Politechnice Lwowskiej, uczestniczył w kampanii wrześniowej, a po drugiej wojnie światowej osiedlił się we Francji wraz ze swoją małżonką Krystynę Szerenos (również architektem). Du Chateau wykładał architekturę nowoczesną na paryskiej Akademii Sztuk Pięknych (Ecole des Beaux-Arts) oraz na Uniwersytecie w Montrealu. Jego pomysły konstruktorskie i architektoniczne często były nowatorskie. Jako wynalazca nowych struktur przestrzennych odkrył rurę do budowy konstrukcji (tzw. constructions tubulaires), jako jeden z pierwszych zastosował aluminium, zaś jego rozwiązania cechuje lekkość, funkcjonalność, ekonomika i estetyka.
Projektował dworce kolejowe i lotnicze, stadiony, pływalnie, centra handlowe, biblioteki, hotele, kościoły, meczety (np. Meczet Hassana II w Casablance), hale tenisowe. Jego dziełem jest piramida wieńcząca tzw. Ołówek (Crayon) – Wieżowiec Crédit Lyonnais w Lyonie.
Od 1988 – Honorowy Obywatel Miasta Hrubieszowa. Stefan du Chateau był również kolekcjonerem. Swoją okazałą kolekcję w części przekazał Muzeum Regionalnemu im. Stanisława Staszica, a część Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko-Francuskiej im. Stefana i Krystyny Du Chateau (która powstała jego staraniem w 1994 r). Siedziba Fundacji mieści się niedaleko pałacu.
Jest pochowany na cmentarzu w Montmorency pod Paryżem, wśród grobów wielu innych wielkich Polaków, m.in. C. K. Norwida i gen. Sosnkowskiego.
***
Ze strony Fundacji (skrót)
Krystyna Anna Szeronos Du Chateau
Urodziła się 3 grudnia 1922 r. w Warszawie. Tutaj zaczęła swe studia zawodowe początkowo w prywatnej Żeńskiej Szkole Architektury W. Jastrzębskiego, później w Szkole Technicznej (taki status nadał okupant Wydziałowi Architektury) i następnie kontynuowała je na tajnym Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, który ukończyła już po wojnie, uzyskując dyplom w roku 1951. Tutaj również związała się z ruchem harcerskim w Warszawskiej Drużynie Harcerskiej. Środowisko to w sposób zasadniczy ukształtowało Jej świadomość i postawę; we wrześniu 1939 r. w czasie obrony Warszawy była w służbie łączności i obrony przeciwlotniczej, później w harcerskiej pomocy sanitarnej w Wojskowym Szpitalu Ujazdowskim. Postawa tego pokolenia uwidoczniła się następnie w trudnych latach okupacji. Krystyna brała udział w pracy podziemnej w Szarych Szeregach i w otwartej walce w Powstaniu Warszawskim. Nie mając możności dotarcia, w chwili wybuchu Powstania, do swego macierzystego oddziału dołączyła w Śródmieściu do batalionu Armii Krajowej „Kiliński”, w którym brała udział jako łączniczka i sanitariuszka w walkach o Pocztę Główną przy Placu Napoleona, gmach PASTY przy ul. Zielnej oraz w odciążającym natarciu na Ogród Saski, w czasie którego była ranna. Po raz drugi była ranna w budynku kina „Colloseum”. Po upadku Powstania pracowała w kolumnie Polskiego Czerwonego Krzyża przy ewakuacji z Warszawy osób starszych i niedołężnych. Później, gdy przewieziono ich do szpitala w Grodzisku Mazowieckim opiekowała się nimi aż do zakończenia tej działalności PCK.
Od chwili uruchomienia Wydziału Architektury podjęła na nim studia pracując – jak wielu innych- równocześnie w Biurze Odbudowy Stolicy, a następnie w Zakładzie Osiedli Robotniczych w pracowni arch. Zasława Malickiego nad projektami osiedla WSM Rakowiec. Według Jej projektu wybudowano punktowy dom mieszkalny przy skrzyżowaniu ul. Żwirki i Wigury i ul. Pruszkowskiej. Po uzyskaniu dyplomu przeszła do pracowni prof. Bohdana Pniewskiego, gdzie pracowała nad projektami Teatru Wielkiego, a przede wszystkim Szkoły Baletowej. Chcąc przekazać trudno wówczas dostępne w Polsce idee architektoniczne przetłumaczyła „Kartę Ateńską”, wydaną przez Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie.
W roku 1957 wyjechała do Paryża, gdzie ponad 15 lat pracowała w firmie architektonicznej Heaum & Persitz biorąc udział w projektowaniu i nadzorując budowę m.in. następujących obiektów w Paryżu: synagogi przy ul. Roquette, gmachu Towarzystwa Bankowego i Finansowego Francusko- Niemieckiego, budynku biurowego „Mutuualite d’Agriculture”, prototypowych domów mieszkalnych antysejsmicznych, wg technologii Camus’a, przeznaczonych dla Taszkientu. W Paryżu poślubiła światowej sławy architekta i konstruktora prof. Stefana du Chateau. Ślub odbył się wiosną 1957 roku.
Paryski okres jej życia to również niebywale aktywna pomoc okazywana zjawiającym się we Francji architektom polskim, którym starała się ułatwiać poznanie francuskiej architektury oraz nawiązywanie kontaktów ze środowiskiem polskich architektów pracujących we Francji. Tak było np. gdy w 1987 roku przyjechała autokarem, powracająca z Kongresu UIA w Brighton, grupa architektów z Gdańska. Zmobilizowani przez Krystynę polscy architekci żyjący w Paryżu w sposób niebywale sprawny wprowadzili swych kolegów z kraju w nowości francuskiej architektury.
Zmarła 14 marca 1989 roku i pochowana została 20 marca 1989 roku na polskim cmentarzu Montmorency.
***
Opracował – mak
_________________________________________________
Hrubieszow LubieHrubie 2009
