18 kwietnia br. odbyło się TOA (Transfer Of Authority) pomiędzy X i XI zmianą Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie.
Polski Kontyngent Wojskowy (PKW) działa w składzie Międzynarodowych Sił Bezpieczeństwa Narodowego (ISAF – International Security Assistance Force) i podlega operacyjnie bezpośrednio pod Dowództwo RC-East (Regional Command – East). Misja PKW jest operacją stabilizacyjną, prowadzoną na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz porozumienia z Bonn z 5 grudnia 2001 r., dotyczącego tymczasowych ustaleń w sprawie odbudowy stałych instytucji rządowych w Afganistanie. X zmiana, której trzon stanowi 15. Brygada Zmechanizowana z Giżycka, w rejonie odpowiedzialności wykonuje postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 10 października 2011 roku.
Działalność operacyjna
Od 20 października 2011r. Polskie Siły Zadaniowe (PSZ) „White Eagle” zrealizowały ponad 4500 operacji kinetycznych oraz ponad 7200 operacji niekinetycznych. Główny wysiłek skupiony był na realizacji zadań bojowych w ramach kampanii zimowej pod kryptonimem „Eagle Rampage”, w ramach której przeprowadzono operację „Devil Hammer”, polegającą na przekazaniu Amerykanom odpowiedzialności za południową część prowincji Ghazni. Dokonano luzowania polskich wojsk znajdujących się w tej części prowincji oraz zrealizowano szereg przedsięwzięć prowadzących do osiągania złożonych celów procesu transition.
Skuteczność działalności operacyjnej w prowincji Ghazni doprowadziła do tego, że PSZ zidentyfikowały i zlikwidowały dwa duże składy środków bojowych (weapon cache). W jednym z nich, zwanym „kaszakiem stulecia”, przechowywano blisko 840 szt. różnego rodzaju materiałów wybuchowych o łącznej masie około 6,5 tony. W drugim co do wielkości składzie środków bojowych odkryto 4,5 tony saletry amonowej, służącej rebeliantom jako podstawowy składnik do produkcji improwizowanych ładunków wybuchowych. Łącznie żołnierze X zmiany zlikwidowali blisko 60 składów ze środkami bojowymi. Spośród wszystkich jednostek rejonu RC-East polscy żołnierze osiągnęli najwyższą liczbę w wykrywalności tych niebezpiecznych miejsc. Należy dodać, że pod względem skuteczności odnajdywania oraz neutralizacji IED (Improvised Explosive Device) „White Eagle” w ostatnim miesiącu ubiegłego roku oraz w pierwszych miesiącach tego roku wykazał się najwyższą, bo blisko 85%, skutecznością. Żołnierze Polskich Sił Zadaniowych przejęli prawie12000 kgmateriałów do produkcji IED i ponad 21000 różnego rodzaju środków bojowych. Pododdziały zgrupowań bojowych zatrzymały234, awyeliminowały z walki 46 rebeliantów.
W wyniku prowadzonych na szeroką skalę działań operacyjnych przez X zmianę PKW Afganistan zostało zatrzymanych 9 rebeliantów z listy najbardziej poszukiwanych terrorystów JPEL (Join Priority Effects List). Najważniejsi z nich to Mulla Abdul Wakhil oraz Maulawi Mohammad Wali. Operacja zatrzymania Maulawi Mohammad Wali była przeprowadzona na podstawie nakazu aresztowania wystawionego przez prokuraturę prowincji Ghazni i była to pierwsza tego typu operacja przeprowadzona przez Polskie Siły Specjalne w Afganistanie. Współpraca PSZ „White Eagle” z operatorami Wojsk Specjalnych oraz amerykańskimi Siłami Specjalnymi doprowadziła do uwolnienia 3 zakładników.
Wojska Specjalne
Na korzyść i we współpracy z Polskimi Siłami Zadaniowymi szereg operacji prowadzonych było przez żołnierzy wojsk specjalnych, którzy funkcjonują w ramach oddzielnego łańcucha dowodzenia. Instytucją łączącą łańcuchy dowodzenia sił specjalnych i konwencjonalnych jest dowódca operacji ISAF. Do zasadniczych zadań Zgrupowania Wojsk Specjalnych w Afganistanie, oprócz wsparcia PSZ, należy szkolenie afgańskich sił bezpieczeństwa oraz wsparcie działań antyterrorystycznych. Najważniejszym sukcesem szkoleniowym było wyszkolenie i przygotowanie do samodzielnej realizacji zadań Kompanii Specjalnej Sił Afgańskich PRC tzw. „Afgani Tigers”. W opinii instruktorów ISAF jak i władz afgańskich jest to obecnie jeden z najlepszych, świetnie wyszkolonych pododdziałów afgańskiej policji przeznaczonych do prowadzenia działań antyterrorystycznych.
Transition
Transition, które jest początkiem lepszego jutra dla Afganistanu, to rozpoczęcie procesu przekazania odpowiedzialności. To pierwszy krok do przejęcia zobowiązania i odpowiedzialności przez administrację afgańską za prowincję Ghazni.
Uroczysta ceremonia rozpoczęcia procesu transition odbyła się 12 stycznia z udziałem przewodniczącego JANIB (Joint Afghan-NATO Inteqal Bard) dr Ashrafa Ghani Ahmad Zai z Kabulu, gubernatora prowincji Ghazni Musa Khana, zastępcy dowódcy Dowództwa RC-East ds. rozwoju gen. bryg. McQuillana, zastępcy dowódcy dywizji ds. politycznych Grega Hugera oraz dowódcy Polskich Sił Zadaniowych gen. bryg. Piotra Błazeusza.
Przyjęcie w podporządkowanie i przekazywanie
10 stycznia przyjęto w podporządkowanie dowódcy PSZ drugie amerykańskie batalionowe Zgrupowanie Bojowe „Creek”. Było to planowane działanie uzgodnione z ISAF oraz oznaka dużego zaufania dla zdolności dowództwa i sztabu PSZ X zmiany. Przez miesiąc w podporządkowaniu Polskich Sił Zadaniowych było również Brygadowe Zgrupowanie Bojowe „Devil”.
7 kwietnia zakończył się proces rozmieszczania Polskich Sił Zadaniowych zgodnie z wcześniejszymi międzynarodowymi ustaleniami. Dotychczasowe „polskie” bazy: Warrior, Aryana i Giro przekazano amerykańskim żołnierzom z ZB „Devil”. Sposób dowodzenia pozostaje bez zmian, nadal wszystkie siły Sojuszu podlegają natowskiemu dowództwu operacji. Strefa odpowiedzialności „White Eagle” obecnie obejmuje dziewięć dystryktów: Nawor, Ajiristan, Rashidan, Jaghato, Waghez, Ghazni, Zanakhan, Khawja Omari, Koghani oraz dodatkowo Andar i Deh Yak, w których stacjonują pododdziały podporządkowanego PSZ batalionowego ZB „Black Scarves”.
Projekty
Zespół Odbudowy Prowincji (PRT – Provincial Reconstruction Team) od momentu przejęcia obowiązków zakończył realizację 14 projektów na kwotę blisko 3,8 mln dolarów. Do najważniejszych należy zaliczyć budowę składowiska odpadów dla Ghazni, modernizację dróg w centrum miasta oraz tereny zielone nad rzeką Ghazni. Zaplanowano 21 projektów zasadniczych na kwotę prawie 7 mln dolarów, w tym: 14 projektów infrastrukturalnych, 4 zakupowe i 3 szkoleniowe. Wśród przygotowanych projektów znalazła się modernizacja kolejnych sektorów drogi w centrum Ghazni, budowa zapory wodnej dla Marbulagh w dolinie Hokopii, a także budowa szkoły Qala-E-Now Kwajah Roshale.
Działalność niekinetyczna
W zakresie działalności niekinetycznej zorganizowano i przeprowadzono zamierzenia o różnym charakterze. Między innymi spotkania z przedstawicielami administracji lokalnej, starszyzny plemiennej oraz społeczności afgańskiej, w tym po raz pierwszy shury w dystrykcie Zanakhan. Sporządzono blisko 200 komunikatów prasowych. Ponadto, w aspekcie aktywności informacyjnej, dokonano transmisji audycji poprzez radio Hamdard. Przekazano szereg informacji promujących działalność GIRoA (Government of the Islamic Republic of Afganistan) i ANSF (Afghan National Security Force). Aktywność w tym zakresie przełożyła się na zainteresowanie afgańskich dziennikarzy, którzy umieścili w mediach blisko 1400 razy kilkadziesiąt informacji. Działalność niekinetyczna, to również pomoc humanitarna. Wyposażono klasy w biurka i krzesła, które były darem od władz miasta Giżycko. Na ręce dyrektora szpitala podarowano również leki i środki opatrunkowe.
W ambulatorium w bazie Ghazni, pomocy udzielono żołnierzom oraz ponad 800 pacjentom lokalnym. Najbardziej potrzebujący otrzymali między innymi koce, odzież na zimę, a także środki czystości i zabawki dla dzieci. Na terenie bazy Ghazni odbyło się największe spotkanie przedstawicieli świata religijnego z przedstawicielami Polskich Sił Zadaniowych. W spotkaniu uczestniczyło ponad 30 mułłów czyli nauczycieli praw religijnych i doktryn islamu z terenu Ghazni, a także dystryktów wchodzących w skład prowincji.
Partnering i mentoring
Priorytetowym zadaniem X zmiany PKW Afganistan było zapewnienie płynnego procesu przekazywania odpowiedzialności za szkolenie, planowanie i prowadzenie operacji Afgańskim Siłom Bezpieczeństwa (ASB). Główny wysiłek w tym zakresie spoczywał na żołnierzach z Operacyjnych Zespołów Doradczo-Łącznikowych ds. szkolenia wojska (OMLT – Operational Mentoring and Liaison Team) i policji (POMLT – Police Operational Mentoring and Liaison Team). Żołnierze doradzali i szkolili dowództwo wraz z personelem komórek sztabowych 3 Brygady ANA (Afghan National Army) oraz funkcjonariuszy policji afgańskiej AUP (Afghan Uniformed Police).
Zespoły OMLT i POMLT wspólnie z ASB wzięły udział w blisko 660 operacjach. Od chwili przejęcia odpowiedzialności przez X zmianę PKW tj. od października 2011 do końca marca 2012 poziom partneringu wzrósł z 52% do 91%. Komórki funkcyjne sztabu PSZ zrealizowały 131 spotkań i odpraw koordynacyjnych. Zgrupowanie Bojowe „Alfa” i „Bravo” przeprowadziły 243 spotkania i odprawy koordynacyjne z dowództwami i sztabami strony afgańskiej w zakresie planowania działań na wszystkich szczeblach dowodzenia.
Wymiernym przykładem wzrostu zdolności operacyjnych ASB była samodzielnie zaplanowana i przeprowadzona w dniach 4-7 kwietnia 2012 r. operacja w dystrykcie Khogani. Była to pierwsza, na taką skalę samodzielna i zakończona sukcesem operacja ASB, w której wzięło udział ponad 400 żołnierzy i funkcjonariuszy policji.
Nie sposób wymienić wszystkich przedsięwzięć związanych z działalnością PKW Afganistan. Można jedynie skupić się na najważniejszych zadaniach realizowanych od początku przejęcia obowiązków przez X zmianę.
Jednak czynności typowo wojskowe, to nie tylko działalność operacyjna, jaką wykonywał Polski Kontyngent Wojskowy. To także wydarzenia innego typu, jak chociażby organizacja 20 Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, który odbył się pod hasłem: „Policz się z cukrzycą”. Dzięki hojności i otwartym sercom wszystkich żołnierzy i pracowników koalicji zebrano rekordową kwotę ponad 52000 złotych. Na uwagę zasługuje fakt, że cały przebieg WOŚP przeprowadzono tzw. własnymi siłami i zebrano najwięcej środków pieniężnych w dotychczasowej historii PKW.
Polski Kontyngent Wojskowy odwiedzili samorządowcy Ziemi Giżyckiej i Orzyskiej w ramach obchodów „Dnia Polskiego w Ghazni”. Przedsięwzięcie miało na celu promowanie naszego kraju w Afganistanie oraz przekazanie władzom prowincji sposobów zarządzania jednostką administracji państwowej. Dodatkowo wizyta władz Giżycka i Orzysza sprawiła, że służący w bazie żołnierze usłyszeli wieści ze swojego regionu, a samorządowcy przekazali informacje do ich rodzin.
Na zaproszenie gubernatora Ghazni Musa Khana dowódca Polskiego Kontyngentu Wojskowego gen. bryg. Piotr Błazeusz wziął udział w największym święcie obchodzonym w Afganistanie, Święcie Id al-Adha (Święto Ofiarowania). Dowódca Polskich Sił Zadaniowych przekazał na ręce gubernatora prezent w postaci byka, który symbolizuje zrozumienie dla religii i tradycji narodu afgańskiego. Nie tylko ofiara, ale przede wszystkim sam fakt, iż polscy żołnierze pamiętali i uszanowali muzułmański zwyczaj spotkał się z pozytywnym przyjęciem ze strony społeczności lokalnej.
W Ghazni z roboczą wizytą przebywali przedstawiciele ministerstw: finansów, edukacji, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich, wody i energii oraz kobiet Islamskiej Republiki Afganistanu. Odbyły się dwa spotkania, z czego jedno w polskiej bazie. W trakcie konferencji stwierdzono, że Ghazni jest pierwszą prowincją, która jest tak aktywna w obszarze planowania i realizacji afgańskiego budżetu.
Po raz pierwszy w historii misji odbył się ślub żołnierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie. Joanna i Piotr wypowiedzieli słowa przysięgi małżeńskiej w ambasadzie polskiej w Kabulu. Poznali się w Afganistanie w 2010 r. Ślub planowali w Polsce, ale koledzy podpowiedzieli, że skoro połączyła ich misja, to może warto wziąć ślub w Afganistanie? Młodzi podchwycili ten pomysł. Jednak nie było to typowe zawarcie związku małżeńskiego. Do ślubu Para Młoda jechała w pełni uzbrojona, z karabinkami, w kamizelkach kuloodpornych i hełmach. Specjalne życzenia i prezent, Nowożeńcom przekazał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski oraz Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak.
W Ghazni odbyło się spotkanie dotyczące bezpieczeństwa w rejonie odpowiedzialności Polskich Sił Zadaniowych „White Eagle”, w ramach którego nastąpiło historyczne przekazanie broni. Dowódca PKW przekazał szefowi policji w obecności gubernatora, w ramach wzajemnej współpracy na rzecz umacniania bezpieczeństwa, afgańskim policjantom broń i amunicję odzyskaną od rebeliantów. Była to broń z całej prowincji Ghazni, która pochodziła z zatrzymań podczas działalności operacyjnej prowadzonej przez Polskie Siły Zadaniowe. Wśród przekazanej broni znalazło się m.in.: 74 szt. broni strzeleckiej, 32 magazynki do broni oraz 5 granatników.
Sukcesem zakończyła się polsko-afgańska operacja w Paktice. Odzyskano cenny artefakt – głowę Buddy. Jest to fragment większej statuetki, który pochodzi prawdopodobnie z II lub III wieku naszej ery. Głowę odzyskano w czasie wspólnej akcji kompanii specjalnej policji afgańskiej oraz żołnierzy zgrupowania wojsk specjalnych. Operacja miała na celu przeciwdziałanie próbom przemytu dzieł sztuki. Artefakt, podczas spotkania w Kabulu, przekazał gen. bryg. Piotr Błazeusz ministrowi Informacji, Kultury i Turystyki Sayedowi Makhdum Rahinowi w obecności ambasadora RP w Afganistanie Macieja Langa.
Polskie Siły Zadaniowe odwiedził Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski oraz Prezes Rady Ministrów Donald Tusk i Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak. W bazie Ghazni przebywali także m.in.: Zastępca Sekretarza Obrony USA Ashton Baldwin Carter, Dowódca Międzynarodowych Sił Bezpieczeństwa Narodowego ISAF generał John R. Allen, Ambasador Stanów Zjednoczonych w Afganistanie Ryan Crocker, Szef Sztabu Generalnego gen. Mieczysław Cieniuch, Radca Ministra ON gen. broni Waldemar Skrzypczak, Dowódca Operacyjny gen. broni Edward Gruszka, Dowódca Połączonych Sił ISAF gen. broni Curtis M. Scaparrotti, Dowódca Dowództwa Regionalnego Wschód gen. dyw. Daniel B. Allyn.
X zmiana PKW Afganistan została wyróżniona przez Prezydenta RP prezydenckim ryngrafem.
Nie byłoby tych wszystkich sukcesów X zmiany, gdyby nie oddana służba żołnierzy, którzy odeszli na wieczną wartę. Pożegnaliśmy wspaniałych żołnierzy i kolegów: mł. chor. Piotra Ciesielskiego, sierż. Krystiana Banacha, sierż. Zbigniewa Biskupa, sierż. Mariusza Deptułę, sierż. Łukasza Krawca, sierż. Marcina Szczurowskiego, sierż. Marka Tomalę.
Cześć Ich Pamięci!
Szef Sekcji Informacyjno – Prasowej
Rzecznik Prasowy X zmiany PKW Afganistan
kpt. Jacek Thomas