Od niedawna moja pełnoletnia i zamężna córka zachowuje się wobec mojej osoby w sposób nie dający się pogodzić z zasadami współżycia społecznego. Przede wszystkim ubliża mi bez powodu, wszczyna awantury i mówi, że jestem dla niej jedynie ciężarem i nie ma ze mnie pożytku.
Pytanie:
Od niedawna moja pełnoletnia i zamężna córka zachowuje się wobec mojej osoby w sposób nie dający się pogodzić z zasadami współżycia społecznego. Przede wszystkim ubliża mi bez powodu, wszczyna awantury i mówi, że jestem dla niej jedynie ciężarem i nie ma ze mnie pożytku. Mam jeszcze syna, który pomaga mi we wszystkim. Kiedyś darowałam córce działkę budowlaną i chciałabym teraz darowiznę odwołać i działkę ta przekazać synowi za opiekę. Jak to wygląda w praktyce?
Przepisy kodeksu cywilnego stanowią, że darczyńca może odwołać uczynioną już darowiznę jedynie wówczas, kiedy obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Rażąca niewdzięczność jest tzw. zwrotem niedookreślonym (klauzulą generalną), której znaczenie należy rozpatrywać w okolicznościach konkretnego przypadku. Z orzecznictwa sądowego jako przykłady rażącej niewdzięczności można wymienić: 1) obmawianie darczyńcy przez obdarowanego wobec osób trzecich, które godzi w jego dobre imię, 2) pozostawienie darczyńcy w potrzebie bez koniecznej pomocy, 3) tolerowanie przez obdarowanego nagannego zachowania osób trzecich wobec darczyńcy, 4) wysoce naganne zachowanie darczyńcy wobec osób bliskich dla obdarowanego, które pociąga za sobą negatywne odczucia dla darczyńcy, 5) postępowanie przez obdarowanego wobec darczyńcy w sposób sprzeczny z przyjętymi ogólnie normami moralnymi. Są to jedynie przykłady, a innych i rzeczywistych powodów rażącej niewdzięczności można podawać wiele, konstruując je w oparciu o istniejąca sytuację.
Zachowanie obdarowanego, chociaż byłoby naganne, nie może samoistnie stanowić przesłanki skutecznego dowołania darowizny, jeżeli zostało wywołane przez darczyńcę. Nie stanowi również rażącej niewdzięczności fakt, że obdarowany postępuje z rzeczą niezgodnie z wolą darczyńcy, np. rzecz zaniedbuje i przez to doprowadza ją do stanu nieużywalności.
Odwołanie dokonuje się przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Wystarczy wobec tego spisanie oświadczenia na kartce papieru i wysłanie go listem poleconym za potwierdzeniem odbioru na aktualny adres zamieszkania obdarowanego.
Co bardzo ważne, nie jest możliwe odwołanie darowizny jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył jego rażąco naganne zachowanie, albo też, jeżeli od dnia, w którym dowiedział się darczyńca o rażącej niewdzięczności, nie odwołał darowizny w terminie 1 roku, od dnia kiedy dowiedział się o zdarzeniu wskazującym na wystąpienie rażącej niewdzięczności.
Z praktycznego punktu widzenia istotne jest także to, że samo odwołanie darowizny nie powoduje, iż nieruchomość ponownie staje się własnością darczyńcy. W takiej sytuacji niezbędne zazwyczaj jest również złożenie stosownego pozwu w celu zobowiązania obdarowanego do powrotnego przeniesienia własności darowanej rzeczy na darczyńcę.
EWENTUALNE PYTANIA CZYTELNICY MOGĄ KIEROWAĆ BEZPOŚREDNIO NA ADRES E-MAIL:prawnik-chelm@wp.pl
Tomasz Gabrylewicz – prawnik
Pl. Kupiecki 10, 22 – 100 Chełm
e-mail: prawnik-chelm@wp.pl
tel.: 883 001 676