Jestem zatrudniony na budowie, na umowę zlecenie. Niedawno chciałem wziąć kilka dni urlopu, ale mój pracodawca powiedział, że urlop mi nie przysługuje ponieważ nie mam umowy o pracę, ale umowę cywilnoprawną.
PYTANIE CZYTELNIKA PORTALU:
Jestem zatrudniony na budowie, na umowę zlecenie. Niedawno chciałem wziąć kilka dni urlopu, ale mój pracodawca powiedział, że urlop mi nie przysługuje ponieważ nie mam umowy o pracę, ale umowę cywilnoprawną. Czy istnieje jakaś możliwość, aby mieć podobne uprawnienia i świadczenia jak osoby zatrudnione na umowę o pracę?
Umowy śmieciowe, w tym przede wszystkim umowy zlecenia i umowy o dzieło są umowami cywilnoprawnymi, tj. co do zasady podlegającymi reżimowi cywilnoprawnemu, a jedynie w niewielkim zakresie przepisom prawa pracy. Co traci osoba zatrudniona na tzw. „umowach śmieciowych”?Przede wszystkim nie obowiązują jej zasady dotyczące czasu pracy, minimalnego wynagrodzenia, dni wolnych od pracy oraz przyczyn i terminów wypowiedzenia umowy o pracę.
Zgodnie z przepisem art. 22 § 1 kodeksu pracy (k.p.), ze stosunkiem pracy mamy do czynienia, jeżeli osoba wykonuje pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Dalsze przepisy wskazują, że bez względu na to, jaką nazwę nosi umowa, a jeżeli wypełnia wszystkie elementy stosunku pracy (o czym wyżej), to jest umową o pracę. W orzecznictwie sądowym nie dopuszcza się konstrukcji umów mieszanych, co oznacza, że albo mamy do czynienia z umową o pracę albo umową cywilnoprawną.
Jeżeli osoba świadczy pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, a zgodnie z przepisami istnieje stosunek pracy, to ma ona wówczas roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy. Sąd pracy orzekając zgodnie z pozwem stwierdza, że osoba wykonująca pracę jest pracownikiem, a zatem, że stosuje się do niej przepisy kodeksu pracy w całości.
Na marginesie należy dodać, że pracodawca, który zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach istnienia stosunku pracy, dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Wykroczenie przeciwko prawom pracownika, w zgodzie z art. 5 kodeksu wykroczeń (k.w.), można popełnić zarówno umyślnie jak i nieumyślnie. Dodatkowo można wspomnieć, że osoba wykonująca czynności z zakresu prawa pracy, o ile złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy, może popełnić przestępstwo przewidziane w art. 218 § 1a k.k., które zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat 2.
EWENTUALNE PYTANIA, W CELU UDZIELENIA ODPOWIEDZI NA ŁAMACH PORTALU, CZYTELNICY MOGĄ KIEROWAĆ BEZPOŚREDNIO NA ADRES E-MAIL:prawnik-chelm@wp.pl
Tomasz Gabrylewicz
Pl. Kupiecki 10, 22 – 100 Chełm
e-mail: prawnik-chelm@wp.pl
tel.: 883 001 676
