Przed epidemią koronawirusa zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługiwało zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddał krew.
Od stycznia 2021 roku w związku z epidemią koronawirusa honorowy dawca krwi, który oddał krew lub jej składniki, ma prawo do 2 dni zwolnienia od pracy – w dniu, w którym oddał krew oraz w dniu następnym. Zwiększony wymiar zwolnienia przysługuje w czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Po zmianach wprowadzonych ostatnio przez Sejm do ustawy o publicznej służbie krwi, ten przywilej nie skończy się wraz z zakończeniem stanu zagrożenia epidemicznego. Dwa dni wolnego miałyby być stałym przywilejem honorowych dawców. Art. 9 ustawy o publicznej służbie zdrowia w nowym brzmieniu zakłada dzień wolny od pracy w dniu donacji oraz w dniu następnym. Zwolnienie takie w przypadku pracownika jest usprawiedliwioną nieobecnością w miejscu pracy, pełnopłatną i nie zmniejszającą wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Uznając oczywiście potrzeby publicznej służby krwi, jej konieczność i doniosłość zwrócić jednak należy uwagę na to, że to pracodawcy ponoszą koszty dodatkowych dni wolnych od pracy swoich pracowników. Każda absencja pracownika w pracy wiąże się przecież z określonymi wydatkami. Przede wszystkim z kosztem zapłaty wynagrodzenia za dzień zwolnienia oraz kosztami jego zastępstwa. Dodatkowy dzień wolny stanowi trudność także o charakterze organizacyjnym.
Co jednak w sytuacji gdy honorowym dawcą krwi jest przedsiębiorca? Czy z tego tytułu przysługują mu jakieś preferencje? Honorowym krwiodawcą może przecież zostać każdy, kto ma skończone 18 lat, jest zdrowy itd., a zatem również przedsiębiorca – zarówno ten prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jak i ten, który prowadząc działalność, jest również pracodawcą. W przepisach brak jest jednak jakiejkolwiek uregulowań zachęcających przedsiębiorców do honorowego oddawania krwi i jej składników.
Przedsiębiorcy nie przysługuje np. zwolnienie z obowiązkowych składek uwzględniających 2 dni: dzień donacji i dzień po czy też nie traktuje się tych 2 dni jako zwolnienie lekarskie.
Informuję, że publikacja odzwierciedla opinię autorki, NIW-CRSO nie jest odpowiedzialne za sposób wykorzystania zawartych w nich informacji.
adwokat Olga Nowak-Dziwina
Stowarzyszenie Inicjatyw Wschodnich w Hrubieszowie
zadanie publiczne finansowane ze środków NIW-CRSO
