W szkołach panuje coraz lepsza atmosfera, ale ofiary przemocy często pozostawione są same sobie – to podstawowe wnioski, które wynikają z raportu „Przemoc w szkole 2011”. Badanie sprawdziło wzajemne relacje uczniów oraz ich stosunek do otoczenia szkolnego. Przebadani zostali również nauczyciele i rodzice.
Raport „Przemoc w szkole 2011” powstał na zlecenie Grup Wydawniczych Polskapresse oraz Media Regionalne, a także Fundacji Orange i Wydawnictwa Pedagogicznego Operon.
—
—
Badanie diagnozowało m.in. czynniki prowadzące do przemocy w szkole. Ofiarami szkolnego dręczenia – czyli długofalowej i zróżnicowanej przemocy – jest prawie 9% uczniów polskich szkół. Najczęściej są to dzieci samotne. Istotnym czynnikiem jest także bieda – Co piąty uczeń, którego rodzinie powodzi się relatywnie gorzej niż rówieśnikom staje się taką ofiarą. – wyjaśnia prof. Anna Giza-Poleszczuk z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Przemocy szkolnej zdaniem uczniów sprzyja również tchórzliwość oraz bycie „lizusem”, kiepskie wyniki w nauce oraz „dziwne” ubranie. Częściej dręczeni przez rówieśników są chłopcy oraz mieszkańcy wsi. Liczba ofiar dręczenia wzrasta także w ostatniej klasie szkół każdego typu.
Uczniowie często czują się bezradni w sytuacji przemocy. Tylko co dziesiąty uczeń prosi o pomoc gdy dzieje mu się krzywda, a co czwarty nie podejmuje żadnej reakcji obronnej – tj. biernie poddaje się przemocy. Często uczniowie starają się rozwiązywać swoje problemy samodzielnie lub w gronie rówieśników. Tendencja ta rośnie wraz z wiekiem. Również im starsi uczniowie, tym częściej bagatelizują sytuacje przemocy lub winą za nie obarczają ich ofiarę.
Niepokoi fakt, iż co dziesiąte dziecko nie dostrzega nikogo, do kogo mogłoby zwrócić się ze swoimi problemami. Około połowa dzieci zwraca się o pomoc do rodziców głównie, gdy podejmują decyzje dotyczące własnej przyszłości, dostaną niesprawiedliwą ocenę lub potrzebują pomocy w nauce. Zaledwie co ósmy rodzic zdaje sobie sprawę z zatargów swojego dziecka z kolegami i koleżankami.
Raport „Przemoc w szkole 2011” wskazuje również na wiele pozytywnych aspektów życia szkolnego. Co drugi uczeń uważa, że rozwija się w szkole, lubi do niej chodzić i interesują go prowadzone lekcje. Dwa razy częściej niż w 2006 roku uczniowie czują się doceniani, a chodzenie do szkoły sprawia im przyjemność. Aż 91% nauczycieli pozytywnie ocenia wzajemne relacje uczniów. Nauczyciele są również bardzo dobrego zdania o kulturze swoich podopiecznych. Mniej pochlebnie wypowiadają się natomiast o stosunku dzieci do nauki: 41% nauczycieli wskazuje, że uczniowie nie przykładają się do lekcji.
Organizatorzy programu społecznego „Szkoła bez przemocy” od pięciu lat prowadzą systematyczne badania postaw i zachowań uczniów. Badanie „Przemoc w szkole 2011” zostało zrealizowane przez Centrum Badania Opinii Społecznej na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 150 szkół, z trzech szczebli nauczania – podstawówek, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych. Ponadto w badaniu omnibusowym przebadano dorosłych mieszkańców Polski oraz (spośród nich w wywiadzie poszerzonym) rodziców dzieci w wieku szkolnym. Badanie zostało przygotowane przez zespół badawczy z Instytutu Socjologii UW, pod kierownictwem prof. Anny Gizy-Poleszczuk. „Przemoc w szkole 2011” jest uzupełnionym o dodatkowe tematy powtórzeniem analogicznego badania z 2006 roku, które stało się punktem wyjścia dla działań programu społecznego „Szkoła bez przemocy”.
—
Szczegółowe informacje oraz pełny raport „Przemoc w szkole 2011” dostępne są na stronie: www.szkolabezprzemocy.pl
—
Program społeczny „Szkoła bez przemocy” zainicjowały wiosną 2006 dwie Grupy Wydawnicze: Polskapresse i Media Regionalne oraz Fundacja Orange (wcześniej Fundacja Grupy Telekomunikacji Polskiej). W 2009 roku Partnerem Programu zostało Wydawnictwo Pedagogiczne Operon. We wrześniu 2010 Program objął Honorowym Patronatem Prezydent RP Bronisław Komorowski. Celem Programu jest zwiększenie świadomości problemu, zmiana postaw wobec przemocy i agresji oraz dostarczenie szkołom wsparcia i narzędzi, które skutecznie i systemowo zapobiegałyby temu zjawisku. W tym roku Organizatorzy dodatkowo zachęcają rodziców
do włączania się w działania podejmowane przez szkoły. Motywem przewodnim V edycji Programu jest hasło „Rodzice są z nami”. W roku szkolnym 2010/2011 do Programu zgłosiło się 5 000 szkół. Do konkursu na projekty wolontaryjne nadesłano 300 projektów, a Tydzień Wolontariatu obchodziło na swoim terenie blisko 1000 szkół. Podczas warsztatów makroregionalnych zostało przeszkolonych prawie 300 nauczycieli.
